Đất công nghiệp chững lại, cho thuê nhà xưởng xây sẵn sôi động

Nghiên cứu của Savills Việt Nam cho thấy 62% dự án sản xuất mới trong năm lựa chọn RBF - mức cao nhất tính từ 2018 đến nay. Tại phía Nam, con số này khoảng 70%, còn miền Bắc ở mức 56%. Tỷ lệ lấp đầy các dự án nhà xưởng xây sẵn hiện đã vượt 80%, phản ánh hiệu suất khai thác rất tốt, đặc biệt với nhóm nhà đầu tư FDI.

Báo cáo của Cushman & Wakefield cho thấy tỷ lệ lấp đầy nhà xưởng xây sẵn tại khu vực phía Nam hiện đạt 92%. Các địa phương trọng điểm như Đồng Nai, TP HCM mới và Tây Ninh duy trì tỷ lệ lấp đầy 90-93%, chủ yếu đến từ nhóm doanh nghiệp công nghệ cao, sản xuất linh kiện điện tử, bo mạch và phụ kiện - những ngành đòi hỏi hạ tầng đạt chuẩn để nhanh chóng vận hành.

Hoạt động giao dịch cho thuê cũng cho thấy xu hướng chuyển dịch từ mô hình nhà kho sang nhà xưởng xây sẵn ngày càng phổ biến. Việc ưu tiên tốc độ, chi phí được xem là động lực chính đẩy phân khúc RBF tăng trưởng mạnh.

Ông Neil McGregor, Tổng giám đốc Savills Việt Nam, cho biết xu hướng chuyển dịch từ thuê đất sang thuê nhà xưởng xây sẵn đã hình thành vài năm trở lại đây, nhưng chỉ đến 2024 - 2025 mới tăng tốc và tạo sức lan tỏa mạnh. Làn sóng này được củng cố khi nhiều doanh nghiệp không còn muốn chờ quỹ đất sạch hoặc tự xây nhà máy mất vài năm. Thay vào đó họ ưu tiên triển khai vận hành nhanh, giảm chi phí ban đầu.

"Nếu doanh nghiệp có thể bắt tay sản xuất nhờ thuê RBF, họ sẽ chọn ngay", ông nói tại sự kiện "Tiêu điểm bất động sản công nghiệp 2025 - Bước chuyển để tăng trưởng", tổ chức ngày 10/12.

Xu hướng này cũng góp phần nâng tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp phía Nam lên gần 90%, tăng 7 điểm phần trăm so với năm trước. Các chủ đầu tư khu công nghiệp cũng thay đổi hướng phát triển. Thay vì chỉ phân lô và cho thuê đất, nay doanh nghiệp chuyển sang xây sẵn nhà xưởng chuẩn chỉnh: hệ thống phòng cháy chữa cháy tích hợp, phòng sạch, điện nước công suất lớn... sẵn sàng bàn giao ngay. Cách làm này tạo nên một sân chơi mới, nơi tiêu chuẩn, tốc độ và khả năng mở rộng linh hoạt quan trọng hơn nhiều so với quyền sở hữu đất dài hạn.

Cushman & Wakefield dự báo trong 3 năm tới, khu vực phía Nam sẽ có thêm hơn 1 triệu m2 diện tích RBF, nhưng nguồn cung mới này có thể vẫn chưa theo kịp làn sóng đầu tư gia tăng.

Bên cạnh nhu cầu chuyển đổi thuê, ông John Campbell, Giám đốc bộ phận bất động sản công nghiệp Savills TP HCM, đánh giá bất động sản công nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc. Chi phí và nhân công giá rẻ không còn là lợi thế duy nhất. Thay vào đó, các tập đoàn sản xuất toàn cầu bắt đầu tìm điểm đến có tiêu chuẩn ESG rõ - giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng, ưu tiên năng lượng tái tạo và có chứng nhận quốc tế.

"Họ ưu tiên khu công nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn xanh hơn là giá thuê thấp nên ESG sẽ là 'giấy thông hành' trong chu kỳ mới", ông John Campbell dự báo.

Đánh giá về tiềm năng bất động sản công nghiệp Việt Nam, chuyên gia Savills cho rằng triển vọng đến năm 2026 của thị trường vẫn khả quan. Dòng vốn FDI dự kiến tiếp tục chảy mạnh vào bất động sản công nghiệp. Nếu trước đây khu công nghiệp phần lớn do doanh nghiệp trong nước phát triển, thì nay xuất hiện thêm nhiều nhà đầu tư ngoại, thậm chí liên doanh mô hình tương tự VSIP. Các tên tuổi mới như ESR (Trung Quốc) hay Logos Lo (Australia) đang tham gia, báo hiệu sức hút thị trường tăng rõ.

Theo giới chuyên môn, hạ tầng tiếp tục là chìa khóa quan trọng, quyết định nhà đầu tư chọn điểm đến nào. Miền Bắc dẫn ưu thế trong thời gian dài nhờ kết nối cảng biển - cao tốc - logistics, nhưng miền Nam đang bước vào giai đoạn bứt tốc. Giai đoạn 2025-2026 sẽ là thời điểm hoàn thiện loạt hạ tầng liên vùng và đặc biệt là sân bay quốc tế Long Thành giai đoạn một. Khi sân bay và Vành đai 3 vận hành, miền Nam sẽ cải thiện mạnh năng lực trung chuyển, logistics được tối ưu hơn, từ đó hút dòng vốn vào sản xuất điện tử, R&D và các ngành cần tốc độ lưu chuyển hàng hóa lớn.

"Đây có thể là cú hích quan trọng để Việt Nam nâng vị thế trong chuỗi cung ứng khu vực, không chỉ là điểm đến của dòng vốn mà là mắt xích có giá trị cao", ông McGregor nhận xét.

Tuy vậy, để tăng tốc, Việt Nam cần xử lý ba thách thức lớn: năng lượng, quỹ đất và giá đất công nghiệp. Với ngành chip, sản xuất công suất cao hay trung tâm dữ liệu, điện là nền tảng sống còn. Việt Nam đặt mục tiêu thị trường bán dẫn đạt 16-17 tỷ USD vào năm 2030; trong khi đó, công suất data center có thể đạt 100 MW vài năm tới. Nếu nguồn điện không ổn định, việc thu hút dự án công nghệ cao sẽ gặp khó. "Không thể nói đến bán dẫn hay dữ liệu khi điện không đảm bảo", ông Campbell nhấn mạnh.

Quỹ đất tại các địa bàn trọng tâm đang dần thu hẹp, giá thuê tăng nhanh. Xu hướng dịch chuyển đầu tư có thể hướng sang các tỉnh mới với quỹ đất lớn hơn và dư địa phát triển hạ tầng. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào tiến độ triển khai hạ tầng kết nối và chính sách năng lượng.

Theo các chuyên gia, tầm nhìn xa hơn, đến 2050, mục tiêu của Việt Nam không chỉ là thu hút FDI mà giữ lại giá trị sản xuất trong nước, hình thành năng lực công nghệ cốt lõi.

Phương Uyên