Khương Ngọc chấp nhận lời chê dành cho 'Cục vàng của ngoại'

Dịp ra mắt Cục vàng của ngoại - phim Việt Hương, Hồng Đào đóng chính, anh trò chuyện về cách thực hiện tác phẩm.

- Anh lấy cảm hứng từ ai để thực hiện bộ phim?

- Nhân vật chính trong tác phẩm là một bà ngoại nhưng thật ra người truyền cảm hứng lớn nhất cho tôi là mẹ. Tôi may mắn có một người mẹ tuyệt vời, cùng trải qua nhiều thăng trầm của gia đình. Từ đó, tôi chắt lọc được nhiều chất liệu, những điều bản thân quan sát, để đưa vào kịch bản.

Ví dụ, phim có cảnh bà Hậu (Việt Hương) bị cháu ngoại - bé Su (Lâm Thanh Mỹ) - trách vì bà hay tiếc đồ thừa, mỗi lần ăn cứ phải giấu giếm. Ở ngoài, mẹ tôi cũng có thói quen y chang (cười). Mỗi lần tôi về nhà, mẹ phải cất đi vì sợ con cằn nhằn. Mẹ thích ăn chôm chôm, trong phim tôi đổi thành sầu riêng để mang nét đặc trưng của Sài Gòn hơn. Có những sở thích của mẹ đến nay tôi vẫn không hiểu vì sao lại đam mê đến vậy, nhưng đó là những ký ức khắc sâu tôi không bao giờ quên được.

- Anh nghĩ gì trước nhận xét tác phẩm kém hấp dẫn so với "Chị dâu" - phim đạt hơn 100 tỷ đồng của anh năm ngoái??

- Tôi chấp nhận rủi ro, mọi lời khen chê khi làm đề tài này. Bởi theo tôi, kể về một người bà không thể dùng tiết tấu quá nhanh, mạnh. Câu chuyện cần nhẹ nhàng, mượt mà như một dòng suối chảy, không thể có nhiều tình huống giật gân như mâu thuẫn em chồng - chị dâu. Tôi nói với êkíp rằng nếu có những lời chỉ trích, chê bai về phim, tôi sẽ là người đứng ra nhận "gạch đá". Thậm chí từ đầu, kịch bản còn an toàn, bình thường hơn, vì tôi không muốn làm một tác phẩm bị phim ảnh quá, mà chỉ muốn giàu chất đời.

Tôi kỳ vọng đem tới cho người xem những mảnh ký ức trong trẻo, thả trôi trên một dòng sông. Trên con sông ấy, một số người có thể sẽ bị mắc kẹt lại một điểm nào đó nếu phim chạm đúng tâm sự của họ. Với tôi, tác phẩm này như một bài toán đo lường về cảm xúc. Như trong buổi công chiếu, một số người nói với tôi có lúc không thể xem tiếp, bởi phim gợi lại nhiều kỷ niệm buồn trong họ.

Có người hỏi tôi tiếc gì không khi xem lại phim. Thật ra, những điều tôi đưa lên màn ảnh đã là "tinh chất", trọn vẹn với tất cả khả năng, mọi thứ đều là thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Chưa bao giờ tôi nghĩ làm lại sẽ hay hơn, chỉ là làm theo một cách khác mà thôi.

Cảnh bà Hậu (Việt Hương) tranh cãi với con gái (Băng Di) sau khi phát hiện cô bị đánh ghen

- Một số khán giả so sánh phim với "Gia tài của ngoại" - tác phẩm Thái Lan gây sốt năm ngoái - vì nhiều tình tiết tương đồng. Anh phản hồi ra sao?

- Gia tài của ngoại chạm đến nỗi lòng của nhiều người con, người cháu ở Việt Nam. Tôi rất thích phim đó nhưng đấy không phải cảm hứng hay ý tưởng để tôi làm phim.

Tôi nghĩ Cục vàng của ngoại bị so sánh vì hai tác phẩm đều có điểm chung về văn hóa gia đình của người châu Á. Chẳng hạn, với bài học người cháu nhận được sau biến cố mất mát cuối phim, tôi lồng ghép thông điệp về tôn giáo, nhân - quả. Nhiều người trẻ vì sống quá vội mà không kịp nói lời xin lỗi với ông bà, bố mẹ. Ngược lại, một số gia đình sống nhẹ nhàng thì có kết cục êm đẹp, như bố con ông Tư (nghệ sĩ Hữu châu).

Tôi tin phim của mình vẫn có nét khác biệt, cụ thể là con hẻm bình dân đặc trưng của TP HCM, hình ảnh hàng xóm làng giềng sát vách quan tâm nhau, chia sẻ từng bữa ăn lúc nguy khốn. Hoặc, nhiều người xem nói với tôi rằng nhân vật bà Hậu giống hệt mẹ của họ ngày xưa, như cách bà cầm ca nước đá uống, đồ ăn thừa không vứt đi mà cứ để trong tủ lạnh, thói quen cất tiền và vàng trong hộp.

- Làm phim về hoài niệm tuổi thơ, anh tìm tòi về khâu bối cảnh như thế nào?

- Tôi đặt tiêu chí một tác phẩm về ký ức xưa thì những tình tiết trong đó phải mang tính nhận diện cao. Chúng tôi trăn trở đi tìm ba ngôi nhà cho ba nhân vật trong phim, yêu cầu cần ở cạnh nhau, và nhuốm màu thời gian. Sau một tháng khảo sát, như có sự sắp đặt, khi rẽ vào một con đường, tôi thấy một căn ở quận Phú Nhuận (cũ) và thầm reo lên: "Chính là đây".

Từng chi tiết nội thất trong nhà cũng vậy. Từ bức tường vàng cũ, bộ bàn ghế gỗ lâu năm đến chiếc tủ nâu trầm, xe cà phê ven đường, đều phải gợi ký ức cho khán giả. Êkíp gặp may khi tìm được những đồ cũ đúng như tiêu chí. Chúng nằm ngay ở ngôi nhà đối diện căn của nhân vật chính, được người chủ bảo quản hàng chục năm qua, do đó việc vận chuyển khá dễ dàng.

Việc sắp xếp đồ đạc trong nhà cũng là ý tưởng của tôi nhằm có những góc quay tương phản. Ví dụ, nhà bà Hậu và con gái (Băng Di), nội thất được bố trí sao cho tạo cảm giác giữa hai nhân vật luôn có một ranh giới, khiến họ thường trong tâm thế đối đầu nhau. Thỉnh thoảng, bộ phận trang trí có những sáng tạo không cần thiết, tôi yêu cầu loại bỏ hết, tháo ra làm lại. Tôi nói với êkíp: "Anh không nhu cầu đẹp, anh chỉ cần thật".

Hậu trường thực hiện bối cảnh phim "Cục vàng của ngoại"

- Trước "Chị dâu", một số dự án của anh bị chê là "thảm họa" như "Yêu thì phải xài chiêu" (2016). Nhìn lại, anh nghĩ sao?

- Lúc đó, tôi làm phim còn "mông muội", không tính toán, một phần vì thời gian gấp rút. Đó là thời thanh xuân tôi trân quý, mọi người đều hào hứng làm việc với nhau. Thật ra, tôi không xem chúng như thất bại, có phim vẫn đạt doanh thu tốt. Yêu thì phải xài chiêu là phim Việt duy nhất thắng phòng vé khi ra rạp cùng thời điểm với dự án của Châu Tinh Trì, mặc dù bị đánh giá là rẻ tiền (cười). Ai cũng có quyền nhận xét, tôi vẫn nghe và chọn lọc để tiếp thu.

Với tôi, đích đến sau cùng là cảm xúc của người xem. Tôi nhận ra một điều sẽ theo tôi xuyên suốt đời làm nghề sau này. Đó là khi khán giả bước ra khỏi rạp, quệt nước mắt, nói với tôi: "Cảm ơn Ngọc, sau bộ phim này tôi sẽ làm thêm nhiều thứ cho gia đình". Trong đó, không ít người bằng tuổi bố mẹ tôi. Khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra giá trị của bản thân khi theo nghiệp làm phim. Chỉ cần 5-10 người nói như vậy, tôi cũng thấy xứng đáng với công sức bỏ ra.

Khương Ngọc đóng vai Sét trong phim truyền hình "Hoa dã quỳ" (2008)

Mai Nhật