“Báu vật” trong vườn: Cây cảnh u cục được trả 2 tỷ nhưng chủ chê “chưa tới giá”

Cây thị – hương quê trong văn hóa và đời sống Việt

Cây thị (tên khoa học Diospyros decandra) là loài cây ăn quả nhiệt đới thuộc họ Thị (Ebenaceae), quá đỗi quen thuộc với người Việt.

Không chỉ gắn bó trong đời sống thường nhật, cây thị còn xuất hiện trong văn hóa dân gian, trở thành biểu tượng của sự thanh khiết, gắn liền với ký ức làng quê. Người ta thường trồng thị ở những nơi linh thiêng như chùa, đình, miếu…

Cây thị mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Ngoài việc cho quả thơm ngon, cây còn tạo bóng mát, thanh lọc không khí và có giá trị dược liệu cao.

Trong y học cổ truyền, các bộ phận của cây – từ quả, lá, vỏ đến rễ – đều được dùng để chữa các chứng bệnh như táo bón, mụn nhọt, sốt nóng, hoặc pha trà giúp làm đẹp da. Gỗ thị cứng, mịn và bền, thường được dùng trong chế tác đồ gỗ cao cấp và điêu khắc mỹ nghệ.

Quả thị khi vừa chín tới có mùi thơm dịu nhẹ, trong vỏ chứa lượng nhỏ tinh dầu tạo nên hương thơm đặc trưng. Mùi hương ấy có tác dụng trấn tĩnh, thư giãn và giảm căng thẳng thần kinh.

Khi quả chín rục, mềm và chuyển sang màu vàng sẫm, hương thơm sẽ giảm đi đáng kể. Nhiều người có thói quen đặt quả thị chín trong phòng để tạo mùi hương dễ chịu, đợi đến khi thị mềm mới ăn – lúc này quả có vị ngọt xen lẫn chút chát nhẹ.

Không chỉ hấp dẫn bởi mùi thơm và vị ngọt đặc trưng, quả thị còn chứa nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe. Các loài thuộc chi Diospyros nói chung có công dụng đa dạng: vừa cho quả ăn, vừa cung cấp gỗ quý và dược liệu.

Trong y học dân gian, các bộ phận của cây được dùng để điều trị nhiều chứng bệnh như xuất huyết, tiểu không kiểm soát, mất ngủ, nấc cụt, tiêu chảy…

Nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra cây thị và các loài cùng họ có nhiều hoạt tính sinh học quan trọng như chống oxy hóa, kháng viêm, giảm đau, hạ sốt, chống tiểu đường, kháng khuẩn, tẩy giun sán, hạ huyết áp, làm đẹp da và ức chế enzym có hại.