Giải Cống hiến lần 18 - 2024: Khi khán giả chiếm 'nửa cán cân' trong bầu chọn

Giải Âm nhạc Cống hiến lần 18 năm 2024 đã chính thức công bố TOP 10 ĐỀ CỬ với hơn 90 tác giả, tác phẩm, chương trình trên 10 hạng mục giải vào ngày 28/2 vừa qua. Đồng thời, cuộc đua Top 10 cũng bắt đầu diễn ra với việc bầu chọn của công chúng.

Năm nay, công chúng được quyền bầu chọn trên tất cả 10 hạng mục và bầu chọn miễn phí. Số phiếu bầu chọn của khán giả chiếm 50% quyền quyết định cho các đề cử đi tiếp vào TOP 5 ĐỀ CỬ CHÍNH THỨC, rồi đi tiếp vào Vòng Bầu chọn chung cuộc để tìm ra người chiến thắng cuối cùng trên mỗi hạng mục. Đây cũng chính là điểm mới nhất của giải thưởng Âm nhạc Cống hiến lần 18 - 2024.

Khán giả quyết định

Sự đổi mới này của Ban tổ chức Giải Cống hiến đến từ sự ghi nhận những đóng nhiệt thành của khán giả, góp phần làm nên thành công của mùa giải 2023. Khi đó, ngay tại đề cử vòng đầu tiên (Vòng Đề cử) của Giải Cống hiến Âm nhạc 2023, khán giả đã có cơ hội bình chọn đến 5/9 hạng mục của giải. Ở vòng này, những lá phiếu của khán giả (chiếm 50%) cùng với sự bình chọn của Hội đồng tư vấn (chiếm 50%) sẽ quyết định Top 5 của mỗi hạng mục cho vòng 2 (Vòng Bầu chọn chung cuộc).

Năm nay, Ban tổ chức Giải Cống hiến lần 18 - 2024 đã tiến thêm một bước nữa trong việc khẳng định vai trò của công chúng trong tiến trình của Giải Cống hiến khi đưa quyền bầu chọn cho khán giả ở tất cả các hạng mục.

Quy trình bầu chọn gồm 2 vòng như sau: Vòng Đề cử bắt đầu từ 15h00 ngày 28/2 đến 15h00 ngày 4/3/2024. Trong đó, đề cử đứng đầu mỗi hạng mục sẽ được đặc cách vào thẳng TOP 5 ĐỀ CỬ CHÍNH THỨC của hạng mục đó. 4 đề cử còn lại của TOP 5 ĐỀ CỬ CHÍNH THỨC là 4 đề cử có số điểm cao nhất được tổng hợp từ số điểm do công chúng bầu chọn và phiếu bầu của Hội đồng bầu chọn quy ra điểm (công chúng chiếm 50%, Hội đồng chiếm 50%). Ở vòng Bầu chọn chung cuộc, mỗi hạng mục giải thưởng sẽ gồm TOP 5 ĐỀ CỬ CHÍNH THỨC được lựa chọn từ Vòng Đề cử trước đó. Công chúng tiếp tục được tham gia bầu chọn như vòng trước, cùng với đó là sự tham gia bầu chọn của khoảng 100 nhà báo trên toàn quốc. Vòng Bầu chọn chung cuộc sẽ chọn ra 01 chủ nhân của giải thưởng ở mỗi hạng mục: đó là đề cử có điểm số cao nhất dựa trên điểm số từ các nhà báo và công chúng bầu chọn (công chúng chiếm 50%, các nhà báo chiếm 50%). Trường hợp có 2 hoặc nhiều đề cử cùng số điểm, Ban tổ chức sẽ quyết định bằng phiếu bầu của mình.

Như vậy, quyền "bình đẳng" 50 - 50 giữa công chúng và Hội đồng bình chọn (ở Vòng Đề cử) và 50 - 50 giữa công chúng và các nhà báo (ở Vòng Bầu chọn chung cuộc) cho thấy vai trò của công chúng không chỉ dành cho những sản phẩm hay nghệ sĩ mà mình yêu thích mà còn là những quan điểm, "mắt nhìn" của công chúng trước đời sống âm nhạc trong năm vừa qua một cách bao quát và chi tiết nhất.

Không còn là cuộc chơi riêng

Mở rộng không giới hạn hạng mục bầu chọn cho công chúng, BTC Giải Cống hiến 2024 không chỉ thể hiện sự đề cao vị thế của công chúng cũng như tăng tính hấp dẫn hơn nữa cho mùa giải năm nay, mà còn mong muốn những lá phiếu bầu của công chúng cũng chính là tiếng nói đóng góp chung của cộng đồng đối với những đóng góp sáng tạo của các nghệ sĩ trong năm qua.

Đánh giá về sự mới mẻ này trong mùa giải năm nay, chuyên gia âm nhạc Nguyễn Lê Nhất Phương cho rằng đó là sự nỗ lực từ BTC Giải thưởng và rất đáng ghi nhận. Bởi hiện nay, ranh giới giữa nghệ thuật vị nghệ thuật và nghệ thuật vị nhân sinh đang ngày càng mờ đi. Nên những gì hay không chỉ cần được đánh giá cao từ giới chuyên môn mà còn cần nhận được sự đón nhận từ công chúng.

"Sự mở rộng quyền bầu chọn của công chúng trong mùa giải năm nay lại càng thể hiện tinh thần sát sao với những tiêu chí của giải thưởng như không chỉ lựa chọn những nghệ sĩ/tác phẩm mang tính tiêu biểu, mang dấu ấn cá nhân mà còn được đại chúng đón nhận. Vì thế, sự đồng hành của công chúng với Hội đồng bình chọn ở vòng Đề cử và với báo chí ở vòng Bầu chọn chung cuộc thể hiện tính toàn diện của Giải Cống hiến. Những đề cử được giải thưởng chính là những đánh giá cao từ hai phía chuyên môn và công chúng" - chuyên gia âm nhạc Nguyễn Lê Nhất Phương nhận định.

Nói đến vai trò của công chúng đối với giải thưởng thông qua bầu chọn, Nhất Phương cho rằng công chúng nói chung và công chúng gen Z bây giờ không chỉ nghe những sản phẩm với tiêu chí bắt tai hay đẹp về visual (hình ảnh) mà còn quan tâm đến những câu chuyện đằng sau đó như công nghệ sản xuất hay những thông điệp.

"Với vai trò của mình, công chúng cũng sẽ thấy đây không phải là cuộc chơi riêng của giới chuyên môn. Họ cũng thấy tiếng nói của mình trong giải thưởng được lắng nghe và tôi cho đây là yếu tố rất quan trọng làm nên thành công cho giải thưởng" - Nhất Phương nhận xét.

Sự thay đổi lớn của Ban tổ chức

Cùng quan điểm này, nhà báo Ngô Bá Lục đánh giá sự tham gia của công chúng bầu chọn chiếm 50% trong tất cả các hạng mục của giải thưởng năm nay là một sự thay đổi lớn. Đặc biệt, đúng với mong muốn của khán giả.

"Vì khi một sản phẩm âm nhạc ra đời, điều quan trọng nhất là phải được công chúng đón nhận, sau là được đánh giá từ giới chuyên môn. Vì giới chuyên môn đánh giá chưa chắc phù hợp với thị hiếu khán giả, nên khi 50% thuộc về khán giả thì sự thay đổi này mang tính khách quan cao đối với mỗi bài hát, nghệ sĩ, liveshow, MV, album…" - nhà báo Ngô Bá Lục lý giải - "Khán giả yêu thích bầu chọn mới đánh giá chính xác sản phẩm nghệ thuật đó có đời sống hay không, trong khi yếu tố chuyên môn thường thể hiện quan điểm cá nhân nhiều hơn. Nếu dung hòa được yếu tố chuyên môn và công chúng, những đề cử đó vừa xứng đáng được trao giải, vừa xứng đáng làm hình mẫu lưu truyền trong đời sống".

Nhà báo Ngô Bá Lục cũng cho rằng không phải ban tổ chức của giải thường nào cũng "dám" trao quyền đến một nửa dành cho khán giả như tại Giải Cống hiến năm nay.

"Bởi nhiều người cho rằng để khán giả quyết định, cơ hội chiến thắng thường dành cho những nghệ sĩ có người hâm mộ nhiều hơn. Tôi nghĩ, nếu có vậy cũng là đương nhiên vì chắc chắn, ở những nghệ sĩ như vậy họ đã hội tụ được nhiều yếu tố như tài năng, sức ảnh hưởng lớn, có khả năng thuyết phục số đông, được mọi người yêu mến mình. Họ đoạt giải cũng xứng đáng. Mặt khác, ở những nghệ sĩ chưa được công chúng đón nhận, họ cũng có dịp nhìn lại mình để cân đối bản thân giữa tính chuyên môn và công chúng, cho ra đời những tác phẩm có sức sống trong lòng công chúng hơn" - anh Bá Lục đưa quan điểm.

Tất nhiên, phiếu bầu của công chúng, dù có vai trò vô cùng quan trọng, nhưng vẫn còn đó những lá phiếu của Hội đồng bầu chọn (chiếm 50% ở vòng Đề cử) và của các nhà báo (chiếm 50% ở Vòng Bầu chọn chung cuộc). Nghĩa là ở cả hai vòng, vẫn là một thế cân bằng.