Phó Thủ tướng Mai Văn Chính: Cá thể hóa trách nhiệm trong thúc đẩy giải ngân đầu tư công

Vướng ở công trình đặc thù

Thông tin tại cuộc họp về tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công và khó khăn, vướng mắc của các bộ, cơ quan Trung ương 8 tháng năm 2025 thuộc Tổ công tác số 8, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025 Thủ tướng Chính phủ giao cho 6 bộ, cơ quan Trung ương thuộc Tổ công tác số 8 (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Dân tộc và Tôn giáo; Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Thông tấn xã Việt Nam; Đài Truyền hình Việt Nam; Đài Tiếng nói Việt Nam) là 4.079,857 tỷ đồng, chiếm 2,2% tổng kế hoạch đầu tư vốn của các bộ, cơ quan Trung ương cả nước được Thủ tướng Chính phủ giao.

Tính đến ngày 31/8/2025, có 3/6 bộ, cơ quan Trung ương đã phân bổ hết kế hoạch vốn được giao; còn 3/6 bộ, cơ quan Trung ương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn được giao với tổng số vốn còn lại chưa phân bổ là 621,752 tỷ đồng, chiếm 15,24% tổng kế hoạch đầu tư vốn của các bộ, cơ quan Trung ương thuộc Tổ công tác số 8 và chiếm 2,39% tổng số vốn chưa phân bổ của các bộ, ngành cả nước.

Ước giải ngân tính đến ngày 31/8/2025 của các bộ, cơ quan Trung ương thuộc Tổ công tác số 8 là 951,654 tỷ đồng, đạt 23,33% kế hoạch được Thủ tướng giao, thấp hơn trung bình của cả nước (46,26%).

Theo đại diện các bộ và cơ quan Trung ương, quá trình giải ngân vốn đầu tư công còn một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách. Đồng thời, liên quan đến đặc thù ngành văn hóa, thể thao, truyền hình, thông tin, một số dự án, công trình đặc thù văn hóa, thể thao, công trình cổ dù quy mô nhỏ hay quy mô lớn đều có tính phức tạp của công trình đặc thù theo ngành và đều yêu cầu quy trình thủ tục phức tạp như nhau; phải thay thế đơn vị tư vấn trong một số trường hợp thiếu kinh nghiệm, cần thời gian để tham vấn ý kiến chuyên gia hoặc phải tổ chức hội đồng chuyên môn.

Các dự án công nghệ thông tin chưa có cơ quan chuyên môn của nhà nước thẩm định như các dự án đầu tư xây dựng, còn nhiều chi phí chưa có hướng dẫn xác định, công nghệ thay đổi nhanh gây nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian cho chủ đầu tư trong quá trình chuẩn bị dự án, phê duyệt hồ sơ thiết kế chi tiết.

Về nguyên nhân chủ quan, năng lực của đội ngũ chuyên môn trực tiếp triển khai dự án mặc dù đã ngày càng được bổ sung, hoàn thiện, phù hợp tình hình thực tế quản lý dự án, tuy nhiên vẫn còn hạn chế, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý trong tình hình mới, nhất là trong bối cảnh ban hành nhiều văn bản mới có liên quan và tính chất đặc thù của các dự án triển khai, làm ảnh hưởng một phần đến tiến độ thực hiện hoàn thành hồ sơ, thủ tục và công tác lập hồ sơ khối lượng giải ngân vốn của từng dự án.

Bên cạnh đó, việc sáp nhập bộ, cơ quan Trung ương, địa phương yêu cầu phải điều chuyển kế hoạch vốn giữa các bộ, địa phương, điều chỉnh lại quy hoạch, khiến việc chậm giải ngân vốn đầu tư công.

Nâng cao năng lực dự báo về tính khả thi của các danh mục

Để phấn đấu hoàn thành mục tiêu năm 2025 giải ngân 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương thuộc Tổ công tác cần quyết tâm hơn nữa, triển khai kịp thời, quyết liệt, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại các nghị quyết của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Ghi nhận sự cố gắng của một số bộ, cơ quan Trung ương về công tác phân bổ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính nêu rõ: Các bộ, cơ quan Trung ương báo cáo đã triển khai giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên tình hình giải ngân của 6 bộ, cơ quan Trung ương trong tháng qua chưa được cải thiện, còn thấp hơn nhiều so với trung bình của các bộ, cơ quan Trung ương khác và so với cả nước.

Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan cần xác định rõ nguyên nhân để giải quyết, trong đó chủ yếu phải rà soát lại trách nhiệm của chính chủ đầu tư, như công tác chuẩn bị đầu tư chưa tốt; các vấn đề về thẩm định, đánh giá tác động môi trường, phòng cháy, chữa cháy... chưa hoàn thành.

Phó Thủ tướng cho rằng, bên cạnh những nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan là do sự lãnh đạo, chỉ đạo ở một số bộ, ngành, cơ quan còn chưa quyết liệt, thiếu sâu sát, chưa cụ thể, chưa quyết tâm cao; đồng thời chỉ rõ giải pháp là phải tập trung cao độ hơn nữa, kiểm soát hằng ngày, hằng tuần, phân công “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền, có thước đo hiệu quả bằng kết quả cụ thể.

Đối với các nguyên nhân khách quan do đặc thù mỗi ngành, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan rút kinh nghiệm, chuẩn bị đầu tư sớm, mời chuyên gia tư vấn chuyên sâu về các lĩnh vực cụ thể; nâng cao năng lực dự báo về tính khả thi của các danh mục.

"Bài học kinh nghiệm là triển khai nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả, bám sát chủ trương của Trung ương, Quốc hội, các nghị quyết của Chính phủ về bảo đảm tiến độ, chất lượng, tránh tiêu cực, tham nhũng. Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, cá thể hóa trách nhiệm...; nâng cao tính chủ động, linh hoạt, kịp thời kiểm tra đôn đốc tháo gỡ khó khăn, khó khăn ở đâu tháo gỡ ở đó", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Song song với việc đẩy mạnh kiểm tra, giám sát chặt chẽ về thời gian, tiến độ, Phó Thủ tướng đề nghị cần tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công; tập trung đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về đất đai, tài nguyên...; khẩn trương chỉ đạo các đơn vị liên quan đôn đốc các nhà thầu hoàn thiện hồ sơ, đẩy mạnh công tác thanh quyết toán vốn.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính nhấn mạnh, các bộ, ngành, cơ quan Trung ương cần tiếp tục xác địnhđẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm. Người đứng đầu các bộ, ngành, cơ quan phải đề cao trách nhiệm, sát sao, cụ thể, nắm chắc tình hình; chỉ đạo chủ đầu tư tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án; kịp thời xác định rõ các vướng mắc và nguyên nhân giải ngân chậm của từng dự án cụ thể để trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ theo thẩm quyền...