Nỗ lực của Ukraine nhằm chặn mũi thọc sâu bất ngờ tại Donetsk
Ukraine phải điều những đơn vị thiện chiến nhất đến mặt trận Dobropillia ở tỉnh Donetsk để ổn định tình hình, sau khi Nga chọc thủng phòng tuyến tại đây.
Deep State, nhóm phân tích có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, hôm 13/10 đăng bản đồ cục diện chiến sự cho thấy mũi thọc sâu do Nga tạo ra gần thành phố Dobropillia ở tỉnh Donetsk đã bị cắt ngang và quân đội Ukraine đã tái kiểm soát nhiều lãnh thổ trong khu vực.
Bản đồ được công bố sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố chiến dịch phản công tại mặt trận Dobropillia đã diễn ra thành công. "Chúng tôi tin rằng chiến dịch đã khiến cuộc tấn công mùa hè của Nga bị gián đoạn", ông nói.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cùng ngày nhận định mũi thọc sâu đã bị kiềm chế, nhưng chưa có dấu hiệu bị cắt đôi như các tuyên bố của Ukraine, trong khi các đơn vị Nga vẫn tiếp tục mở rộng vùng kiểm soát tại mặt trận Dobropillia.
"Chuyên gia quân sự Ukraine Kostyantyn Mashovets thừa nhận quân đội Nga đã chiếm được khu dân cư Dorozhnie ở đông nam Dobropillia. Bộ chỉ huy Nga đã điều động thêm một số đơn vị hải quân đánh bộ đến khu vực, nhằm bào mòn lực lượng phản công của Ukraine, cũng như hỗ trợ Tập đoàn quân Binh chủng hợp thành số 51", đánh giá chiến sự của ISW có đoạn.
Giới chuyên gia Mỹ nhận định Lữ đoàn Bộ binh cơ giới số 114 và 132, thuộc Tập đoàn quân 51, đang tập hợp các đơn vị xung kích gần Dorozhnie và Nove Shakove để mở mũi tấn công mới. "Lực lượng Nga cũng tấn công những khu dân cư ở phía đông, đông nam và đông bắc Dobropillia", ISW cho hay.
Đầu tháng 8, quân đội Nga bất ngờ xuyên thủng phòng tuyến của Ukraine ở tỉnh Donetsk và tiến sâu khoảng 10 km về hướng Dobropillia, thành phố nổi tiếng với trữ lượng than lớn. Đây được coi là bước tiến lớn nhất của Nga trong vòng hơn một năm.
Quân đội Ukraine sau đó phải huy động hàng loạt đơn vị thiện chiến đến khu vực, gồm Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 93, Lữ đoàn số 12 thuộc Quân đoàn Azov và Lữ đoàn số 4 "Rubizh" thuộc Vệ binh Quốc gia, Tiểu đoàn Xung kích số 1 và Tiểu đoàn Xung kích số 25, nhằm ổn định tình hình và ngăn Nga tận dụng lợi thế.
Quân đoàn Azov, tên đầy đủ là Quân đoàn số 1 Vệ binh Quốc gia Ukraine, là một trong những đơn vị tinh nhuệ nhất của quân đội Ukraine, thường được điều động đến những khu vực đang trong tình thế hiểm nghèo và đối mặt nguy cơ sụp đổ phòng tuyến.
Trung tá Arsen Dmytryk, tham mưu trưởng Quân đoàn Azov, cho biết mặt trận Dobropillia khi đó là một trong những điểm nóng nhất trên chiến trường. "Đối phương xuyên thủng phòng tuyến đầu tiên và tiến vào các vị trí chiến lược của chúng tôi", anh nói.
Dmytryk cho biết chiến thuật của Nga là triển khai xe tăng trang bị hệ thống tác chiến điện tử và bộ cày mìn dẫn đầu, tiếp sau là thiết giáp chở quân. Các phân đội bộ binh cũng sử dụng xe máy để đi trước trinh sát, phát hiện mìn gài trên đường.
"Chúng tôi gọi đây là nắm đấm xe tăng", sĩ quan này cho hay, thêm rằng đội hình Nga thường gồm 5-6 phương tiện và chỉ có một xe tăng.
Sau khi xe tăng và thiết giáp chọc thủng phòng tuyến Ukraine, bộ binh sẽ sử dụng xe máy và xe địa hình để nhanh chóng vượt qua lỗ hổng. Một số binh sĩ Nga cũng đi bộ, tận dụng các vạt rừng để che giấu đường hành quân và hạn chế thiệt hại từ thiết bị bay không người lái (drone)
Sĩ quan Ukraine nhận định chiến thuật này sẽ mất tác dụng trong mùa đông sắp tới, do cây cối sẽ trụi hết lá và bộ binh dễ bị phát hiện hơn. "Tuy nhiên, đối phương không ngừng học hỏi và mỗi lần lại sử dụng một chiến thuật mới", Dmytryk thừa nhận.
Quân đội Nga thường triển khai các đợt tấn công vào thời tiết xấu, dưới sự yểm trợ của pháo binh và drone. "Tại sao đối phương lại chọn chiến thuật này? Lý do là drone Ukraine không thể tấn công họ khi trời mưa", tham mưu trưởng Quân đoàn Azov cho hay.
Dmytryk cho biết quân đội Ukraine đã xây dựng nhiều rào cản để cản bước lực lượng Nga, ví dụ hầm hào, mìn gài từ xa và nhiều loại drone khác nhau. Họ cũng duy trì 2-3 xe tăng trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu, song chủ yếu làm nhiệm vụ phòng thủ chứ không tấn công.
Anh tiết lộ lực lượng trinh sát Ukraine đã hoạt động rất hiệu quả và giúp thu được kế hoạch tấn công của đối phương "thông qua nhiều phương pháp khác nhau", song không nêu cụ thể.
Bộ chỉ huy Ukraine đã triển khai hơn 10 đơn vị, với tổng cộng 100 chỉ huy, để ổn định tiền tuyến ở Dobropillia. Họ cũng xây dựng sở chỉ huy hiệp đồng tại căn cứ của Quân đoàn Azov, nơi mệnh lệnh tác chiến sẽ được ban bố cho các đơn vị tham gia chiến dịch. Người đứng đầu là tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky.
"Mỗi chỉ huy lại đóng góp những kiến thức riêng. Không thể nói người nào có công lớn nhất, mà đây là thành công chung", Dmytryk cho hay.
Sĩ quan Ukraine cho rằng chiến dịch tại mặt trận Dobropillia chưa kết thúc, dù nhấn mạnh rằng mũi thọc sâu của Nga đã bị chặn đứng. Dmytryk nhận định Nga vẫn có thể phát động cuộc phản công mới ở mặt trận Dobropillia hoặc những khu vực khác, song sẽ không có quy mô như chiến dịch hồi đầu tháng 8.
Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov tháng trước tuyên bố lực lượng nước này đang đạt bước tiến, duy trì đà tiến quân ở tỉnh Donetsk, Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk. Ông cho biết giao tranh ác liệt nhất hiện diễn ra gần thành phố Pokrovsk, nơi mà lực lượng Ukraine "đang tìm mọi cách để chặn đà tiến của Nga và giành lại thế chủ động, nhưng không thành công".
Theo tướng Gerasimov, quân đội Ukraine đã điều chuyển các đơn vị thiện chiến nhất từ những mặt trận khác đến nhằm gia cố phòng tuyến ở Pokrovsk, tạo điều kiện để quân đội Nga tiến quân ở những địa điểm bị đối phương bỏ trống.
Giới chuyên gia phương Tây cũng cảnh báo động thái điều chuyển nhiều lực lượng tinh nhuệ để ổn định mặt trận Dobropillia có thể dẫn đến những lỗ hổng mới trên phòng tuyến của Ukraine ở tỉnh Donetsk, cũng như cho thấy vấn đề nghiêm trọng nhất với Kiev hiện nay là thiếu nhân lực để giữ các trận địa phòng thủ.
Phạm Giang (Theo War Zone, Ukrainska Pravda)