Cuộc đời sau ống kính: Thế Đính, ngày ấy và bây giờ

Năm 1997, cuốn sách ảnh Hồi niệm (Requiem), tập hợp 275 bức ảnh của 135 phóng viên ảnh chiến trường đã tử nạn trong các cuộc chiến tranh ở Việt Nam và Đông Dương, được 2 nhà nhiếp ảnh Tim Page (Anh) và Horst Faas (Đức) thực hiện, đã gây tiếng vang lớn trên toàn thế giới.

Đáng chú ý, bức ảnh cuối cùng trong cuốn sách là cảnh một trận địa đổ nát với khẩu pháo 105mm, một xác chết và bóng nắng của người chụp còn in ở góc dưới bên trái, tác giả được ghi là Thế Đính.

Đây là một việc làm đầy chủ ý của các tác giả cuốn sách, nhằm vinh danh những phóng viên ảnh dũng cảm đã ngã xuống trên chiến trường. Tuy nhiên, sau khi Hồi niệm được ra mắt ở Việt Nam, một nhà nhiếp ảnh ở Hải Phòng cũng có tên là Thế Đính đã lên tiếng, cho biết chính ông là tác giả bức ảnh này.

Ngay sau khi thông tin này được lan tỏa, Tim Page đã về Hải Phòng để tìm Thế Đính và sự thật được làm rõ. Bức ảnh kể trên đúng là của ông Đính ở Hải Phòng (tên đầy đủ là Nguyễn Thế Đính) chụp ở chiến trường Đường 9 - Nam Lào năm 1971. Trong quá trình tìm kiếm tư liệu để tôn vinh những phóng viên chiến trường đã tử nạn, Tim Page đã thấy ảnh này nhưng nguồn cung cấp lại cho biết đó là ảnh của một phóng viên chiến trường cũng tên là Thế Đính đã ngã xuống. Đó là sự nhầm lẫn rất đặc biệt và không kém phần thú vị đối với nhà nhiếp ảnh Nguyễn Thế Đính, vốn được nhiều người ở Hải Phòng biết đến với nghệ danh Thế Đính.

Sinh năm 1941 ở Hải Phòng, Thế Đính là hội viên Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, hội viên Hội Mỹ thuật Hải Phòng. Ông đã có hơn 10 năm quân ngũ và chiếc máy ảnh đã theo ông trong những năm ở chiến trường. Bức ảnh Tự chụp bóng mình kể trên tuy ngẫu nhiên trở thành nổi tiếng nhưng cũng chỉ là một trong nhiều bức ảnh mà ông từng chụp trong các chiến trường ở Quảng Bình, Quảng Trị, hay các chiến dịch lớn như Khe Sanh, Đường 9 - Nam Lào...

Năm nay đã 82 tuổi, nhưng nghệ sĩ nhiếp ảnh, họa sĩ, cựu chiến binh Thế Đính vẫn rất khỏe mạnh dù tóc râu đều đã bạc trắng. Giọng nói của ông vẫn sang sảng mỗi khi bàn về nhiếp ảnh hay hội họa. Những bức ảnh hay tranh vẽ của ông vẫn đầy những suy tư và ý tưởng. Trong khi các nhận xét, đánh giá hay giới thiệu về màu sắc, bố cục, ánh sáng trong nhiếp ảnh và hội họa vẫn chính xác và chặt chẽ như chính những bức ảnh hay tranh vẽ mà ông từng thể hiện.

Điều đặc biệt là dù đã ngoại bát tuần, nhưng ông cho biết chưa bao giờ phải sử dụng một dịch vụ y tế nào, thậm chí không phải dùng đến thuốc, trừ… thuốc lá, thứ mà ông chưa bỏ được.