Người dân nơi "nóc nhà Đông Bắc" và nỗi ám ảnh khi lũ dữ, mưa về
Những con suối trắng ngần như tô điểm cho vẻ đẹp hiền hoà của núi rừng Tây Côn Lĩnh - "nóc nhà Đông Bắc". Nhưng chính những con suối đó lại trở thành nỗi ám ảnh của người dân nơi đây khi mùa mưa lũ.
Cây cầu tạm và nỗi ám ảnh của người dân thôn Thác Hùng
Xã Cao Bồ, tỉnh Tuyên Quang nằm cách thị trấn Vị Xuyên của huyện Vị Xuyên, Hà Giang (cũ) gần 20km. Xã Cao Bồ không thay đổi về mặt vị trí địa lí và dân cư sau sáp nhập.
Ông Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch UBND xã Cao Bồ cho biết, xã có khoảng 4.000ha hoa Đỗ Quyên ở đỉnh Tây Côn Lĩnh - nơi mệnh danh "nóc nhà Đông Bắc", độ cao khoảng 2.438m so với mực nước biển. Hoa Đỗ Quyên thường nở rợp trời vào mùa Xuân, mang vẻ đẹp rạng rỡ, tượng trưng cho sự sung túc, đầy đủ trong gia đình và tình yêu chung thủy.
Hoa Đỗ Quyên, một loài hoa nổi tiếng ở đỉnh Tây Côn Lĩnh với vẻ đẹp rực rỡ khi mùa xuân về (Ảnh: UBND xã Cao Bồ cung cấp).
Ngoài ra, Cao Bồ còn nổi tiếng với những gốc trà Shan tuyết cổ thụ vài trăm năm tuổi, thu hút khách du lịch tới đây để ngắm trà, thưởng trà và chinh phục đỉnh Tây Côn Lĩnh. Vừa đi trên đường, Chủ tịch xã Cao Bồ giới thiệu với chúng tôi như để quảng bá hình ảnh du lịch cho địa phương.
Đỉnh Tây Côn Lĩnh, được mệnh danh "nóc nhà Đông Bắc" thu hút khách du lịch (Ảnh: UBND xã Cao Bồ cung cấp).
Vượt qua những con dốc cheo leo, dẫn chúng tôi vào thăm thôn Thác Hùng, Chủ tịch xã Cao Bồ chỉ tay về những mái nhà thấp thoáng trên những sườn núi và nói, vào trong đó phải đi qua cây cầu tạm bắc ngang dòng suối Nậm Má.
Cây cầu tạm được làm lần đầu tiên cách đây đã hơn 4 thập kỷ, năm nào cũng bị lũ cuốn trôi. Đến năm 2006, cầu được người dân tiếp tục đóng góp dựng tạm, nhưng đã nhanh chóng xuống cấp nghiêm trọng.
Cây cầu tạm chênh vênh bắc ngang dòng suối Nậm Má để vào thôn Thác Hùng nhìn từ trên cao (Ảnh: Hồng Ngân).
Năm 2022, cầu được gia cố bằng kết cấu sắt và mặt cầu làm bằng tôn mỏng rộng 1,3m. Năm 2023, cầu lại bị lũ cuốn trôi một nhịp, khiến giao thông bị tê liệt, học sinh không thể đến trường, người dân cũng không đi lại hay vận chuyển nông sản được. Sau đó, chính quyền và người dân lại tiếp tục tìm cách khắc phục.
Năm 2024, do hoàn lưu của cơn bão số 3 (Yagi), nước từ trên rừng đổ về dâng lên cuồn cuộn, cuốn bay cây cầu thêm một lần nữa. Bà con nhân dân phải cùng nhau đóng góp để hoàn thiện cây cầu tạm, phục vụ cho việc đi lại và giao thương.
Người dân nơi "nóc nhà Đông Bắc" và nỗi ám ảnh khi lũ dữ, mưa về (Video: Hồng Ngân - Huyền Nguyễn).
Dẫn chúng tôi trải nghiệm trên cây cầu ọp ẹp, lắc lư được người dân làm bằng những vật liệu chắp vá, Chủ tịch xã Cao Bồ nói: "Người lạ không quen tay lái chỉ cần chút sơ sẩy là có thể quăng mình xuống dòng suối với những tảng đá lớn".
Ông Bàn Văn Thắng (60 tuổi), một người dân của thôn Thác Hùng cho biết, ngày nào ông cũng phải đi qua cây cầu này. Ông từng chứng kiến cây cầu nhiều lần bị lũ cuốn trôi. Có năm, người dân phải sửa tới vài lần. Việc sửa chữa chủ yếu do người dân trong thôn tự mua sắt thép, tre nứa về gia cố lại.
Ông Đặng Văn Vinh, Trưởng thôn Thác Hùng cho biết “Năm 2024, trong thôn đã có một phụ huynh chở con đi qua cầu, không may đến đoạn dầm cầu đã mòn, cả hai bố con bị rơi xuống suối gãy chân".
Vị trưởng thôn cho biết thêm, vào mùa mưa, lũ nước dâng cao, chảy xiết, đi lại qua cây cầu này rất nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ em và người già, gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc học hành cũng như sản xuất của bà con. Có năm, địa phương phải tu sửa cầu tới 2-3 lần.
Xoá ám ảnh mùa mưa, lũ dữ
Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch UBND xã Cao Bồ, tỉnh Tuyên Quang cho biết, địa hình của xã chủ yếu là đồi núi dốc, hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, giao thông chia cắt.
Dòng suối Nậm Má ngày thường thì chảy hiền hòa nhưng bỗng dưng trở nên hung dữ, cuốn phăng tất cả mỗi khi mưa, lũ về (Ảnh: Huyền Nguyễn).
Xã có 11 thôn, 793 hộ dân, trên 4.000 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao. Người dân sinh sống ở các thôn nằm rải rác trên các đồi núi cao nên muốn tới khu vực trung tâm phải băng qua những cây cầu tạm bắc ngang các con suối, vào mùa mưa lũ, việc đi lại hết sức khó khăn.
Ông Dương cho biết thêm, những cây cầu tạm chủ yếu do người dân tự làm bằng các loại gỗ, tre, vầu, sắt… Gần đây, UBND xã Cao Bồ đã kết nối với các nhà hảo tâm chung tay cùng địa phương xây dựng được 8 cây cầu chủ yếu từ nguồn xã hội hóa, từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông.
Ông Bàn Văn Thắng (60 tuổi), một người dân của thôn Thác Hùng ngày nào cũng phải đi qua cầu để đến nơi làm việc (Ảnh: Huyền Nguyễn).
Theo ông Dương, xây dựng những cây cầu kiên cố không chỉ là để xoá bỏ đi những cây cầu tạm mà còn xoá đi nỗi ám ảnh của bà con nhân dân khi mùa mưa, lũ dữ. Đồng thời, giúp người dân trong các thôn và các em học sinh đi lại thuận tiện, ổn định cuộc sống, phát triển sản xuất nông sản, góp phần giúp đỡ phát triển kinh tế du lịch.
Chủ tịch xã Cao Bồ cho biết, thôn Thác Hùng có 60 hộ dân với 300 nhân khẩu, chủ yếu là người dân tộc Dao. Để vào được thôn, chỉ có duy nhất cây cầu tạm, hay bị lũ cuốn nên đời sống người dân và các em học sinh ở đây gặp rất nhiều khó khăn.
Hầu hết các hộ dân ở thôn Thác Hùng là hộ nghèo, cận nghèo và chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao sinh sống (Ảnh: Văn Vinh).
Thay mặt lãnh đạo xã Cao Bồ và bà con nhân dân, ông Dương mong muốn báo Dân trí làm cầu nối, kêu gọi các nhà hảo tâm chung tay cùng chính quyền địa phương xây dựng cây cầu vững chãi, đảm bảo an toàn khi mưa lũ về.
"Nếu được các nhà hảo tâm, bạn đọc Dân trí hỗ trợ, bà con nhân dân xã Cao Bồ nói chung và thôn Thác Hùng nói riêng sẽ sẵn sàng góp ngày công và những nguyên vật liệu có sẵn để cùng chung sức dựng xây cây cầu mới", Chủ tịch UBND xã Cao Bồ khẳng định.