Ảo tưởng cống hiến vì làm việc tới 9 giờ tối
Làm gấp đôi người khác mà chẳng được ghi nhận', đồng nghiệp của tôi than phiền vì ở lại công ty tới 8–9 giờ tối nhưng lương chỉ 18 triệu.
Tôi làm trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, đã gắn bó với công ty gần 6 năm, với mức thu nhập hiện tại khoảng hơn 30 triệu đồng một tháng. Trong suốt những năm làm việc, tôi gặp nhiều kiểu đồng nghiệp, và có một người để lại cho tôi nhiều suy nghĩ nhất – không phải vì anh ấy giỏi, mà vì anh ấy luôn tin rằng mình đang "cống hiến hết mình" trong khi thực tế lại không phải như vậy.
Người này thường xuyên ở lại công ty tới 8–9 giờ tối. Nhiều hôm tôi ra về lúc 18 giờ, thấy anh vẫn đang loay hoay trước màn hình. Anh hay than phiền rằng "làm gấp đôi người khác mà chẳng được thăng chức, tăng lương xứng đáng". Thời điểm đó, anh nhận mức hơn 18 triệu đồng một tháng, và đã nhiều năm không được điều chỉnh thu nhập. Anh cho rằng sếp "không ghi nhận sự cống hiến của mình".
Nhưng sự thật, tôi thấy anh làm việc nhiều giờ không phải vì làm được nhiều, mà vì làm không hiệu quả. Một báo cáo tôi hoàn thành trong nửa ngày, anh có khi mất cả tuần. Công việc của anh thường xuyên sai sót: số liệu nhập nhầm, báo cáo lặp ý, trễ deadline... Việc anh ngồi lại thêm 3–4 tiếng mỗi ngày đơn giản là để sửa lỗi và chạy theo phần việc bản thân chưa xử lý kịp.
Tôi từng làm việc chung một dự án với anh. Để đảm bảo tiến độ, nhóm phải chia thêm việc cho người khác. Dù vậy, anh vẫn chỉ hoàn thành được phần nhỏ ít quan trọng nhất. Nhưng điều gây khó xử là anh lại nghĩ mình đang "gánh team", rằng người khác ít nỗ lực hơn mình.
>>Lương tôi 20 triệu sau 11 năm cống hiến mù quáng
Có một thực tế mà anh không nhìn thấy: công ty chưa sa thải anh đã là may mắn. Trong một môi trường cạnh tranh, nơi hiệu quả công việc được đo bằng kết quả, không ai trả lương cho một người chỉ "ngồi nhiều giờ". Nhưng anh cũng không dám nghỉ việc để tìm cơ hội mới. Anh từng nói với tôi, nửa đùa nửa thật: "Giờ mà ra ngoài, chắc người ta trả tôi thấp hơn ở đây". Và tôi nghĩ đó không phải lo lắng vô cớ – năng lực của anh khó tạo giá trị ở một nơi khác minh bạch về hiệu suất.
Câu chuyện của anh khiến tôi nhận ra nhiều người đang nhầm lẫn thời gian làm việc với khái niệm "cống hiến". Tôi gần như không bao giờ làm quá giờ. Tôi luôn cố gắng làm đúng và làm tốt trong khung thời gian cố định ở văn phòng. Nhưng chính những kết quả rõ ràng – chứ không phải số giờ ngồi ở bàn làm việc – mới giúp tôi được ghi nhận.
Trong 6 năm, tôi được tăng lương đều đặn mỗi năm từ 8–12%, và gần đây được giao làm "lead" một nhóm nhỏ ba người. Tất cả những thành quả đó là nhờ tôi làm việc hiệu quả và biết ưu tiên công việc quan trọng chứ không phải làm nhiều giờ hơn người khác.
Tôi chia sẻ câu chuyện này để nhấn mạnh rằng: cống hiến không nằm ở số giờ làm việc, mà ở giá trị bạn tạo ra. Làm nhiều cũng không bằng làm chất lượng. Ở lại công ty muộn không chứng minh bạn giỏi, nó chỉ cho thấy bạn chưa biết quản lý thời gian, hoặc công việc vượt quá năng lực.
Trong môi trường lao động hiện đại, không ai thưởng cho bạn vì sự hy sinh mù quáng. Người ta chỉ ghi nhận những đóng góp thực sự. Và đôi khi, nhìn lại bản thân thay vì trách móc tổ chức mới là con đường giúp chúng ta trưởng thành hơn trong sự nghiệp.