Thủ tướng yêu cầu gỡ thẻ vàng thủy sản trong năm nay

Chiều 23/9, tại phiên họp lần thứ 14 của Ban chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU), Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, người đứng đầu các cấp chịu trách nhiệm trong xử lý, gỡ thẻ vàng thủy sản.

"Phải thiết lập lại trật tự quản lý đội tàu đúng luật, phát triển nghề cá xa bờ bền vững, an toàn, đồng thời nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân ven biển", Thủ tướng nói.

Phiên họp được kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển, đánh giá gần 8 năm nỗ lực kể từ khi Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo thẻ vàng thủy sản. Việt Nam đã đạt kết quả tích cực như 99% tàu cá lắp thiết bị giám sát hành trình, số vụ vi phạm vùng biển nước ngoài giảm, hệ thống pháp lý từng bước hoàn thiện. Tuy nhiên, tình trạng tái phạm vẫn tồn tại, việc kiểm soát tàu cá chưa triệt để, một số nơi buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo.

"Phát triển thủy sản phải căn cơ, bền vững, không đối phó và manh mún", Thủ tướng nói, thêm rằng trong tháng 10, đoàn kiểm tra của EC sẽ sang Việt Nam đánh giá tình hình chống khai thác IUU.

Ông giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chuẩn bị báo cáo tiến độ với EC, tổ chức đoàn công tác làm việc, tuân thủ luật pháp quốc tế và cam kết của Việt Nam. Bộ này cũng cần phối hợp cùng các cơ quan kiểm tra, chấn chỉnh địa phương xử lý dứt điểm vi phạm IUU.

Bộ Quốc phòng tăng cường kiểm soát tàu cá, tuần tra và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm như mất tín hiệu VMS, vượt ranh giới hoặc khai thác trái phép.

Bộ Ngoại giao cung cấp thông tin ngư dân bị bắt giữ, thúc đẩy đàm phán phân định ranh giới và hợp tác khai thác với các nước láng giềng. Bộ Công an điều tra đường dây môi giới đưa ngư dân ra nước ngoài khai thác trái phép, truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các tỉnh, thành ven biển xử lý triệt để tàu cá khai thác bất hợp pháp, giám sát chặt hoạt động ra vào cảng và truy xuất nguồn gốc. Chủ tịch UBND các địa phương này chịu trách nhiệm trước Chính phủ nếu để xảy ra vi phạm.

Để đảm bảo nguồn gốc thủy sản hợp pháp, Thủ tướng yêu cầu các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp tuyệt đối không thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản có nguồn gốc IUU.

Tháng 10/2017, EC thông báo áp dụng biện pháp cảnh báo thẻ vàng với hải sản khai thác xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU, do lo ngại tình trạng khai thác bất hợp pháp. Điều này đồng nghĩa thủy hải sản Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ bị kiểm soát 100% thay vì kiểm tra xác suất, khiến doanh nghiệp mất nhiều chi phí phát sinh.

Sau gần 8 năm, kim ngạch xuất khẩu hải sản sang EU giảm đáng kể, từ mức khoảng 18% tổng giá trị xuất khẩu về 10% hiện nay. Ngoài thiệt hại về kim ngạch, thẻ vàng IUU còn kéo theo chi phí xuất khẩu tăng, thời gian thông quan kéo dài và làm suy giảm uy tín hải sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Từ đó đến nay, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực để gỡ thẻ vàng EC nhằm tạo thuận lợi cho thủy sản xuất khẩu và giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Thi Hà