Nhiều vướng mắc khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp được hướng dẫn, giải quyết dứt điểm

Bộ Nội vụ với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo của Chính phủ đã tham mưu Đảng ủy Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tình hình thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, một số nội dung triển khai thực hiện Luật Cán bộ, công chức năm 2025, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, phân loại đơn vị hành chính và phân loại đô thị, việc điều chỉnh mức lương cơ sở năm 2026, phụ cấp chức vụ, phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt. Bộ cũng tham mưu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội hồ sơ dự án Luật Viên chức (sửa đổi); trình Chính phủ hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031; hoàn thiện hồ sơ, gửi Bộ Tư pháp thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và Nghị định của Chính phủ về phân loại đơn vị hành chính.

Bộ Nội vụ đang khẩn trương xây dựng, hoàn thiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội các nghị quyết quy định số lượng Phó Chủ tịch, Phó Trưởng ban HĐND cấp tỉnh, cấp xã và số lượng đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã hoạt động chuyên trách; quy định tiêu chí, điều kiện thành lập Ban Dân tộc của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Trình Chính phủ các nghị định quy định khung số lượng Phó Chủ tịch UBND, cơ cấu UBND, trình tự, thủ tục đề nghị phê chuẩn kết quả HĐND bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND, trình tự, thủ tục điều động, cách chức Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND, giao quyền Chủ tịch UBND; quy chế làm việc mẫu của UBND cấp tỉnh, cấp xã; về lấy ý kiến cử tri đề án thành lập, giải thể, nhập, chia điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; về đánh giá, xếp loại chất lượng đối với cơ quan, tổ chức, đơn vị và công chức; về vị trí việc làm công chức.

Một số Bộ (Nội vụ, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Dân tộc và Tôn giáo...) đã cử công chức là lãnh đạo cấp Vụ tăng cường về địa phương nắm bắt tình hình, hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương về các lĩnh vực chuyên ngành khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; cập nhật tình hình, đánh giá khả năng thực thi các nhiệm vụ theo phân cấp thuộc lĩnh vực quản lý, hướng dẫn nghiệp vụ cho công chức chuyên môn cấp tỉnh, cấp xã và gửi các kiến nghị, khó khăn của địa phương trong quá trình thực hiện để kịp thời giải đáp, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc tại cơ sở. Bộ Nội vụ đã cử 34 lãnh đạo cấp Vụ, công chức có chuyên môn sâu tăng cường về cơ sở, đã phát huy hiệu quả tích cực, thường xuyên nắm bắt tình hình của địa phương và báo cáo kết quả hằng tuần, hàng ngày về Bộ; phản ánh những khó khăn, vướng mắc của địa phương về Tổ trợ giúp để đưa ra các phương án hỗ trợ kịp thời cho các địa phương triển khai thực hiện trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bên cạnh đó, các Bộ, cơ quan ngang Bộ tiếp tục tăng cường tổ chức hội nghị, tập huấn trực tuyến cũng như kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ và giải đáp các kiến nghị. Trong đó, Bộ Nội vụ đã ban hành Kế hoạch tổ chức Hội nghị giải đáp vướng mắc về văn thư, lưu trữ khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp và chuyển giao Hệ thống/Phần mềm quản lý tài liệu lưu trữ số (đã tổ chức Hội nghị khu vực miền Bắc). Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức 3 đoàn đi kiểm tra hướng dẫn triển khai công tác dân tộc và tôn giáo khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Thái Nguyên, An Giang, Tây Ninh. Bộ Công Thương xây dựng tổ chức Hội nghị trực tuyến về lĩnh vực hóa chất, kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp. Bộ Ngoại giao tổ chức lớp cập nhật kiến thức và nghiệp vụ đối ngoại địa phương vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung.

Bộ Tư pháp tổ chức các đoàn công tác kiểm tra nắm tình hình, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về công tác hộ tịch tại các xã, phường tại Tây Ninh, Lâm Đồng và tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức trợ giúp pháp lý cho cán bộ, đại diện cộng đồng và chi hội đoàn thể trên địa bàn 4 phường tại tỉnh Khánh Hòa. Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị trực tuyến tại 34 Thuế tỉnh, thành phố, 350 Thuế cơ sở về tình hình thực hiện thủ tục hành chính về thuế theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng cũng đồng thời triển khai nhiều hình thức theo dõi, giám sát. Qua đó, các Bộ, cơ quan trung ương đã chủ động nắm sát tình hình thực tế, kịp thời báo cáo và đề xuất giải pháp với Chính phủ và theo thẩm quyền trực tiếp hướng dẫn, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho địa phương.

Các Bộ, cơ quan ngang Bộ đều thành lập các Tổ thường trực, Tổ công tác; thiết lập đường dây nóng (Zalo, điện thoại), chuyên trang, chuyên mục để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của địa phương; chủ động giải quyết theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết, bảo đảm quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, ổn định, đúng tiến độ theo chỉ đạo của Trung ương. Một số Bộ đã chủ động làm việc với các sở, ngành tại địa phương và tại cơ quan, đơn vị thuộc Bộ để nắm bắt tình hình triển khai thực hiện và phương hướng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong các lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý.

Bộ Nội vụ, với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo của Chính phủ đã duy trì việc tiếp nhận các phản ánh, kiến nghị, khó khăn, vướng mắc (của địa phương, người dân, doanh nghiệp) trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp thông qua nhiều hình thức như: Tiếp nhận phản ánh, kiến nghị trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ; thông qua cơ chế báo cáo định kỳ hàng tuần của các địa phương, báo cáo phản ánh của các công chức được cử đi tăng cường tại các địa phương. Bộ Nội vụ vẫn tiếp tục duy trì Tổ thường trực tiếp nhận, giải đáp qua ba kênh: Cổng thông tin điện tử, điện thoại trực tiếp, nhóm Zalo.

Thời gian qua, nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc của địa phương tiếp tục được các Bộ, ngành ban hành văn bản hướng dẫn, giải quyết dứt điểm đối với các nội dung liên quan đến hộ tịch, tư pháp (Bộ Tư pháp), chế độ chính sách, tiền lương, bảo hiểm, biên chế công chức, viên chức (Bộ Nội vụ), quản lý tài sản kết cấu hạ tầng, phát triển đô thị sau sắp xếp đơn vị hành chính (Bộ Xây dựng), đăng ký mẫu dấu, ngoại vụ (Bộ Ngoại giao). Các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã khẩn trương rà soát, tổng hợp đánh giá tính khả thi và đề xuất giải pháp, kiến nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong thời gian 2 tháng thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.