'Nông sản khó lên sàn online vì phí cao, cước vận chuyển đắt'

Tại Diễn đàn Nông dân quốc gia ngày 1/10, bà Chảo Thị Yến, thành viên Hợp tác xã Goong (Lào Cai), phản ánh nông dân gặp thách thức khi bán hàng trên các sàn thương mại điện tử là phí cao, trong khi biên lợi nhuận từ nông sản rất thấp.

"Bán rẻ thì thua lỗ, còn tăng giá lại mất lợi thế cạnh tranh", bà nói, thêm rằng các sàn cũng áp dụng nhiều điều kiện khắt khe, khiến nông dân khó tiếp cận. Bà cũng cho biết chi phí vận chuyển hiện còn cao, thậm chí nhiều đơn hàng phải chịu mức phí gấp đôi giá trị hàng hóa.

Do đó, bà đề nghị cơ quan quản lý cho biết kế hoạch phối hợp với các sàn để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nhà sản xuất, đồng thời thúc đẩy tiêu thụ nông sản. "Nhà nước cần có chính sách để các sàn điều chỉnh mức phí hợp lý, gỡ vướng trong vận chuyển, hỗ trợ người bán", bà Yến nêu.

Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), cho biết phí sàn và vận chuyển phụ thuộc vào cơ chế thị trường, Nhà nước không thể can thiệp trực tiếp. Tuy nhiên, Cục đã làm việc với nhiều sàn thương mại điện tử lớn.

Theo đó, các sàn cam kết triển khai nhiều chương trình hỗ trợ giới thiệu sản phẩm mới, OCOP (mỗi xã một sản phẩm), hướng dẫn để hàng đủ điều kiện lên sàn, đào tạo miễn phí giúp doanh nghiệp bán hàng hiệu quả.

Để giảm chi phí sàn và logistics, bà Oanh cho biết cơ quan này khuyến khích nông dân, doanh nghiệp nâng cao chất lượng, mở rộng quy mô sản xuất và áp dụng hình thức gom hàng, vận chuyển kết hợp. Chẳng hạn, ở vùng Tây Bắc, các đơn vị bán gạo sẽ gom lại cùng 1 chuyến hàng để giảm chi phí vận chuyển.

Theo Bộ Công Thương, số lượng website và ứng dụng cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (như sàn giao dịch, nền tảng trung gian) tăng 27 lần trong 10 năm qua, đạt 1.048 nền tảng vào cuối 2024.

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết Luật Thương mại điện tử dự kiến được Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 10, với nhiều định hướng chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp sản xuất.

Bộ cũng sẽ hướng dẫn các địa phương đưa ra chính sách hỗ trợ như miễn phí lên sàn, giảm chi phí logistics với 100 sản phẩm nông - thủy sản trọng điểm.

Ngoài khai thác thị trường nội địa, nhiều nông dân muốn tận dụng lợi thế thương mại điện tử để xuất khẩu nông sản ra thế giới. Theo bà Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương (Lạng Sơn), các nền tảng mạng xã hội (Zalo, Facebook, YouTube, TikTok) là kênh quảng bá, bán hàng hiệu quả của hợp tác xã. Đại diện này đặt câu hỏi cho Bộ Công Thương về giải pháp để đưa sản phẩm OCOP từ đặc sản địa phương vươn tầm quốc tế trên các sàn thương mại điện tử.

Phản hồi, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho hay cơ quan này đưa ra nhiều giải pháp để tăng xuất khẩu các sản phẩm OCOP. Chẳng hạn, nhà điều hành hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã cải thiện chất lượng, bao bì, truy xuất nguồn gốc. Việc quảng bá sản phẩm này được lồng ghép trong chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, thương hiệu quốc gia...

Cơ quan quản lý còn hỗ trợ kết nối đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử trong nước, quốc tế (Amazon, Alibaba), cũng như kết nối họ với doanh nghiệp phân phối, xuất khẩu lớn.

Tuy vậy, bà Lê Hoàng Oanh cho rằng chất lượng là yếu tố quyết định việc đưa hàng hóa ra thế giới. "Muốn xuất khẩu, doanh nghiệp phải nghiên cứu nhu cầu thị trường nước ngoài, từ sản lượng, chất lượng đến bao bì", bà nói, thêm rằng Bộ Công Thương sẽ có chương trình đào tạo miễn phí cho bà con về kỹ năng quay và bán sản phẩm.

Phương Dung