Các startups đi tìm giải pháp cho chứng ngưng thở khi ngủ

Có thể bạn chưa biết:Khoa học cảnh báo trào lưu dán miệng bằng băng dính khi đi ngủ

Rối loạn giấc ngủ (obstructive sleep apnea, viết tắt là OSA) là hội chứng ảnh hưởng đến khoảng 1 tỷ người trên toàn cầu. Nó gây ra ngáy to, mệt mỏi ban ngày, đau đầu buổi sáng, và tăng nguy cơ đột quỵ cùng nhiều bệnh mạn tính khác.

Trong nhiều thập kỷ, CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) hay máy bơm khí áp lực dương liên tục qua mặt nạ được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong điều trị OSA. Trên thực tế cho thấy, CPAP có nền tảng khoa học vững chắc, ít tác dụng phụ, và hoạt động rất tốt với phần lớn bệnh nhân nếu được hỗ trợ đúng cách.

Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng thích nghi được với thiết bị này, cụ thể là quen với việc đeo mặt nạ khi đi ngủ. Chính vì vậy, các công ty khởi nghiệp đang tìm cách lấp vào khoảng trống: đưa ra giải pháp hiệu quả, dễ sử dụng hơn.

Dòng tiền đổ vào các giải pháp mới

Ngưng thở khi ngủ đang thu hút một lượng vốn đầu tư mạo hiểm ổn định. Riêng tại Mỹ, các startup trong lĩnh vực này đã huy động được số vốn lên đến 125,9 triệu USD chỉ riêng trong năm 2025 qua 10 thương vụ (theo PitchBook). Kỷ lục đến hiện tại là vào năm 2022, với gần 200 triệu USD.

Các khoản vốn này hiện đang được "nuôi dưỡng" nhiều hướng tiếp cận:

• Apnimed phát triển viên uống sử dụng trước khi ngủ, có tác dụng kích thích cơ vùng họng để giữ đường thở thông thoáng. Thuốc đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng cuối và kỳ vọng được FDA chấp thuận vào năm 2026.
• Inspire Medical Systems thương mại hóa thiết bị cấy ghép kích thích dây thần kinh điều khiển lưỡi, giúp lưỡi không tụt xuống che đường thở.
• Nyxoah, một công ty châu Âu, cũng phát triển thiết bị tương tự nhưng dùng bộ điều khiển ngoài cơ thể. Hãng đã nhận được FDA phê duyệt vào tháng 8/2025.

Điểm chung của hai phương pháp này là phẫu thuật cấy ghép, điều khiến nhiều bệnh nhân còn e ngại.

Có thể bạn chưa biết: Apple Watch nay đã có thể phát hiện nguy cơ ngưng thở khi ngủ

Giải pháp không phẫu thuật mới mang tên Somnair

Giữa bối cảnh đó, startup mang tên Somnair xuất hiện như một điểm sáng mới. Thành lập vào tháng 7/2024 bởi Mitch Turley và bác sĩ Anders Sideris tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ), công ty này vừa huy động thành công 4,3 triệu USD vốn để phát triển một thiết bị kích thích thần kinh không xâm lấn.

Khác với CPAP hay phẫu thuật, thiết bị của Somnair có thiết kế giống một khay niềng Invisalign. Khi đeo, nó phát ra các tín hiệu điện nhẹ để kích thích neuron vận động, giúp cơ vùng họng và vòm miệng duy trì trương lực, từ đó giữ đường thở luôn mở.

Điểm tiện lợi là thiết bị có thể tháo rời, cắm vào dock để sạc. Đồng thời, dữ liệu về giấc ngủ và mức kích thích được đồng bộ tới bác sĩ, cho phép điều chỉnh từ xa.

Trong nghiên cứu thử nghiệm trên 25 bệnh nhân OSA mức độ trung bình đến nặng, Somnair ghi nhận khả năng khôi phục luồng khí thở và giảm triệu chứng rõ rệt.

Công ty dự kiến tiến hành thêm một thử nghiệm khả thi với 20 bệnh nhân, sau đó là thử nghiệm lớn hơn với 50 người để tiến tới hồ sơ xin FDA. Nếu mọi việc suôn sẻ, Somnair sẽ nộp đơn xin cấp phép năm 2027 và đưa sản phẩm ra thị trường năm 2028.

Mức giá dự kiến dao động 5.000 - 8.000 USD (khoảng 130 - 210 triệu VNĐ), và công ty kỳ vọng bảo hiểm y tế sẽ chi trả một phần để bệnh nhân dễ tiếp cận hơn.

Ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn là “cửa ngõ” dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm. Việc xuất hiện thêm các giải pháp mới - từ thuốc, thiết bị cấy ghép cho đến công nghệ không xâm lấn - hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên điều trị đa dạng và cá nhân hóa hơn.

Dù CPAP vẫn là “anh cả” trong điều trị, nhưng với sự xuất hiện của Somnair và các đối thủ, bệnh nhân trong tương lai sẽ không còn bị giới hạn ở một lựa chọn duy nhất.

Hải Bình