Người phụ nữ vùng cao giúp hàng trăm hộ thoát nghèo

Sau nhiều năm làm một cán bộ văn hóa, bà Sầm Thị Xanh (SN 1959, trú tại xã Châu Tiến, Nghệ An) nghỉ hưu năm 2010. Thay vì chọn cuộc sống an nhàn, bà Xanh đã dành thời gian cho niềm đam mê văn hóa dân tộc Thái.

Bà dành thời gian tham gia lớp học chữ Thái cổ và Câu lạc bộ (CLB) chữ Thái. Từ đó, bà cùng các thành viên CLB mở các lớp truyền dạy chữ và văn hóa dân tộc mình cho học sinh và người dân địa phương.

Nhờ sự kiên trì của bà Xanh, CLB văn hóa Thái ở bản Hoa Tiến gây dựng được hoạt động phong trào mạnh mẽ. Các thành viên trong CLB đã lan tỏa để mỗi dịp lễ hội, sắc phục truyền thống rực rỡ, những làn điệu nhuôn, xuối, điệu nhảy sạp hay các trò chơi dân gian được tái hiện, trở thành điểm nhấn, niềm tự hào của bà con.

Xét về thành tích cá nhân, bà Xanh đã trực tiếp truyền dạy chữ và văn hóa Thái cho khoảng 600 người.

Trong quá trình truyền dạy, bà nhận thấy nhiều hộ dân còn gặp khó khăn về kinh tế. Năm 2022, bà cùng các thành viên thành lập thêm CLB liên thế hệ nhằm hỗ trợ người già, trẻ em khó khăn và phụ nữ giúp nhau phát triển sản xuất.

Ban đầu, CLB “liên thế hệ” có 75 thành viên, nay đã tăng lên hàng trăm. Các nhóm sản xuất đa dạng ra đời như tổ du lịch cộng đồng, tổ thổ cẩm, tổ chăn nuôi, trồng trọt, tổ đan lát, ẩm thực…

Các thành viên CLB không chỉ hỗ trợ vốn, con giống, ngày công mà còn cùng giúp nhau tiêu thụ sản phẩm. Đến nay, sản phẩm làm ra đều được tiêu thụ hết, thậm chí nông sản, thực phẩm và rau quả trong bản sản xuất được không đủ bán ra ngoài.

Bà Sầm Thị Hồng, một thành viên CLB, chia sẻ: “Trước đây gia đình tôi gặp rất nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế, sản xuất… Từ khi tham gia CLB, đời sống khấm khá hẳn, con cái được ăn học đầy đủ.

Thời gian nông nhàn, tôi trồng dâu nuôi tằm, dệt thổ cẩm. Có thời điểm khách nước ngoài đặt hàng vài nghìn chiếc khăn, chúng tôi chia nhau dệt, thu nhập rất tốt. Hiện ngoài làm nông, gia đình tôi có thêm khoảng 5 triệu đồng/tháng nhờ chăn nuôi và các hoạt động khác”.

Chị Lang Thị Tâm, thành viên tổ du lịch cộng đồng, cho biết: “Khi khách đến homestay, chúng tôi ưu tiên phục vụ bằng thực phẩm do dân bản chăn nuôi, rau rừng do dân bản hái.

Hôm nào khách đông, không có chỗ để xe thì có người điều tiết, có thể gửi sang nhà khác, có chia sẻ chi phí. Bà con trong CLB cùng nhau tổ chức việc nấu nướng, giặt giũ, lợi ích được chia sẻ công bằng. Vì vậy, mọi người rất đoàn kết, giúp nhau hết lòng”.

Bà Sầm Thị Xanh nói thêm: “Ban đầu, chúng tôi vận động những hộ khá giả cho hộ nghèo vay con giống. Người được nhận nuôi lợn, gà, bò… khi sinh sản thì trả lại nơi cấp giống một con, còn lại để nhân rộng. Bà con cũng hỗ trợ ngày công, dạy nghề, chia sẻ đơn hàng. Nhờ vậy, nhiều hộ đã đủ ăn, vươn lên khá giả”.

Với những cống hiến bền bỉ, năm 2022, bà Sầm Thị Xanh được Chủ tịch nước tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” vì có nhiều đóng góp trong gìn giữ, phát huy di sản văn hóa phi vật thể.

Năm 2023, bà được Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An tặng Bằng khen. Năm 2024 bà Xanh tiếp tục được Thủ tướng Chính phủ khen thưởng.

Ông Nguyễn Tiến Hùng, Chủ tịch UBND xã Châu Tiến, nhận xét bà Sầm Thị Xanh là tấm gương tiêu biểu của xã. Không chỉ say mê sưu tầm, biên soạn và truyền dạy văn hóa dân tộc, bà còn có công lớn trong việc kết nối, giúp nhiều hộ dân bản Hoa Tiến thoát nghèo thông qua CLB liên thế hệ.