Liên hoan phim Cannes 2023: Những bước chuyển mình của công nghiệp điện ảnh

LHP Cannes luôn là tâm điểm chú ý của truyền thông, cả về mặt nghệ thuật, sự hiện diện của các ngôi sao - và ở một chừng mực nào đó là dòng chảy ngầm cho thấy sự biến đổi của công nghiệp điện ảnh.

LHP Cannes lần thứ 76 diễn ra từ 16 - 27/5. Đạo diễn người Thụy Điển Ruben Ostlund là Chủ tịch Ban giám khảo năm nay.

Ngôn ngữ toàn cầu của điện ảnh

Các thành viên Ban giám khảo khác bao gồm nữ diễn viên Hollywood Brie Larson, đạo diễn người Morocco Maryam Touzani, nam diễn viên người Pháp Denis Menochet, biên kịch - đạo diễn người Anh - Zambia Rungano Nyoni, tác giả người Afghanistan Atiq Rahimi, biên kịch - đạo diễn người Argentina Damian Szifron, đạo diễn bộ phim giành giải Cành cọ vàng 2021 Titane Julia Ducournau.

Nữ diễn viên Catherine Deneuve là gương mặt xuất hiện trên áp phích chính thức của liên hoan năm nay, sử dụng hình ảnh do Jack Garofalo chụp trong quá trình làm phim La Chamade. Sự lựa chọn này là để tôn vinh những cống hiến của nữ minh tinh gạo cội cho điện ảnh.

Năm nay, mở màn Cannes là bộ phim Jeanne du Barry của đạo diễn Maiwenn. Liên hoan sẽ khép lại với bộ phim Elemental do Peter Sohn đạo diễn. Một số phim đáng chú ý khác là Killers of the Flower Moon của đạo diễn Martin Scorsese và sự trở lại của Harrison Ford với cuộc phiêu lưu trứ danh trong Indiana Jones and the Dial of Destiny.

Tổng cộng 21 phim sẽ tranh giải Cành cọ vàng danh giá, trong đó có La Passion de Dodin Bouffant của đạo diễn gốc Việt Trần Anh Hùng. Một số bộ phim đình đám từng được trao giải thưởng cao quý này là Taxi Driver, Apocalypse Now, Pulp Fiction, The Pianist và Parasite. Phim thắng giải năm ngoái là Triangle of Sadness, do Chủ tịch Ban giám khảo năm nay đạo diễn. Mới chỉ có 2 nữ đạo diễn được vinh danh là Jane Campion với phim The Piano và Julia Ducournau với phim Titane. Năm nay cũng đánh dấu kỷ lục khi có tới 7 đạo diễn nữ có phim nhận đề cử Cành cọ vàng.

Trước khi liên hoan diễn ra, Michael Douglas đã được xướng tên là người nhận giải Cành cọ vàng cho thành tựu trọn đời.

"Luôn có luồng gió mới ở Cannes, nơi từ lâu đã cung cấp nền tảng tuyệt vời cho những người sáng tạo gan dạ, theo đuổi thứ nghệ thuật táo bạo và khả năng kể chuyện xuất chúng" - Douglas chia sẻ - "Từ lần tới đây đầu tiên của tôi vào năm 1979 với phim The China Syndrome cho tới buổi khởi chiếu gần nhất với Behind the Candelabra năm 2013, liên hoan luôn nhắc tôi về sự kì diệu của điện ảnh, không chỉ ở những gì ta thấy trên màn ảnh mà còn ở khả năng tạo ảnh hưởng tới tất cả mọi người trên thế giới. Sau hơn 50 năm lăn lộn trong nghề, thật vinh dự khi được trở lại đại lộ Croisette để mở màn liên hoan và đón nhận ngôn ngữ toàn cầu của điện ảnh".

Tổng cộng, Douglas đã có 4 phim tranh giải tại Cannes.

Tiêu điểm

Như mọi năm, đông đảo những ngôi sao hàng đầu đã tề tựu về Cannes. Có thể kể tới Helen Mirren, Uma Thurnam, Elle Fanning, Brie Larson, Alessandra Ambrosio, Naomi Campbell, Michael Douglas cùng vợ là Catherine Zeta-Jones và con gái, Phạm Băng Băng… Nhưng chiếm sóng nhiều nhất phải kể tới Johnny Depp - người xuất hiện với tư cách diễn viên chính trong phim mở màn Cannes Jeanne du Barry - bộ phim tiểu sử về vua Louis XV.

Kể từ cuộc chiến pháp lý kéo dài năm 2022 với vợ cũ Amber Heard, Johnny Depp không xuất hiện công khai trước công chúng. Ở bên ngoài thảm đỏ, hàng ngàn người hâm mộ mang theo biểu bảng chào đón anh. Trên thảm đỏ, anh được truyền thông vây kín. Anh cũng không cầm được nước mắt khi khán giả ở Pháp vỗ tay suốt 7 phút cho vai vua Louis XV của mình. Deep vẫy chào khán giả ở ban công và dường như ngạc nhiên trước sự nồng nhiệt này.

Bên cạnh sự chào đón nồng hậu, Depp cũng vấp phải chỉ trích, đặc biệt từ những người ủng hộ Amber Heard. Trong họp báo trước giờ khai mạc, đại diện cao cấp của liên hoan, Thierry Fremaux, đã phải lên tiếng về vấn đề này. "Tôi không biết về hình ảnh của Johnny Depp tại Mỹ. Thành thật mà nói, trong đời mình, tôi chỉ có 1 nguyên tắc: Tự do tư tưởng, tự do ngôn luận và tự do hành động trong khuôn khổ pháp luật. Nếu Johhny Depp bị cấm đóng phim, hay phim bị cấm thì chúng tôi sẽ không ở đây để nói về nó" - ông nói - "Nếu có người nào đó trên thế giới ít quan tâm tới phiên tòa ầm ĩ này thì đó chính là tôi. Tôi không biết gì về nó cả. Tôi chỉ quan tâm tới Johnny Depp với tư cách là 1 diễn viên".

Depp đã thắng trong phiên tòa năm ngoái. Một bồi thẩm đoàn dân sự đã kết luận Heard phạm tội phỉ báng Depp, phải bồi thường cho anh 10 triệu USD nhưng ngược lại, Depp phải trả cho người cũ 2 triệu USD vì luật sư của anh phỉ báng cô. Hiện Jeanne du Barry đang tìm nguồn phân phối tại Mỹ.

Sự thắng thế của các hãng phim độc lập

Một xu hướng cũng gây chú ý lớn tại liên hoan năm nay là sự thắng thế của các hãng phim độc lập. Cannes có thể nổi tiếng với công chúng bằng sự hào nhoáng và quyến rũ của nó. Nhưng với tư cách là sự kiện mua và bán bản quyền phim lớn nhất thế giới, tầm quan trọng của nó với ngành công nghiệp điện ảnh là vô song. Khoảng 12.500 chuyên gia trong ngành tham gia mua, bán hoặc sản xuất phim tại hội chợ phim, nơi gần 4.000 phim và các dự án trưng bày với những giao dịch trị giá hàng trăm triệu USD được thực hiện.

Trong vài năm gần đây, các hãng phim độc lập đã rơi vào khủng hoảng trước sự bành trướng của dịch vụ phát trực tuyến. Từng có tranh cãi nhiều năm về việc có hay không chiếu phim của Netflix tại Cannes. Tuy nhiên, tới thời điểm này, kỷ nguyên Netflix bắt đầu chững lại và khán giả bắt đầu quay trở lại rạp chiếu phim sau đại dịch.

Những nội dung na ná trên các nền tảng trực tuyến khiến khán giả muốn tới rạp để tìm kiếm sự khác biệt, điều mà các hãng phim độc lập có thể đáp ứng được, theo ông Todd Brown, người đứng đầu bộ phận thu mua quốc tế tại XYZ Films. Bằng chứng cho lập luận này là thành công rực rỡ của Triangle of Sadness, Joyland ở châu Âu và Everything Everywhere All at Once trên khắp thế giới.

Tuy nhiên, những hãng phát trực tuyến rõ ràng cũng bắt đầu nhận ra điều này và bắt đầu tìm cách hợp lý để kết nối với rạp chiếu. Điển hình, Apple Inc sẽ công chiếu Killers of the Flower Moon với sự tham gia của Leonardo DiCaprio tại Cannes và hợp tác với Paramount để chiếu phim tại rạp trước khi phát trực tuyến toàn cầu. "Những điều tốt đẹp đang diễn ra và tôi chắc các dịch vụ phát trực tuyến khác sẽ theo sau" - theo ông Fremaux.

Đúng như Michael Douglas nói, Cannes là nơi cho những đổi mới và tuần lễ này hẳn sẽ còn chứng kiến nhiều sự kiện có thể thay đổi thế giới.