Cởi mở hơn với tác phẩm chuyển thể

Sophia thân mến! Đất rừng phương nam của nhà văn Đoàn Giỏi là một trong những tác phẩm kinh điển của văn học Việt Nam. 

Bộ phim truyền hình được chuyển thể từ tác phẩm này mang cái tên rút gọn hơn Đất phương Nam do Nguyễn Vinh Sơn đạo diễn đã đi vào lòng nhiều thế hệ khán giả suốt một phần tư thế kỷ qua. Và trong năm 2023 này, phim điện ảnh của tác phẩm danh tiếng này sắp ra rạp.

Từ lúc bắt đầu công bố dự án, giới thiệu dàn diễn viên, phim Đất rừng phương Nam của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng thường bị đặt lên bàn cân so sánh với bản chuyển thể truyền hình. Trong đó, tạo hình nhân vật được đem ra so sánh nhiều nhất, điển hình là tranh luận xung quanh nhân vật Bác Ba Phi của Mạc Can và của Trấn Thành.

Sophia biết không, đối với sân khấu và điện ảnh, chuyển thể hay làm lại không phải là chuyện mới. Chẳng hạn Romeo và Juliet của Shakespeare từ kịch bản sân khấu đã được nhiều lần chuyển thể thành phim. Thậm chí ở phiên bản Romeo + Juliet năm 1996 với Leonardo DiCaprio và Claire Danes đóng chính, các nhà làm phim đã dời bối cảnh thời Trung cổ trong nguyên tác sang thời Hiện đại.

Điều thiệt thòi ở các bản chuyển thể từ sách, truyện tranh, kịch bản sân khấu thành phim là khán giả đã có hình dung riêng về nhân vật nên khó tránh khỏi so sánh. Chẳng hạn, đối người hâm mộ truyện tranh, One piece được xem là tượng đài. Thế nên phim bản người đóng từ lúc công bố dự án đã dấy lên nhiều ý kiến trái chiều. Chuyện này không phải mới, vì người hâm mộ đã có một lịch sử dài chứng kiến những bản chuyển thể "thảm họa". Tuy vậy, sau khi công chiếu, "One piece" bản người đóng gặt hái được thành công nhất định và theo kế hoạch sẽ triển khai thêm nhiều phần nữa.

Sophia biết đó, trong nghệ thuật không có giới hạn cuối cùng, với các tác phẩm chuyển thể, dù hay đến thế nào cũng chưa chắc dám tuyên bố đó là phiên bản tối hậu. Ít khán giả biết bộ phim truyền hình Tây du ký của đạo diễn Dương Khiết không phải là lần đầu tiên danh tác của Ngô Thừa Ân được đưa lên màn ảnh. Nhưng chính nhờ tài năng, đội ngũ làm phim đã vượt qua được những cái bóng trước đó, trở thành tượng đài không chỉ với truyền hình Trung Quốc mà cả với thiếu nhi Việt Nam, suốt mấy mươi năm qua cứ đến Hè là lại "lên đường thỉnh kinh" cùng thầy trò Đường Tăng.

Cho nên, trước một tác phẩm chuyển thể, khán giả hãy đón nhận với tâm thế cởi mở hơn. Một tác phẩm được tái bản, được nhiều lần chuyển thể chứng tỏ sức hút của tác phẩm, mỗi lần chuyển thể lại mang một góc nhìn, một cách tiếp cận khác, cho tác phẩm một đời sống khác, và có lẽ phù hợp hơn khán giả ở từng thời kỳ, giai đoạn khác nhau.

Tạm biệt Sophia, hẹn gặp ở thư sau!