Cuộc sống trên đê của làng lụt ngoại thành Hà Nội

Trưa 12/10, nắng như đổ lửa trên mặt đê. Dưới tấm bạt rộng chừng 8 m2, ông Bùi Văn Tuân, 57 tuổi, ngồi canh nồi cá kho đang sôi trên bếp gas đặt tạm giữa bãi cỏ. "Cá bắt được trong nước lũ đấy. Trưa nay có nồi cá ăn lấy sức, chờ nước rút hẳn còn về dọn nhà", ông nói.

Gia đình ông là một trong những hộ đầu tiên ở xóm Mai, xã Trung Giã rời nhà lên đê. Nghe tin lũ từ sông Cầu đổ về, đêm 7/10 vợ chồng cùng hàng chục người trong xóm hì hục khênh ba chiếc tủ lạnh, hai máy giặt, 50 bao thóc cùng trâu, bò, gà, vịt lên mặt đê, cách nhà gần trăm mét.

Chiều 8/10, nước tràn qua đê Đô Tân, cuồn cuộn đổ vào làng. Theo trưởng thôn Nguyễn Văn Giang toàn bộ 856 hộ đều bị ảnh hưởng nhưng 185 hộ ở xóm Mai bị nặng nhất do là xóm cụt, ở vùng trũng, sát đê.

Cả xóm biến thành một mặt hồ mênh mông. Nhà hai tầng còn thấy lấp ló chút mái, còn những nhà cấp bốn biến mất dưới làn nước đục.

Khúc đê dài chừng hai km trở thành nơi tá túc của cả thôn Đô Tân những ngày làng lụt. Không điện, không nước, mọi người chia nhau ngọn đèn pin, dùng chung máy phát điện. Đàn ông bám lại trên đê trông tài sản và vật nuôi còn phụ nữ, người già, trẻ nhỏ được gửi vào những nhà cao tầng trong làng.

"Sống trên này không lo nước ngập nhưng nhiều thứ nguy hiểm khác, người già, phụ nữ, trẻ nhỏ không chịu nổi", ông Tuân nói rồi giơ đôi tay lấm tấm những vết đỏ chi chít. "Muỗi nhiều đến mức vơ tay là bắt được chục con. Rết bò lổm ngổm, to bằng ngón chân cái. Có người còn suýt bị rắn hổ mang cắn".

Những ngày chạy lũ, người dân thay nhau thức canh đồ đạc. Ban ngày, họ phải chống chọi cái nóng hầm hập từ bêtông mặt đê phả lên. Nắng gay gắt biến những chiếc lều tạm bằng bạt thành "lò nướng". Việc ăn uống cũng tạm bợ; thức ăn trong tủ lạnh đã hỏng hết, nước sinh hoạt cạn dần. "5 ngày rồi tôi chưa được tắm", ông cho biết.

Khi nước bắt đầu rút, con đường làng lộ ra. Người dân chặt chuối kết bè, chèo vào trong xóm xin nước để nấu mì, rửa mặt. "Nhưng mỗi chuyến vào làng trở ra là chân bê bết máu vì đỉa cắn", ông Tuân nói.

Trong chiếc lều cách ông Tuân vài mét, bà Lưu Thị Chung, 72 tuổi, mở hộp cơm từ thiện vừa nhận, nhai trệu trạo. "Hai hôm nay mới có cơm và nước sạch. Sống gần hết kiếp người, tôi chưa bao giờ thấy khổ đến thế", bà nói.

Trước khi lũ ập vào làng, bà Chung cùng người dân Đô Tân cũng nhiều ngày đắp đê, cao hơn năm ngoái cả mét. Nhưng chiều tối 8/10, khúc đê cuối làng, đoạn giáp xóm Mai không trụ nổi.

"Nhà tôi ở cuối xóm, hai mặt nước đổ về như thác. Trong đầu tôi chỉ kịp nghĩ đến ba đứa cháu mà chạy", bà kể. Một tay bế đứa nhỏ ba tuổi, tay kia nắm chặt hai đứa lớp 1 và lớp 3, bà lao đi giữa màn mưa xối xả. Sấm chớp đùng đoàng như xé toạc bầu trời. Ngay trước mặt, một tia sét giáng xuống cột dây mạng, tóe lửa đỏ loe. Ba đứa trẻ khóc thét.

Phía sau lưng, đàn gà, ngan, lợn của bà nổi lềnh bềnh trong dòng nước. Người trong xóm chạy lên đê cao trong hỗn loạn, tiếng gọi nhau lẫn vào tiếng nước ào ào. Chạy gần hai km mới lên được mặt đê, bà gửi tạm ba đứa cháu dưới tấm bạt cùng mấy hộ dân, rồi lại toan quay về cứu đàn vật nuôi. "Nhưng ba đứa bám rịt lấy chân tôi. Mọi người cản: 'Giờ mà về là chết đấy bà ơi'", bà kể.

May mắn, người em họ sau đó cứu được hai con lợn đang ngoi ngóp đưa lên đê cho bà. Đêm đầu tiên, bốn bà cháu cùng hàng chục người khác ngồi co ro dưới tấm bạt mỏng, quần áo ướt sũng.

Tình cảnh của bà Bùi Thị Thơm, 70 tuổi, cũng không khá hơn. Khi nước lũ tràn về, đê vỡ, bà vừa khóc vừa chạy thục mạng về nhà, kịp nhét cái sổ đỏ vào người rồi đuổi con bò cùng ba con lợn lên đê. Suốt những ngày qua, bữa ăn của bà đều nhờ các đoàn từ thiện, có khi là gói mì chia đôi với hàng xóm. Ban ngày chịu nắng hầm hập, đêm đến gió lạnh và mưa tạt ướt sũng.

"Rơi vào cảnh này, chán lắm rồi", bà thở dài, "nhưng không chết được thì phải sống".

Cảnh 'màn trời chiếu đất' những ngày chạy lũ ở ngoại thành

Hiện Hà Nội còn khoảng 2.000 nhà ở 9 xã vẫn bị ngập, trong đó hai xã ven sông Cầu và sông Công là Trung Giã và Đa Phúc còn nhiều hộ ngập nhất. Đến trưa 12/10, một số khu vực nước đã rút, người dân bắt đầu trở về dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị đưa tài sản và gia súc về nhà sau những ngày dài vạ vật.

Trong căn lều ở cuối đê, bà Đỗ Thị Hảo, 54 tuổi, buồn bã vì có thể phải ở đây thêm vài ngày nữa. "Nhà tôi ở vùng trũng nhất, giờ nước vẫn ngập đến mái", bà Hảo nói và chỉ tay về phía chấm đỏ bé tí là mái tôn ngôi nhà của bà lấp ló giữa biển nước. "Tài sản quý nhất là con lợn nái, không biết giờ sống chết ở đâu", bà thở dài.

Ở cùng cuối xóm, nhà bà Chung cũng mới lộ ra cái mái đã cong vênh, không biết lúc nào mới được trở về. Nếu về, bà đoán ngôi nhà ấy không còn ở được nữa. Bà đã gửi ba đứa cháu về nhà người thân có máy phát điện, còn mình cùng bà Thơm ở lại đê trông con lợn, con bò. "Tôi ở lại còn đi xin cơm từ thiện mang vào cho mấy đứa nhỏ", bà nói.

Trời chiều ngả bóng, bà Chung uống viên thuốc cảm rồi ngả lưng trên tấm ván. Còn bà Thơm vác cái nón đi dọc đường đê thăm con lợn, con bò của mình. Nhìn về làng, cánh đồng lúa chuẩn bị được gặt giờ ngâm nước thối hết.

"Hết thóc, hết cả cỏ rồi, người còn không có cái ăn, lấy gì mà nuôi lợn, nuôi bò bây giờ. Chắc phải bán thôi", bà nói giọng nghèn nghẹn.

Quỳnh Dương