Cà phê đầu tuần: U23 Việt Nam đang ở giữa thành công?

Năm 2015, James Clear, một tác giả sách self-help (tự lực) người Mỹ giờ đây đã rất nổi tiếng, ký hợp đồng xuất bản cuốn "Thói quen nguyên tử", một ấn phẩm gây tranh cãi vào thời điểm đó.

1. James bị nhạo báng vì vẻ ngoài của anh ta, và ý tưởng anh đề cập trong nhiều năm, trước khi viết nó thành sách. Anh cho rằng bí quyết để tiến bộ trong bất kỳ chuyện gì là cải thiện nó mỗi ngày, dựa trên các thói quen, dù mỗi ngày có thể bạn chỉ tiến thêm khoảng… 1%.

Cuốn sách chỉ là một mớ hỗn độn chưa hoàn thiện vào năm 2016. James Clear thậm chí không thể viết xong nó trong năm tiếp theo, đến tận cuối năm 2018. Khi nó ra mắt, công chúng đón nhận thờ ơ, và thậm chí tiêu cực. Họ bình luận tiêu cực về nó. Rất ít người làm theo những lời khuyên trong đó.

Nhưng không lâu sau, những người đã làm theo và thấy có hiệu quả bắt đầu viết lại trải nghiệm với cuốn sách của họ, và tác phẩm này đã làm một cuộc lội ngược dòng ngoạn mục: Nó bắt đầu được đọc nhiều hơn, và được nhiều người bình luận tích cực hơn.

Cho đến nay, "Thói quen nguyên tử" đã trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất mọi thời đại, còn James Clear được xem như anh hùng, người đã dám phá vỡ nhiều khuôn mẫu. Anh làm cho dòng sách tự lực trở nên hấp dẫn và ứng dụng dễ dàng hơn.

James từng nói về tình huống kỳ lạ xảy ra với cuốn sách của anh, và rút ra một kinh nghiệm quý báu về cách đo lường thành công: "Bất kỳ lúc nào, bạn có thể đang ở giữa chặng đường thành công". Nếu bạn đo lường thành công quá sớm, thì có vẻ như bạn đang thất bại.

Brian Feroldi, một nhà đầu tư trứ danh của Phố Wall, nói rằng những khoản đầu tư tốt là kết quả của những quyết định đúng đắn, và việc ra quyết định đúng là kết quả của kinh nghiệm đầu tư. Và 90% kinh nghiệm ấy đến từ những trải nghiệm thua lỗ.

Họ chính là nhân chứng sống cho một câu nói mà giờ chúng ta thấy đã trở nên sáo mòn: Thất bại là mẹ thành công.

2. Hôm nay, khi đội tuyển U23 Việt Nam đã thua rất đậm trong cả hai trận đầu dưới thời HLV Philippe Troussier, chúng ta thậm chí đã liên tưởng đến những điều đen tối cho tương lai bóng đá Việt Nam phía trước. Các cầu thủ chơi quá non nớt, và đặc biệt thiếu bản lĩnh thi đấu.

Nhưng sau trận thua 0-4 trước UAE, HLV Troussier vẫn tuyên bố rằng ông "hài lòng" với sự thể hiện của các cầu thủ. Lý do ông đưa ra là "đội đã kiểm nghiệm được cấu trúc đội hình, vận hành đấu pháp, sự quyết tâm, tính chiến đấu và tổ chức trong thi đấu. Với tôi, U23 Việt Nam đang từng bước cải thiện".

Tất nhiên là với tư cách một người hâm mộ đội tuyển Việt Nam, tôi thấy lời giải thích này chưa thỏa đáng: Rốt cục thì kết quả vẫn là cách đánh giá nhanh nhất rằng liệu bạn đã tiến bộ hay chưa. Ngay cả về lối chơi, dù trung thành với đấu pháp, U23 Việt Nam vẫn chưa nhuần nhuyễn, và phòng thủ thì quá lỏng lẻo. Rất khó nhìn ra những điểm sáng ở một đội bóng đã thua đến 7 bàn và thậm chí chưa ghi nổi bàn nào sau hai trận.

3. Tất nhiên, mọi chuyện vẫn có thể diễn ra theo chiều hướng tồi tệ, như những câu chuyện đã từng khiến cho câu "thất bại là mẹ thành công" trở thành một sáo ngữ. Có những đội bóng sẽ chẳng rút ra được chút kinh nghiệm nào, cho dù đã thua bao nhiêu lần.

Nhưng nhớ lại câu chuyện của James Clear có thể làm chúng ta bình tĩnh lại một chút: Nếu bạn đo lường thành công quá sớm, có vẻ như bạn đang thất bại. Triều đại của ông Troussier mới chớm nở, và chỉ hai trận giao hữu, dù tồi tệ đến đâu, vẫn chưa đủ để đánh giá một điều gì đó. Chúng ta chưa có đủ dữ kiện để phân tích điều gì cả. Và cũng như James Clear, ông Troussier là một người có niềm tin vào triết lý của mình, dù nó chưa đem đến kết quả, thậm chí bị chê cười. Có thể là họ đã có nhiều kinh nghiệm về chuyện tự đo lường thành công. Trong thế giới nội tâm của riêng họ, có thể đã có một bức tranh rất khác với những gì công chúng đang đánh giá. Có thể rằng chính trong những khoảnh khắc tồi tệ nhất, chúng ta đang ở giữa con đường thành công.