Guardiola chơi tử thủ như Mourinho: Đường cùng hay linh hoạt?

Ngay khi nhập cuộc, Guardiola đã chỉ đạo Man City phòng ngự lùi sâu, nhường thế trận cho chủ nhà trên sân Emirates. Sau trận HLV 54 tuổi thừa nhận "đau khổ" khi phải dùng chiến thuật này. Nhưng thực tế, chính nhờ lối đá đó, Man City vẫn mở tỷ số từ một pha phản công phút thứ 9. Họ chỉ rơi điểm ở phút bù hiệp hai từ bàn thắng của Gabriel Martinelli.

Cách chơi của Man City giống những đội bóng của Jose Mourinho mỗi khi gặp đối thủ mạnh. Thay vì triển khai bóng từ tuyến dưới bằng những pha ban bật ngắn, Man City co cụm thành khối, nhiều lúc thành hàng thủ 5 người, chờ cơ hội phản công.

Kế hoạch này phát huy tác dụng ngay trong hiệp một. Erling Haaland vốn quen thuộc với lối chơi phản công từ thời Borussia Dortmund, thoát xuống đường chuyền của Tijjani Reijnders để mở tỷ số. Đó là kiểu bàn thắng ba mùa qua ở Man City, tiền đạo Na Uy hiếm khi được thực hiện, bởi đội thường áp đặt trận đấu bằng thế trận kiểm soát.

Haaland sau đó tiếp tục trở thành mũi nhọn nguy hiểm mỗi khi đội khách giành lại bóng. Tốc độ và sức mạnh của anh giúp Man City có những tình huống khiến hàng thủ Arsenal nhiều phen khốn đốn. Nhưng trớ trêu là khi Guardiola bỏ thế trận tử thủ để dâng cao gây áp lực ở phút bù, Man City lập tức bị trừng phạt. Eberechi Eze chuyền dài xé toang hàng thủ, Martinelli thoát xuống ghi bàn gỡ hòa 1-1 cho Arsenal.

Không ít người bất ngờ trước sự thay đổi của Guardiola. Trong hơn một thập kỷ qua, các đội bóng của ông luôn dẫn đầu về tỷ lệ cầm bóng. Tại Ngoại hạng Anh, Man City nhiều mùa liền trung bình giữ bóng hơn 65% thời lượng, vượt xa phần còn lại. Nhưng mùa này, con số ấy chỉ là 52,3%, xếp thứ tám tại giải, thấp hơn cả Nottingham Forest hay Man Utd.

Guardiola lý giải rằng đội mệt mỏi sau chuỗi trận dày đặc, vừa gặp Man Utd ở Ngoại hạng Anh, rồi Napoli tại Champions League. Một phần khác, có lẽ ông không quên ký ức bị Arsenal vùi dập mùa trước. "Một lần trong 10 năm chơi tử thủ thì cũng không tệ", ông nói sau trận.

Nhưng thực tế, các con số chỉ ra đây không phải ngoại lệ.

Man City hiện dẫn đầu Ngoại hạng Anh về những tình huống phản công nhanh theo định nghĩa của Opta. Họ đã có 10 lần phản công, tạo ra bảy cú sút và ghi ba bàn. Mùa trước, Man City chỉ xếp thứ 16 về thống kê này. Trong hai mùa trước, họ thậm chí chưa bao giờ ghi quá hai bàn từ phản công.

Chỉ trong 5 vòng, Man City đã ghi ba bàn phản công, gồm bàn thắng Haaland vào lưới Man Utd và Arsenal, cùng pha lập công của Reijnders ở vòng mở màn. Những con số ấy cho thấy đây là xu hướng thực sự của đội bóng, không chỉ là thử nghiệm nhất thời.

Nguyên nhân đến từ nhiều yếu tố. Thứ nhất, chấn thương của Rodri và sự ra đi của Kevin De Bruyne, Ilkay Gundogan khiến Man City khó duy trì kiểm soát như trước. Bên cạnh đó, các đối thủ ngày càng gây áp lực hiệu quả, khiến lối chơi chuyền ngắn từ tuyến dưới dễ bị phá sản. Mùa trước, Man City không ít lần lúng túng trước các đội đá trực diện, tốc độ.

Guardiola buộc phải xoay sang xu thế mới, chính là thứ bóng đá mà chính ông từng thừa nhận. "Bóng đá hiện đại là cách chơi của Bournemouth, Newcastle, Brighton", ông từng nói. "Không còn quá thiên về vị trí, mà phải bắt nhịp theo tốc độ trận đấu".

Thay đổi này đặc biệt phù hợp với Haaland. Tiền đạo 25 tuổi vốn nguy hiểm nhất khi có không gian để bứt tốc, thay vì chỉ chờ những đường chuyền vào cấm địa trong thế trận kiểm soát. Khi nhận bóng từ sân nhà và tăng tốc, anh gần như không thể bị bắt kịp. Trận gặp Arsenal, trung vệ Gabriel Magalhaes nỗ lực đeo bám nhưng bất lực khi Haaland đạt tốc độ cao. Đó là lý do tiền đạo Na Uy đã ghi tới sáu bàn từ đầu mùa, nhiều gấp đôi những cầu thủ đứng sau tại giải.

Những cầu thủ như Jeremy Doku hay tân binh Reijnders cũng mang đến tốc độ và khả năng cầm bóng đột phá, giúp Man City chuyển trạng thái nhanh hơn.

Đây là lần hiếm hoi Guardiola "đi theo" xu hướng, thay vì "khởi tạo" nó. Trước đây, ông đã phát triển vai trò "số 9 ảo", hậu vệ biên bó vào giữa, đến gây áp lực toàn diện. Nhưng hiện tại, trước sức ép từ lối đá trực diện và cường độ cao của nhiều đội, Guardiola dường như phải thích nghi.

Man City mới có thắng hai trận sau năm vòng, dấu hiệu cho thấy Guardiola vẫn đang thử nghiệm. Nhưng việc ông chấp nhận lùi sâu, tử thủ khi cần, cho thấy một Man City hoàn toàn khác: thực dụng hơn, ít hoa mỹ hơn, nhưng cũng nguy hiểm hơn trong từng khoảnh khắc.

Xuân Bìnhtổng hợp