Hàng tỷ người hưởng lợi từ các công trình khoa học

Phát biểu khai mạc Lễ trao giải VinFuture 2025, Giáo sư Richard Henry Friend - Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, cho biết sự kiện này là dịp đặc biệt để nhìn lại hành trình 5 năm của Quỹ VinFuture - một hành trình được dẫn dắt bởi tầm nhìn mang khoa học phụng sự nhân loại. Là Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng ngay từ những ngày đầu, ông tự hào được đồng hành cùng quỹ trong sứ mệnh tôn vinh những phát kiến khoa học mang lại lợi ích thiết thực cho hàng triệu, thậm chí hàng tỷ người trên thế giới.

Các nhà khoa học được vinh danh năm 2025 sẽ mang đến những khám phá khoa học xuất sắc, góp phần tạo ra lợi ích lớn lao cho xã hội - cả về phúc lợi con người lẫn phát triển bền vững. Công trình của họ nhắc nhở khoa học không chỉ là tri thức mà còn là trách nhiệm đóng góp vào tương lai tốt đẹp hơn cho hành tinh và các thế hệ tiếp theo.

Đôi khi, mọi người lo ngại khoa học mới có thể mở ra một "chiếc hộp Pandora" và cần sự cẩn trọng để định hướng các công nghệ mạnh mẽ theo hướng an toàn và đúng đắn. Nhưng nhiều hơn thế, những lợi ích mà các phát minh mang lại là vô cùng rõ ràng - và đằng sau đó là những câu chuyện đầy cảm hứng về trí tuệ, nghị lực và niềm tin vào khoa học.

Ông cho biết giải thưởng VinFuture ngày càng nhận được lượng đề cử lớn - riêng năm nay là 1.705 đề cử. Công tác tuyển chọn bắt đầu ngay sau thời điểm đóng hạn đề cử vào tháng 4 với sự tham gia của Hội đồng Sơ khảo, và kéo dài đến cuối tháng 8 - thời điểm Hội đồng Giải thưởng đưa ra quyết định cuối cùng.

"Thật tuyệt vời khi tất cả các nhà khoa học đoạt giải đều có mặt tại đây tối nay. Tôi gửi lời chúc mừng trân trọng nhất tới các nhà khoa học đoạt giải. Các bạn là minh chứng cho giá trị của sự bền bỉ, tinh thần phụng sự và niềm tin vào sức mạnh của tri thức. Tất cả thành viên Hội đồng Giải thưởng và bản thân tôi đều hy vọng các nhà khoa học sẽ tiếp tục phát huy những nghiên cứu xuất sắc của mình, để tiếp tục mang đến nhiều lợi ích hơn nữa cho cộng đồng thế giới", Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture chia sẻ.

Trong 5 mùa giải, VinFuture đã vinh danh nhiều nhà khoa học xuất sắc - những người sau đó tiếp tục được ghi nhận bằng các giải thưởng danh giá khác của thế giới.

Thay mặt ban tổ chức, ông gửi lời chúc mừng tới Giáo sư Omar Yaghi - người được vinh danh Nobel Hóa học 2025 cho các nghiên cứu về cấu trúc khung mở kim loại - hữu cơ (MOFs) mở ra các ứng dụng lớn cho năng lượng sạch. Ông là chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới năm 2021. Cũng trong năm đó, hai nhà khoa học đoạt giải thưởng Chính VinFuture - GS. Katalin Kariko và GS. Drew Weissman - sau đó đã nhận giải Nobel Y - sinh năm 2023.

Giải Đặc biệt VinFuture dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới năm 2022 được trao cho John Jumper và Demis Hassabis (Google DeepMind) với đột phá về mô phỏng cấu trúc protein bằng AI - đưa họ đến với giải Nobel Hóa học 2024. Năm 2024, GS. Geoffrey Hinton được vinh danh với giải thưởng Chính VinFuture và cũng đồng thời nhận Nobel Vật lý trong cùng năm.

Tối nay cũng là điểm nhấn kết thúc "Tuần lễ Khoa học công nghệ VinFuture" với các hoạt động và thảo luận đa ngành - từ y sinh, nông nghiệp thực phẩm, robot và tự động hóa thông minh đến khoa học vì tương lai bền vững.

Chúng ta cũng đã có một hội thảo quan trọng về đạo đức và an toàn AI vì nhân loại, với sự tham dự và chia sẻ của lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Những trao đổi sâu sắc đó một lần nữa nhắc nhở AI đang phát triển với tốc độ chưa từng có - và sự kết hợp giữa học sâu, dữ liệu quy mô lớn và chip GPU đã tạo ra bước đột phá lịch sử. Chính ba trụ cột ấy đã được tôn vinh tại Lễ trao giải VinFuture năm 2024, với sự tham dự của CEO Nvidia Jensen Huang tại Hà Nội.

"Nhìn về tương lai, tôi tin rằng VinFuture đang vươn mình phát triển vượt ra khuôn khổ một giải thưởng. Như chúng ta đã chứng kiến trong tuần này: VinFuture đã kết nối tinh hoa tri thức thế giới, tinh thần trách nhiệm và khát vọng phụng sự nhân loại", ông nói.

Cuối bài phát biểu, ông gửi lời tri ân tới tất cả các thành viên hai Hội đồng giải thưởng VinFuture và chúc mừng các chủ nhân giải thưởng.

Múa "Hành trình vươn tầm"

Ngay sau lễ chào cờ, màn múa "Hành trình vươn tầm" mở đầu chương trình với không gian nghệ thuật lung linh, nơi công nghệ hiện đại hòa quyện cùng sự uyển chuyển của vũ đạo. Tiết mục tái hiện hành trình 5 năm của VinFuture, từ những công trình khoa học đột phá đến những tác động lan tỏa toàn cầu, khắc họa rõ nét tinh thần cống hiến cho tri thức nhân loại. Tiết mục lấy cảm hứng từ tinh hoa đạo học, mô phỏng sĩ tử miệt mài bên lều chõng, tôn vinh tinh thần hiếu học của người Việt, học để kiến tạo tương lai, kết nối tri thức toàn cầu. Từ câu chuyện Việt Nam, tiết mục mở rộng thành câu chuyện tri thức, kết nối tri thức toàn cầu.