Cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo luật mới

Từ ngày 1/7, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc áp dụng theo Luật BHXH năm 2024 có một số điều chỉnh so với thời điểm trước ngày 1/7. Do đó, cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc được nhiều doanh nghiệp quan tâm, đề nghị cơ quan BHXH hướng dẫn trong các chương trình giao lưu giữa doanh nghiệp và BHXH gần đây.

Theo BHXH Việt Nam, việc xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là một trong những nội dung cốt lõi, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động và trách nhiệm của người sử dụng lao động. Luật BHXH năm 2024 và Nghị định số 158/2025/NĐ-CP đã quy định cụ thể về nội dung này.

Về nguyên tắc chung, mức đóng BHXH bắt buộc được tính trên cơ sở tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc.

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc được thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 31 của Luật BHXH và được quy định chi tiết theo 4 nhóm khác nhau tại Điều 7 Nghị định 158.

Thứ nhất là nhóm người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

Đối với nhóm này, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm 3 thành phần: Mức lương theo công việc hoặc chức danh; phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

Mức lương theo công việc hoặc chức danh tính theo thời gian (theo tháng) của công việc hoặc chức danh theo thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo quy định, được thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

Phụ cấp lương là các khoản phụ cấp để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương ở trên chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ, được thỏa thuận trong hợp đồng lao động; không bao gồm khoản phụ cấp lương phụ thuộc hoặc biến động theo năng suất lao động, quá trình làm việc và chất lượng thực hiện công việc của người lao động.

Các khoản bổ sung khác là các khoản xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương, được thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương; không bao gồm các khoản bổ sung khác phụ thuộc hoặc biến động theo năng suất lao động, quá trình làm việc và chất lượng thực hiện công việc của người lao động.

Thứ hai là nhóm người lao động làm việc không trọn thời gian, có mức tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất (bằng mức tham chiếu).

Đối với nhóm này, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương tính trong tháng theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động.

Trường hợp trong hợp đồng lao động thỏa thuận lương theo giờ thì tiền lương tính trong tháng bằng tiền lương theo giờ nhân với số giờ làm việc trong tháng theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động.

Trường hợp trong hợp đồng lao động thỏa thuận lương theo ngày thì tiền lương tính trong tháng bằng tiền lương theo ngày nhân với số ngày làm việc trong tháng theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động.

Trường hợp trong hợp đồng lao động thỏa thuận lương theo tuần thì tiền lương tính trong tháng bằng tiền lương theo tuần nhân với số tuần làm việc trong tháng theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động.

Thứ ba là nhóm những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.

Đối với nhóm này, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là mức phụ cấp hằng tháng của họ.

Trường hợp mức phụ cấp hằng tháng thấp hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất thì tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc bằng tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất.

Thứ tư là nhóm những người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã có hưởng tiền lương.

Đối với nhóm này, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương mà đối tượng này được hưởng theo quy định của pháp luật.

Tùng Nguyên