Loại cây không cần chăm sóc cho thu nhập ổn định

Khi sương sớm còn bao phủ những triền núi, quốc lộ 48C đoạn qua xã Yên Hòa (huyện Tương Dương cũ) đã nhộn nhịp với hình ảnh từng đống mét dài được tập kết ngay ngắn bên vệ đường. 

Từ các sườn núi cao, bà con men theo lối mòn dốc đứng, nối nhau kéo từng cây mét vượt dốc đá về điểm tập kết. Cuối năm là thời điểm lý tưởng để thu hoạch tre, mét, khi ống cây thẳng, lóng dài, ít sâu bệnh, được thương lái ưa chuộng để làm đồ gia dụng...

Tại bản Lườm, tiếng máy cưa vang vọng khắp vùng, cắt những cây mét thành các đoạn đều nhau để tiện xếp lên thùng xe. Đàn ông phụ trách khiêng các đoạn lớn, trong khi phụ nữ thu gom từng lóng nhỏ, buộc gọn gàng rồi chuyển cho thương lái đang chờ thu mua.

Đây là mùa thu hoạch quan trọng nhất của nhiều gia đình, với cây mét được trồng từ nhiều năm trước và nứa mọc tự nhiên phủ kín nhiều khu rừng.

“Mét trồng hơn một năm là bán được rồi. Mỗi cây kéo xuống đường bán được khoảng 80.000 đồng. Tre nhỏ hơn, thương lái mua 30.000-40.000 đồng một bó 10 cây”, một người dân bản Lườm chia sẻ.

Năm nay, thời tiết thuận lợi giúp tre, mét phát triển, sản lượng khá, mang lại niềm phấn khởi cho bà con vùng cao. Chỉ cần siêng năng, mỗi gia đình có thể kiếm vài trăm nghìn đến cả triệu đồng mỗi ngày, một mức thu nhập đáng kể ở Yên Hòa.

Trên con dốc đứng ở bản Pủng, ông Lô Văn Thắng đang cột lại những bó mét đặc ruột.

“Mỗi bó (một bó 10 cây) cây mét đặc bán 30.000-40.000 đồng. Mỗi ngày mình tôi chặt được 70-80 cây”, ông Thắng nói.

Ông Thắng cho biết, trồng mét nhàn hơn nhiều loại cây khác: “Trồng rồi để đó vài năm, không phải chăm gì nhiều. Còn tre, nứa tự mọc, chủ yếu là có sức khỏe để lên núi chặt thôi”.

Tại bản Pủng, chị Lô Thị Nga cùng nhóm phụ nữ đang tất bật thu gom tre, mét chuẩn bị cho chuyến thương lái sắp vào. Từ 5h sáng, khi sương còn phủ lưng núi, các chị đã có mặt ngoài bãi, tranh thủ làm cho kịp lúc trời chưa nắng gắt.

“Tôi vừa thu gom, vừa thuê người chặt. Một ngày cũng kiếm được 300.000-500.000 đồng”, chị Nga chia sẻ. Gia đình chị có 5-7ha mét, mỗi mùa thu hoạch mang lại khoản thu ổn định để trang trải sinh hoạt và nuôi con đi học.

Chị Nga cho biết, dù công việc nặng nhọc, bà con vẫn gắn bó vì đây là nguồn thu dễ làm, không đòi hỏi vốn lớn. Chỉ cần chiếc rựa, sợi dây thừng và đôi chân khỏe, người lao động đã có thể tự chủ cuộc sống giữa núi rừng.

Ông Lô Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Hòa, cho biết trên địa bàn xã hiện có hơn 500ha mét, tre, nứa, chủ yếu tập trung ở bản Pủng và bản Lườm. Các loại cây này từ lâu đã trở thành sinh kế quan trọng, gắn bó với đời sống của đồng bào.

“Ở một địa bàn còn nhiều khó khăn như Yên Hòa, cây mét, tre, nứa rất phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu. Gần như không cần chăm sóc, nhưng hàng năm lại cho thu nhập ổn định. Nhờ những cánh rừng này, nhiều hộ dân đã cải thiện đáng kể đời sống”, ông Bình chia sẻ.

Theo lãnh đạo xã, ngoài việc bán cây nguyên liệu, một số hộ dân còn tận dụng mét, nứa để làm hàng thủ công, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm. Đây cũng là hướng phát triển tiềm năng mà địa phương đang vận động bà con mở rộng trong thời gian tới.

Tại các bản vùng cao Nghệ An, nhờ tre, mét, nứa, nhiều gia đình có tiền lo cho con cái học hành, có thêm chi phí chữa bệnh, sửa nhà, mua thêm gia súc.