Kiệt tác Phật giáo Khmer giữa lòng miền Tây
Giữa miền Tây sông nước thanh bình, chùa Xiêm Cán (Cà Mau) hiện lên như một kiệt tác rực rỡ của Phật giáo Nam Tông, nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa và tâm linh Khmer suốt hơn trăm năm qua.
Biểu tượng tâm linh giữa miền Tây sông nước
Nằm giữa không gian sông nước hiền hòa, nơi văn hóa Khmer hòa quyện cùng đời sống dân gian, chùa Xiêm Cán hiện lên trang nghiêm và rực rỡ như một biểu tượng tâm linh của vùng đất phương Nam.
Được xây dựng từ năm 1887 trên khu đất gần 5 ha, chùa ban đầu có tên Komp Hisako – nghĩa là "trí tuệ và giác ngộ Phật pháp". Sau này, trong giao thoa văn hóa với người Hoa Triều Châu, chùa được gọi là Xiêm Cán – "giáp nước", gợi nhắc vùng đất ven biển xưa.
Trải hơn một thế kỷ, chùa Xiêm Cán vẫn giữ vẻ uy nghi, lộng lẫy, là minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa Khmer giữa đồng bằng sông Cửu Long.
Kiến trúc tinh xảo – Vẻ đẹp của trí tuệ và niềm tin
Là biểu tượng kiến trúc Phật giáo Nam Tông, chùa Xiêm Cán nổi bật với bố cục hướng Đông – biểu trưng cho ánh sáng và con đường giác ngộ.
Cổng Tam quan với ba tháp vươn cao mô phỏng Angkor cổ điển, trang trí hình rắn Naga và chim thần Krut chạm khắc tinh xảo.
Chính điện – cao 36 mét, mái ngói nhiều tầng – được xem là "trái tim" của ngôi chùa. Bên trong, hai hàng cột vàng rực rỡ, bích họa kể lại cuộc đời Đức Phật, cùng tượng Thích Ca và hàng trăm tượng hóa thân tạo nên không gian linh thiêng, trầm mặc.
Chùa còn lưu giữ bia đá khắc chữ Khmer cổ, chuông đồng từ năm 1887 và bộ kinh Phật viết trên lá buông hơn trăm năm tuổi – di sản quý giá của trí tuệ và niềm tin.
Khuôn viên rộng rãi với mộ tháp, trụ biểu, tháp chuông, rợp bóng cây cổ thụ, tạo nên không gian thanh tịnh, khoáng đạt, nơi mỗi bước chân hành hương đều trở về với bình yên nội tâm.
Không gian văn hóa sống động của người Khmer
Không chỉ là chốn tu hành, chùa Xiêm Cán còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng Khmer Bạc Liêu, nơi tổ chức nhiều lễ hội truyền thống như: Chôl Chnăm Thmây (Tết cổ truyền, 14–16/4) với nhạc ngũ âm, múa dân gian, nghi lễ tắm Phật đầu năm. Sen Dolta (cúng ông bà, 8–10/10) tri ân tổ tiên. Dâng y Kathina (16/9–15/10 Âm lịch) dịp Phật tử dâng y cà sa, tạo phước lành.
Được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh (2001), chùa Xiêm Cán không chỉ là niềm tự hào của Phật giáo Nam Tông, mà còn là biểu tượng sống động của văn hóa Khmer giữa miền Tây.
