Điều gì xảy ra với trăm ngàn công chức liên bang khi Chính phủ Mỹ đóng cửa?

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, khoảng 750.000 nhân viên liên bang sẽ phải tạm nghỉ việc không lương. Hàng trăm ngàn nhân viên khác sẽ phải đi làm mà không được nhận chi trả lương theo đúng kỳ hạn quy ước. Tình trạng này sẽ kéo dài cho tới khi Quốc hội Mỹ đạt được thỏa thuận thống nhất về chi tiêu ngân sách trong năm tài khóa mới.

Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần đã bắt đầu từ thứ 4 tuần này. Mỗi năm, Quốc hội Mỹ đều cần thông qua kế hoạch chi tiêu ngân sách trong năm tài khóa mới, thời hạn cuối để đạo luật được thông qua là ngày 1/10 hàng năm.

Nếu đến thời điểm ngày 1/10, đạo luật vẫn chưa được thông qua do có sự bất đồng quan điểm giữa các bên liên quan, Chính phủ Mỹ sẽ buộc phải đóng cửa một phần, vì định hướng chi tiêu ngân sách đang tạm thời bị “đóng băng”. Lần gần đây nhất Chính phủ Mỹ trải qua một đợt đóng cửa tương tự là hồi năm 2018, khi ấy, thời gian đóng cửa Chính phủ kéo dài 34 ngày.

Hiện tại, trong bối cảnh chờ đợi một đạo luật về chi tiêu ngắn hạn được thông qua, nhân viên liên bang tại Mỹ sẽ gặp phải ít nhiều xáo trộn trong công việc.

Trước hết, các cơ quan thuộc chính quyền liên bang sẽ tạm dừng nhiều hoạt động được cho là không thiết yếu tại thời điểm này. Lúc này, nhân viên liên bang được chia thành hai nhóm.

Nhóm nhân viên thực hiện các nhiệm vụ thiết yếu sẽ tiếp tục làm việc, nhưng không được chi trả lương thưởng và trợ cấp trong quãng thời gian Chính phủ Mỹ tạm đóng cửa. Các vị trí công việc liên quan trực tiếp tới vấn đề an ninh, chăm sóc sức khỏe được xem là những hoạt động thiết yếu. Nhóm nhân viên thực hiện các nhiệm vụ không thiết yếu sẽ tạm thời nghỉ làm không lương.

Khi giai đoạn đóng cửa Chính phủ kết thúc, nhân viên liên bang sẽ được chi trả lương thưởng, phụ cấp theo quy định cụ thể trong hợp đồng lao động.

Hiện tại, hơn 250.000 nhân viên của Bộ An ninh Nội địa Mỹ tạm thời làm việc không lương, bao gồm các nhân viên tuần tra biên giới và phụ trách an ninh sân bay.

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ cho 32.500 nhân viên tạm nghỉ không lương, tương đương 41% nhân sự.

Cục Hàng không Liên bang Mỹ cho hơn 11.000 nhân viên tạm nghỉ không lương, khoảng 13.000 kiểm soát viên không lưu tiếp tục làm việc.

Hầu hết các chương trình an sinh và phúc lợi xã hội vẫn sẽ tiếp tục được triển khai, bởi các chương trình này đều có nguồn quỹ bên ngoài ngân sách liên bang.

Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần nhìn chung sẽ gây gián đoạn đáng kể đối với công việc của nhân viên liên bang. Tình trạng chi trả lương của nhân viên sẽ rơi vào trạng thái không rõ ràng. Để giảm bớt sự hoang mang, Văn phòng Quản lý Nhân sự Mỹ đã đưa ra hướng dẫn áp dụng đối với toàn bộ nhân viên liên bang.

Về cơ bản, các cơ quan liên bang đều đã đưa ra kế hoạch chỉ rõ nhóm nhân viên nào tạm nghỉ, nhóm nhân viên nào tiếp tục làm việc, cũng như quy trình công việc cần tuân thủ trong giai đoạn này.

Đối với nhân viên ký hợp đồng lao động ngắn hạn, tạp chí luật National Law Review (Mỹ) khuyên họ nên kiểm tra tình trạng hợp đồng trong giai đoạn này để xác định rõ quyền lợi của bản thân.

Các nhân viên liên bang tạm nghỉ việc có thể đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp theo quy định cụ thể của từng bang, hoặc đăng ký thông tin theo chương trình Bồi thường cho Nhân viên liên bang Thất nghiệp.

Đối với những nhân viên đang đi làm ở giai đoạn này, họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tạm dùng tiền tiết kiệm cá nhân để trang trải cuộc sống cho tới khi các hoạt động của Chính phủ được khôi phục trở lại. Khi ấy, họ sẽ được nhà chức trách chi trả lương thưởng cho quãng thời gian làm việc nhưng bị trì hoãn nhận lương.