Hai triệu đồng một trái bưởi đỏ hữu cơ tiến vua dịp Tết

Những dịp Tết gần đây, bưởi đỏ tiến vua luôn là mặt hàng được săn đón. Năm nay, giá bưởi đỏ truyền thống tiếp tục tăng khoảng 10% so với cùng kỳ năm ngoái, phổ biến ở mức 120.000-350.000 đồng một quả, tùy kích cỡ. Một số cửa hàng bán theo kg, với giá dao động 80.000-200.000 đồng một kg. Thị trường xuất hiện thêm dòng bưởi đỏ tiến vua trồng theo hướng hữu cơ, quy trình nghiêm ngặt, khiến giá bán cao gấp 2-4 lần so với sản phẩm đại trà. Đây là sản phẩm nhắm tới nhóm khách hàng cao cấp.

Ông Trần Tiến Hải, người vừa trực tiếp trồng bưởi vừa bao tiêu sản phẩm cho nông dân tại Thanh Hóa, cho biết năm nay lần đầu đưa bưởi đỏ tiến vua trồng theo hướng hữu cơ ra bán thương mại, sau ba năm chỉ dùng làm quà tặng và phục vụ đánh giá chuyên môn. Do yêu cầu kỹ thuật cao và tiêu chí tuyển chọn khắt khe, tổng sản lượng bưởi hữu cơ đủ điều kiện bán ra thị trường chỉ khoảng 1.500 quả.

Theo ông Hải, đây là dòng sản phẩm cao cấp với mức giá khởi điểm từ 500.000 đồng mỗi quả. Những trái đạt chuẩn về trọng lượng 1,6-1,9 kg, hình dáng cân đối, mùi thơm nổi trội và chất lượng đồng đều có thể được bán với giá khoảng 2 triệu đồng một trái. Sản phẩm này hướng tới nhóm khách hàng đã có hiểu biết và niềm tin vào giá trị hữu cơ thực chất, thay vì chỉ quan tâm đến hình thức.

Quy trình trồng bưởi hữu cơ được ông Hải mô tả là hoàn toàn không sử dụng hóa chất trong suốt vòng đời của cây. Cây được nuôi dưỡng bằng hệ sinh thái tự nhiên và vi sinh, không bao trái để giữ ánh nắng trực tiếp, yếu tố quyết định mùi thơm đặc trưng. Theo ông, giá trị cốt lõi của bưởi đỏ tiến vua nằm ở hương thơm tự nhiên, chứ không phải vẻ ngoài bóng bẩy được tạo ra bằng các biện pháp can thiệp nhân tạo.

Mỗi quả bưởi thường nặng từ 1,5 đến 2,2 kg, trong đó, nhóm quả đẹp và cân đối nhất chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Trung bình, từ 1.000 quả mới chọn được khoảng 100 quả đạt chuẩn cao cấp, số còn lại được sử dụng để chế biến các sản phẩm như rượu, mứt hoặc trà hoa bưởi. Để đạt được chất lượng này, cây bưởi phải có tuổi đời tối thiểu 8-10 năm và được canh tác hữu cơ liên tục ngay từ đầu, không thể chuyển đổi trong thời gian ngắn. Mỗi cây mỗi năm chỉ giữ lại khoảng 15-20 quả đạt chuẩn, thậm chí ít hơn.

Ông Hải cho biết thêm, trái có thể trưng được 3-6 tháng sau thu hoạch. Trong thời gian này, quả không bị thối hỏng mà chỉ khô dần, vẫn giữ được mùi thơm tự nhiên.

Bưởi đỏ tiến vua hiện được trồng tại Thanh Hóa và Bắc Giang cũ, nay thuộc Bắc Ninh. Giống bưởi này có mùa thu hoạch kéo dài từ nửa cuối tháng 10 đến tháng 12, lâu hơn hẳn nhiều giống bưởi khác. Đây cũng là loại cây có thời gian sinh trưởng gần như quanh năm, với quy trình ra hoa và tuyển quả được kiểm soát chặt chẽ. Ông Hải cho biết đơn vị đang hoàn thiện các bước để đạt chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn.

Ở phân khúc phổ thông, thị trường năm nay vẫn có hàng chục nghìn quả bưởi đỏ tiến vua truyền thống được đưa ra bán. Ngoài nguồn Thanh Hóa, bưởi từ Bắc Ninh chiếm tỷ trọng lớn nhờ màu đỏ tươi, thường được bán kèm cành lá, khiến giá cao hơn khoảng 30.000-50.000 đồng mỗi quả so với hàng Thanh Hóa.

Chị Quỳnh Anh, một tiểu thương tại Bắc Ninh, cho biết bưởi bao cành lá có giá sỉ 170.000-200.000 đồng một trái. Bán lẻ, loại nhỏ khoảng 800 gram có giá 120.000 đồng, trong khi những quả trên 2 kg được chào bán tới 400.000 đồng. Tuy nhiên, sức mua năm nay không cao. Theo chị, lượng tiêu thụ bưởi đỏ cúng Tết giảm khoảng 10% so với năm ngoái, do ảnh hưởng của bão lũ tại miền Bắc và miền Trung, trong khi thị trường miền Nam có thêm nhiều lựa chọn khác như bưởi da xanh, bưởi năm roi.

Tại phường An Hội Đông (TP HCM), chị Quỳnh Chi cho biết dù đã nhập về khoảng 5 thùng bưởi đỏ nhưng lượng bán ra mới đạt khoảng một nửa, giảm mạnh so với các năm trước. Chị cho biết những đợt nhập tiếp theo sẽ phải tính toán sát đơn đặt hàng để tránh rủi ro tồn kho.

Theo người dân Thanh Hóa, bưởi đỏ tiến vua từng là sản vật quý được dùng để tiến vua và không thể thiếu trong mâm ngũ quả ngày Tết. Khi còn non, quả có màu xanh như các giống bưởi khác, sau đó chuyển vàng và đến khi chín có màu đỏ đặc trưng. Nếu bảo quản đúng cách, bưởi có thể trưng Tết từ 2 đến 4 tháng.

Hiện bưởi đỏ tiến vua tại Thanh Hóa chủ yếu được trồng ở các vùng đồi thuộc các xã Thọ Xương, Xuân Bái và khu vực Lam Sơn, với khoảng vài chục ha đang cho quả và hơn 36 ha trong giai đoạn kiến thiết cơ bản. Điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc thù tại đây được xem là yếu tố tạo nên hương vị riêng biệt của giống bưởi từng được coi là sản vật tiến vua.

Thi Hà