Doja Cat - Tái khẳng định vị thế rapper bằng 'Scarlet'

Dù chưa leo lên tới No.1 Billboard 200, nhưng album Scarlet của Doja Cat vẫn là chủ đề nóng hổi của tuần qua, tạo ra làn sóng tranh luận ở nhiều khía cạnh, trong đó có cả việc tại sao nữ rapper vẫn chưa có No.1. Album bao gồm 15 ca khúc ở phiên bản tiêu chuẩn, đều có Doja Cat tham gia viết.

Theo Luminate, trong tuần kết thúc ngày 28/9 tại Mỹ, Scarlet chỉ thu về 72.000 đơn vị album tương đương. Trong đó, từ stream chiếm tới 65.000 đơn vị (tương đương 88,35 triệu lượt stream theo yêu cầu các ca khúc thuộc album). Doanh số chỉ là 6.000 đơn vị.

Tiêu chuẩn mới

Với thành tích này, Scarlet chỉ đứng thứ 4 Billboard 200, sau những album đã ra mắt từ nhiều tuần trước là Nostalgia của Rod Wave, Guts của Olivia Rodrigo và One Thing at a Time của Morgan Wallen.

Tổng cộng, đây là lần thứ 3 Doja Cat lọt top 10 BXH. Hai top 10 trước đó của cô là Planet Her (No.2 vào năm 2021) và Hot Pink (No.9 vào năm 2020). Trước khi Scarlet ra mắt đầy đủ, album đã có 3 ca khúc lọt Billboard Hot 100 là Demons, Paint the Town Red và Attention.

Đặc biệt, đĩa đơn mở đường, Paint the Town Red, là thành công thương mại lớn, đánh dấu lần đầu Doja Cat có No.1 solo ở cả Hot 100 Mỹ, BXH Đĩa đơn Anh và Billboard Global 200, cũng như được xếp hạng ở nhiều quốc gia khác. Trong tuần qua, ca khúc này đang tiếp tục đứng No.1 Hot 100. Trước đó, Doja Cat còn có 1 No.1 khác là Say So hồi năm 2020 nhưng hát cùng Nicki Minaj.

Là album phòng thu thứ 4 của Doja Cat, Scarlet được phát hành hôm 22/9/2023 thông qua Kemosabe và RCA Records. Vỡ mộng với nhạc pop và không hài lòng trước việc mọi người đặt câu hỏi về tư cách rapper của cô, Doja Cat tràn trề cảm hứng để tạo ra phần tiếp theo đầy "nam tính". Scarlet đánh dấu sự rời bỏ âm thanh pop của tiền nhiệm, chủ yếu tập trung vào các thể loại như hip hop và R&B.

Đây là dự án đầu tiên kể từ EP đầu tay của cô không có khách mời. Để hỗ trợ album, Doja Cat sẽ bắt đầu đi lưu diễn The Scarlet Tour vào cuối tháng 10 nay, là chuyến lưu diễn sân vận động đầu tiên của cô với tư cách nghệ sĩ chính.

Album Scarlet nhận được đánh giá hầu hết là tích cực từ phía các nhà phê bình với điểm Metacritic, dựa trên 10 nguồn uy tín, là 72/100. Scarlet được coi là album hay nhất của Doja Cat với mưa lời khen cho khả năng sáng tác của cô cũng như khâu sản xuất album. Dù nhận thấy có "sự sa sút ở một số điểm" nhưng cơ bản album "đặt ra tiêu chuẩn mới ở nhiều cấp độ, không chỉ dành cho riêng các rapper nữ", theo tờ Variety.

Có thể sẽ gây ra chia rẽ nhưng Scarlet đã "vẽ nên một bức tranh sống động" và "tạo hit", theo tờ The Line of Best Fit. Tờ Independent thì ca ngợi Doja Cat về khả năng kết hợp các phong cách âm nhạc có ảnh hưởng lớn tới cô, làm nổi bật "sự vô tư lự" của Nicki Minaj trong Gun, kiểu rì rầm "tuyệt đẹp" của D'Angelo trong Often hay sự "mượt mà, nguy hiểm" của Kendrick Lamar trong Demons.

Ngược lại, cũng có phê bình cho rằng album hơi dài, lặp đi lặp lại, có cấu trúc kỳ lạ và cách tiếp cận méo mó với các bản tình ca. Nhưng nhìn chung, Scarlet là một album hấp dẫn, phản ánh rõ sự nổi loạn của Doja Cat. Đây là một chuyến đi nữa khám phá cái tôi, những cạm bẫy của danh tiếng đầy mới lạ và khác biệt với sự trưởng thành và tinh tế cao độ.

Khẳng định vị thế

Doja Cat bắt đầu sự nghiệp với tư cách là một rapper, có nhiều hoạt động underground sôi nổi tại quê nhà Los Angeles. Cô trở nên đình đám vào tháng 8/2018 nhờ những… ảnh chế (meme) trên mạng, sau thành công lan truyền của ca khúc mới lạ Mooo!.

Sau đó, cô tiếp tục thu hút sự chú ý rộng khắp với alum phòng thu thứ 2, Hot Pink, mang phong cách pop và R&B. Nổi bật trong đó chính là hit Say So. Ở album thứ 3, Planet Her, cô một lần nữa pha trộn giữa pop và R&B, đạt thành công lớn về thương mại và phê bình. Nó trở thành album được stream nhiều nhất của 1 nữ rapper trên Spotify và đĩa đơn Kiss Me More, hát cùng SZA, thắng giải Grammy cho Màn biểu diễn của bộ đôi/nhóm xuất sắc nhất.

Sau khi được đề cử giải BET cho Nghệ sĩ hip hop nữ xuất sắc nhất hồi năm 2021, Doja Cat bị cư dân mạng chỉ trích là "quá pop" để được coi là rapper. Cô đã đáp trả trên Twitter: "Đừng bao giờ thiếu tôn trọng tư cách rapper của tôi. Sau khi tôi tung ca khúc mới, mọi người sẽ phải tôn trọng khả năng của tôi, thế đấy".

Liên tục sau đó, trên nhiều kênh truyền thông, Doja Cat khẳng định tư cách rapper từ trong trứng nước của mình. Trước ám chỉ cô không phải rapper theo "nghĩa truyền thống", cô tuyên bố mình "rap ngay từ đầu. Ban đầu tôi thậm chí không thể hát tốt như bây giờ. Tôi đã tiến bộ hơn rất nhiều. Tôi dùng giọng mình để tạo ra những thế giới này, thế nên cũng tốt thôi khi ai đó nghĩ tôi không thể rap".

Khi bị chê là các câu rap của cô ngô nghê, ở mức trung bình, nữ rapper cho biết cô không bận tâm, không cố chứng minh gì mà chỉ đang tận hưởng cảm giác làm nhạc. Cô cũng thừa nhận 2 album trước toàn "hit pop dễ tiêu hóa" để "ăn tiền".

Sau tất cả, Doja Cat đã tung Scarlet, một album "chủ yếu là rap". "Tôi cảm thấy phát chán khi nghe mọi người nói rằng tôi không thể, thế nên tôi sẽ làm" - nữ rapper khẳng khái.

Câu hỏi đặt ra lúc này là, tại sao một nghệ sĩ luôn là tâm điểm như Doja Cat lại vẫn chưa có No.1 Billboard 200. Bom tấn Planet Her chỉ leo tới No.2 có thể được giải thích bằng việc nó bị chặn bởi album của siêu sao khác là Call Me If You Get Lost của Tyler, the Creator. Nhưng còn Scarlet?

Rõ ràng là nhiều người không muốn nghe nhạc của một nghệ sĩ đã công khai chỉ trích họ, nhưng các nhà bình luận Billboard vẫn khá sốc trước thành tích khiêm tốn của Scarlet, chỉ 72.000 đơn vị trong tuần đầu, không vượt qua nổi tuần thứ 30 của One Thing at a Time. Rõ ràng đây là con dao 2 lưỡi: Doja Cat thành công là tâm điểm truyền thông, nhưng  lại mất đi nhiều khán giả. Người ta có thể không cưỡng được 1 ca khúc quá hay như Paint the Town Red, nhưng cả album lại là chuyện khác.

Nhưng xem ra, việc có No.1 Billboard 200 hay không không phải chuyện quan trọng của Doja Cat. Đến Rihanna còn phải đợi tới lần thứ 7. Và không ít nghệ sĩ hiện cũng ở tình trạng tương tự Doja Cat lúc này như Dua Lipa, Lizzo hoặc Megan Thee Stallion. Quan trọng là dấu ấn văn hóa rất lớn mà cô mang lại. Thật khó khi kể tên 3 nghệ sĩ - thuộc thể loại bất kỳ - mang rung cảm thập niên 2020 nhất mà bỏ qua Doja Cat!