Biến loài cá quen thuộc thành đặc sản, nông dân miền Tây bán ra tận Hà Nội

Biến cá tôm thành những món hàng đặc sản

Người dân xã Phú Thọ, tỉnh Đồng Tháp đã chế biến các loại cá lóc, cá sặc rằn thành các loại khô đặc sản, tạo nên một làng nghề sầm uất, mang lại sinh kế ổn định cho hàng trăm lao động địa phương, đặc biệt là những người lớn tuổi.

Nằm giữa những cánh rừng tràm bạt ngàn và đồng lúa mênh mông, xã Phú Thọ không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên mà còn là "thủ phủ" của các loại khô cá.

Những ngày này, chúng tôi tìm về làng khô Phú Thọ, nơi được biết đến là "xưởng" sản xuất khô lớn nhất tỉnh Đồng Tháp.

Theo lời kể của bà con địa phương, khoảng những năm 2000, khi nước lũ về Đồng Tháp khá lớn, cá tôm tập trung dồi dào về vùng rốn lũ của huyện Tam Nông cũ. Để chế biến và trữ cá ăn lâu dài, nhiều phụ nữ xã Phú Thọ đã nghĩ ra cách làm cá khô để vừa tiện dụng, vừa bảo quản lâu. Một số người dân cũng dùng để làm quà tặng.

Một thời gian sau, nhiều người được tặng khô cá thấy ăn ngon nên hỏi mua nên người dân gia tăng sản xuất. Kể từ đó, làng khô Phú Thọ ra đời, tạo sinh kế cho hàng trăm nhân khẩu địa phương suốt bao năm qua.

Dọc theo tỉnh lộ 844, làng khô Phú Thọ hiện có gần 30 hộ kinh doanh, cơ sở sản xuất, với mặt hàng chủ lực là khô cá lóc lớn, cá lóc cửng (cá lóc cỡ 2-3 ngón tay) và cá sặc.

Anh Võ Phước Huy (30 tuổi, chủ vựa khô Ngọc Xê) cho biết, gia đình anh đã sản xuất và kinh doanh khô hơn 15 năm. Mỗi ngày, cơ sở thu mua hơn 1 tấn cá tươi, sau đó sơ chế, ướp, phơi theo nắng (một nắng tương đương một ngày) rồi đóng gói giao đến thị trường TPHCM.

Theo anh Huy, đặc sản khô cá lóc ở làng nghề này thường ướp ít bột ớt, gia vị chính là muối, bột ngọt, tiêu, nên con khô thành phẩm có màu tự nhiên của cá.

"Khô cá lóc, cá sặc rằn ở đây ngày xưa hoàn toàn là cá tự nhiên nhưng bây giờ chủ yếu là cá nuôi, giá hiện tại dao động từ 110.000 đến 160.000 đồng/kg. Cơ sở tôi chủ yếu bán sỉ cho chợ đầu mối Bình Điền.

Trước đây gia đình cũng là nông dân, mẹ tôi thấy nghề làm khô phát triển nên học hỏi làm theo. Mặt hàng khô cá được tiêu thụ tốt nhờ thế gia đình phát triển lên thành cơ sở, kinh tế nhiều năm qua không còn bấp bênh", anh Huy chia sẻ.

Sinh kế ổn định cho lao động lớn tuổi

Gắn bó với làng khô hơn 5 năm, bà Nguyễn Thị Phụng (67 tuổi), hiện làm việc tại cơ sở khô Ngọc Xê, cho biết cách làm khô cá lóc khá đơn giản.

"Cá lóc làm sạch, cạo vảy, loại hết nội tạng rồi ướp đá một đêm để thịt cá săn lại mới ướp gia vị cho thấm, tiếp đó để lên giàn phơi một đến ba nắng tùy vào nhu cầu của khách đặt. Ví dụ 2kg cá tươi phơi xong sẽ được 1kg cá một nắng, loại 3 nắng sẽ tốn khoảng 3-4kg cá tươi", bà Phụng chia sẻ.

Trước kia bà Phụng đi dặm lúa mướn, nhiều năm nay mới chuyển qua làm ở vựa khô. Mỗi ngày bà làm từ 7h đến 17h, thu nhập 17.000 đồng/giờ, đủ cho bà trang trải mức sống ở thôn quê.

Tương tự, bà Nguyễn Thị Thủy (55 tuổi, ngụ ấp Thống Nhất) bày tỏ, làm khô cực nhất là khâu phơi nắng, phải canh giờ lật cá thường xuyên. Làng khô phát triển hàng chục năm qua đã giúp những lao động tự do như bà có thu nhập ổn định.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Thanh Tùng, Chủ tịch Hội nông dân xã Phú Thọ cho biết, làng khô Phú Thọ hiện có 25 cơ sở kinh doanh, 1 hộ sản xuất đạt tiêu chuẩn OCOP. Trước đó, sản phẩm đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Nhãn hiệu chứng nhận “khô Phú Thọ" nhằm tăng độ nhận diện thương hiệu cho đặc sản địa phương.

"Làng khô Phú Thọ trong những năm qua góp phần giải quyết việc làm cho nhiều lao động nông nhàn ở địa phương, chủ yếu là chị em phụ nữ. Trước đây, làng khô có hơn 40 hộ kinh doanh, nay còn 25 hộ, những hộ đã nghỉ chủ yếu họ mua đi bán lại, còn 25 hộ này tự sản xuất sau đó phân phối thị trường ở TPHCM, Hà Nội...", ông Tùng nói thêm.