Violinist Trịnh Minh Hiền: '20 năm nữa, tôi vẫn chưa hết trăn trở'
"Với nghệ sĩ vĩ cầm, cây đàn chính là huyết mạch. Thẳm sâu trong tôi, thăng hoa nhất vẫn là lúc đứng trên sân khấu và được chơi tác phẩm của chính mình" - violinist Trịnh Minh Hiền chia sẻ.
Minh Hiền có cuộc trò chuyện với Thể thao và Văn hóa (TTXVN) khi vừa phát hành album mới nhất, Phượng Linh.
Hành trình đa phong cách
*Tại sao chị đặt tên album là "Phượng Linh"?
- Trong nhiều nền văn hóa, hình tượng con chim phượng luôn được tôn vinh. Còn với tôi, mỗi nghệ sĩ sáng tạo và lao động nghệ thuật là một hành trình dài. Ở đó, họ không chỉ nhắc nhở mình về những thành công mà cả thất bại hay sự trăn trở, đau đáu. Những khó khăn đấy khiến tôi liên tưởng đến hình ảnh con chim phượng, khi nó chọn cái chết đẹp và hồi sinh từ đống tro tàn. Tôi thấy mình cần có những năng lượng như vậy để lao động, sáng tạo và đi trên hành trình riêng.
*Vậy điểm nhấn trong album sẽ chính là tác phẩm "Phượng Linh"?
- Điểm nhấn của album chính là chất liệu âm nhạc Việt Nam kết hợp với những phong cách âm nhạc trên thế giới. Tôi tin rằng, điều này không chỉ mang đến những giá trị về tính chuyên môn mà còn thể hiện một góc nhìn cao hơn về hình ảnh của những nghệ sĩ chơi đàn, về sự cống hiến của họ cũng như sự tuyệt vời trong mỗi âm sắc của nhạc cụ.
*Tôi thấy trong album có 12 tác phẩm, được sắp xếp như mạch câu chuyện "lên bổng xuống trầm"?
- 12 tác phẩm trong album được tôi chọn giống như 12 tháng trong 1 năm, cũng là 12 thế giới nội tâm của nghệ thuật. Cùng với đó là 12 chặng hành trình của tôi từ khi bước chân ra làm âm nhạc chuyên nghiệp. Hành trình có lúc lên lúc xuống, kể từ lúc sáng tác còn trong trẻo, thiếu kinh nghiệm, cho đến khi có sự chắt lọc và phát triển trên con đường của mình. Và để thể hiện được ý đồ, tôi lựa chọn các phong cách như điện tử, world music, thính phòng, cổ điển, pop, flamenco…
*Chị có nghĩ mình hơi tham khi lựa chọn quá nhiều phong cách như vậy?
- Đúng, tôi… tham. Vì tôi rất yêu nhiều phong cách và các phong cách đã truyền cảm hứng cho tôi rất nhiều trên con đường sáng tạo và nghiên cứu. Hơn nữa, bấy lâu nay, mọi người cũng nhớ đến Trịnh Minh Hiền là một nghệ sĩ violin đa phong cách!
"20 năm chưa phải là nhiều nhưng còn rất lâu nữa tôi vẫn sẽ phải cố gắng nỗ lực. Vì vậy hình ảnh con chim phượng linh trong album kỉ niệm 20 năm sáng tác và biểu diễn chuyên nghiệp của tôi giống như là cột mốc, là đường chân trời mà tôi hướng tới, để tôi luôn tin tưởng trên hành trình của mình" - violinist Trịnh Minh Hiền nói về album Phượng Linh.
Cảm ơn và thầm trách Lê Minh Sơn
* Con đường đi trong nghệ thuật của chị có ảnh hưởng gì từ nhạc sĩ Lê Minh Sơn - ngườidẫn dắt chị từ những ngày đầu tiên?
- Với nhạc sĩ Lê Minh Sơn, tôi phải nói lời biết ơn một người anh, một người thầy truyền cảm hứng. Khi tôi vẫn miệt mài chơi nhạc cổ điển, anh mời tôi vào chơi ban nhạc của mình những năm 2000. Bản thân tôi lúc đấy còn chưa định hình mình như thế nào, thì anh đã mở cánh cửa để tôi hiện thực hóa giấc mơ.
Ngay từ thời đó, anh Sơn đã nhắc tôi: "Em muốn sáng tác thì phải sáng tác cái của mình, không phải là những thứ gọi là thịnh hành". Tôi vừa cám ơn anh vừa thầm trách anh vì lời nhắc đó khiến cho con đường đi của tôi gập ghềnh và gian nan, thậm chí nhiều lúc hoang mang đến tột độ (cười).
*Vậy trong 20 năm qua, đâu là khoảng thời gian khiến chị trăn trở nhất với nghề?
- Tôi nghĩ, nhiều khi nghệ sĩ nghĩ mình trăn trở thì đó lại là giai đoạn họ không trăn trở gì. Và ngược lại, khi tưởng không trăn trở lại là lúc đau khổ, vật vã mà không biết. Với tôi, tôi nhận ra mình càng đi thì càng trăn trở. Có lẽ, 20 năm sau ngồi lại đây, tôi vẫn chưa hết trăn trở đâu (cười).
Dù sao, giống như sự tự tin của một nghệ sĩ trẻ, những trăn trở nhiều năm của một nghệ sĩ có thâm niên cũng rất quan trọng.
"Khi tôi bắt đầu hành trình của mình, là lúc học trong trường ra thấy mình oách lắm nên nghĩ giờ phải làm cái gì đó. Thấy mình nhiều năng lượng quá nên muốn làm cái này cái kia - đó là tôi của những năm 20 năm về trước. Nhưng càng đi thì tôi càng gặp chông gai, có cả những phát tát vào mặt khiến tôi trưởng thành" - violinist Trịnh Minh Hiền.
Hạnh phúc của một người mẹ
* Từng đỗ thủ khoa đầu vào lẫn đầu ra khoa violin tại Học viện Âm nhạc Quốc gia, chị có nghĩ đáng ra sự nghiệp của mình phải rực rỡ hơn không?
- Tôi cho rằngnhững ai đã học trong trường nghệ thuật hoặc đã là nghệ sĩ, đều là những tài năng. Nhưng đây là môi trường rất đặc thù, nên trên con đường này, không phải cứ giỏi là thành công.
Thật ra, tôi cũng chưa từng nghĩ mình sẽ phải đạt được gì trên con đường này. Ngay cả khi hoang mang, tôi chỉ trăn trở về yếu tố này kia, về kỹ thuật và cảm xúc, về câu hỏi tại sao tác phẩm vẫn chưa thể được đón nhận. Nhìn chung, tôi hiểu rằng những gì quen thuộc luôn được đón nhận nhanh còn những gì thuộc về suy tư và đồng cảm thì cần thời gian và tình yêu.
MV “Tiếng trống Paranung” - tác phẩm đầu tiên trong album Phượng Linh, đánh dấu sự hợp tác giữa nhạc sĩ Hà Lan Ad van Dongen với nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng tạo ra phiên bản 2023 với nhiều chất liệu âm nhạc độc đáo
*Tôi thấy không chỉ với âm nhạc, khi làm mẹ chị cũng có rất nhiều tâm trạng?
- Vì tôi làm mẹ đơn thân, mà đơn thân đến 2 lần. Cuộc sống của tôi trong những ngày đầu khi các con ra đời thật sự vất vả vì các cháu chỉ có mẹ. Có những hôm, ban ngày đi làm bận đến đâu nhưng về thấy con sốt là tôi thức suốt đêm.
Nhưng đến lúc này, có một điều khiến tôi rất tự hào. Bây giờ chỉ cần nói: Mẹ phải đi diễn đây là các con hiểu, rất tự lập. Bé thứ 2 dù còn nhỏ nhưng biết mẹ bận là cháu không làm phiền, không mè nheo. Tôi nghĩ, các con được như vậy là bởi cảm nhận tình yêu của mẹ dành cho mình. Với tôi, tình yêu phải xuất phát từ hành động, mỗi người có hành động riêng dành cho con mình, mà với tôi là việc tự nuôi dưỡng, chăm sóc các con. Nếu có khả năng thuê người chăm sóc cũng tốt nhưng khi mình có cơ hội chính tay chăm sóc các con, tôi thấy đó là hạnh phúc lớn nhất của một người mẹ.
* Còn tình yêu với chị lúc này là những trải nghiệm như thế nào?
- Tôi chỉ biết cắm đầu đi làm và không biết tình yêu như thế nào dù thanh xuân tôi cũng yêu nhiều!
Tôi bị say nghề, có thời gian không dứt được mà cũng không muốn dứt nên ngay cả với những mối quan hệ có thể dẫn đến tình yêu thì mình cũng hoàn toàn gạt bỏ. Nhưng rất may, ngay thời điểm trước khi thực hiện album Phượng Linh tôi nhận ra không phải mình không muốn yêu mà là luôn yêu, thậm chí yêu quá nhiều nên mới có thể làm nghệ thuật được như vậy. Hi vọng sau album này một cánh cửa lại mở ra với mình. Tôi mong chờ một sự chân thành và thấu hiểu, có thể điên cuồng cũng được, nhưng phải thật sự đạt tới độ khiến mình cảm thấy thỏa mãn về tinh thần.
* Cảm ơn chị về cuộc trò chuyện!
Album Phượng Linh
Album Phượng Linh gồm 12 tác phẩm âm nhạc do chính nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền chuyển soạn, sáng tác và biểu diễn độc tấu có những tác phẩm nổi bật như Tiến quân ca, Trên đỉnh Phù Vân,Chiếc khăn Piêu,Một cõi đi về, Họa mi hót trong mưa… Đặc biệt, album còn giới thiệu 2 tác phẩm do nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền sáng tác là Phượng Linh và Cây đời (do ca sĩ Thanh Lam biểu diễn).
Album được thể hiện qua nhiều phong cách như Latin kết hợp điện tử epic, world music pha điện tử, thính phòng, jazz và pop, flamenco, violin độc tấu... được phát hành trên nền tảng số ở hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ.