'Ốc đảo' ngoại thành Hà Nội sau bão số 10

Theo ghi nhận của phóng viên, trong những ngày đầu tháng 10/2025, toàn bộ các tuyến đường liên thôn tại cácxã Trần Phú và Quảng Bị chìm trong nước lũ. Nước dâng cao tới hơn 1 mét ở nhiều khu vực, khiến giao thông tê liệt. Người dân chỉ có thể di chuyển bằng thuyền nan hoặc xuồng cao su do lực lượng cứu hộ hỗ trợ.

“Cứ sau mỗi đợt mưa lớn, cả làng tôi lại biến thành một ốc đảo. Đường làng ngập sâu, trường học, trạm y tế đều bị bao vây bởi nước. Năm nào cũng vậy, nhưng năm nay lũ đến nhanh và dai dẳng hơn, nhiều nhà phải sơ tán đồ đạc lên tầng hai để tránh ngập hỏng,” ông Nguyễn Văn Thịnh, một người dân xã Trần Phúchia sẻ.

Video vùng "rốn lũ" của Hà Nội nhìn từ trên cao:

Ở xã Quảng Bị, các thôn ven sông như Thượng, Hạ cũng chìm trong biển nước. Người dân phải chăng dây, đánh dấu lối đi để tránh rơi xuống những hố sâu, đoạn đường sạt lở. “Tối đến, nhìn xung quanh chỉ thấy ánh đèn pin leo lét hắt lên từ các mái nhà nổi trên mặt nước, trông mà não lòng,” chị Nguyễn Thị Hoa, một hộ dân đang sống giữa vùng ngập, nghẹn ngào kể.

Ngập lụt kéo dài khiến cuộc sống người dân bị đảo lộn nghiêm trọng. Thức ăn, nước sạch và thuốc men trở thành nỗi lo lớn nhất. Nhiều hộ dân cho biết đã phải dùng nước mưa hoặc nước giếng khoan bị ô nhiễm tạm thời để sinh hoạt. Các đoàn cứu trợ khẩn cấp đã kịp thời đưa mì tôm, lương khô, nước uống đóng chai tới các điểm bị cô lập, nhưng lượng hàng cứu trợ vẫn chưa thể đáp ứng hết nhu cầu.

Học sinh trong vùng lũ cũng buộc phải nghỉ học nhiều ngày. Một số trường được trưng dụng làm điểm sơ tán tạm thời, chứa đồ cứu trợ và trú ngụ cho các hộ dân bị ngập sâu. “Con tôi đang học lớp 6, nhà trường thông báo nghỉ vì nước tràn vào tận sân trường. Chúng tôi lo lắm, không biết đến bao giờ con mới có thể đi học trở lại”, anh Nguyễn Văn Dũng (xã Quảng Bị) chia sẻ.

Sản xuất nông nghiệp - nguồn thu nhập chính của nhiều hộ gia đìnhcũng bị ảnh hưởng nặng nề. Hàng trăm hec-ta lúa mùa chuẩn bị thu hoạch bị ngập úng, nhiều ao cá, chuồng gà, lợn bị nước cuốn trôi. Ông Phạm Văn Lợi, nông dân ở xã Trần Phú than thở: “Bao công sức cả năm giờ coi như trắng tay. Mất mùa, mất cả gia súc, gia cầm, giờ chúng tôi không biết bấu víu vào đâu”.

Trước tình hình ngập úng nghiêm trọng, chính quyền địa phương đã kích hoạt phương án “4 tại chỗ”: Lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ và chỉ huy tại chỗ. Các đội dân quân tự vệ, công an xã, đoàn viên thanh niên được huy động để hỗ trợ sơ tán người dân, vận chuyển nhu yếu phẩm và đảm bảo an toàn cho vùng ngập.

“Chúng tôi bố trí lực lượng trực 24/24 tại những điểm nguy hiểm, sẵn sàng ứng cứu khi người dân cần. Mục tiêu lớn nhất là không để xảy ra thiệt hại về người”, đại diện UBND xã Trần Phúkhẳng định.

Dù bão số 10 đã tan, nhưng do lượng nước từ thượng nguồn sông Đáy, sông Tích tiếp tục dồn về, cộng thêm hệ thống tiêu thoát của Hà Nội còn hạn chế, tình trạng ngập úng nơi đây chưa thể khắc phục trong “một sớm một chiều”. Người dân lo ngại nếu trời tiếp tục mưa to, vùng “rốn lũ” sẽ lại chìm sâu hơn nữa.

“Ở đây chúng tôi đã quen với cảnh chạy lũ, nhưng càng ngày thiên tai càng bất thường. Nếu không có giải pháp căn cơ thì năm nào người dân vùng này cũng sẽ phải sống chung với cảnh bị cô lập hàng tuần lễ,” bà Nguyễn Thị Hạnh, một hộ dân xã Quảng Bị, bày tỏ.

Về lâu dài, các địa phương đề xuất TPHà Nội cần đầu tư nâng cấp hệ thống đê điều, hồ điều hòa, trạm bơm tiêu thoát; đồng thời có chính sách hỗ trợ sản xuất, khôi phục mùa vụ sau thiên tai cho người dân. Nhiều chuyên gia thủy lợi cũng nhấn mạnh, cần tính toán bài toán quy hoạch tổng thể lưu vực sông Tích - sông Đáy, xây dựng hồ chứa điều tiết ở thượng nguồn để giảm thiểu áp lực cho vùng hạ du.

Trong khó khăn, tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau của người dân vùng lũ càng thể hiện rõ. Nhiều hộ gia đình còn khô ráo đã mở cửa đón hàng xóm đến ở nhờ. Các hội nhóm thiện nguyện, đoàn thể xã hội đã nhanh chóng kêu gọi quyên góp, chuyển nhu yếu phẩm, áo phao, thuốc men về cho bà con.

Bão số 10 một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng ngập úng kinh niên tại khu vực “rốn lũ” Thủ đô Hà Nội. Người dân nơi đây vẫn ngày ngày vật lộn trong biển nước, nhưng cũng là những người kiên cường, bám đất, bám làng. Cần lắm những giải pháp căn cơ, lâu dài từ quy hoạch đô thị, đầu tư hạ tầng, cho tới hỗ trợ sinh kế bền vững cho cộng đồng. Đây không chỉ là câu chuyện của riêng Trần Phú, Quảng Bị, mà còn là thách thức chung trong việc xây dựng một Thủ đô an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững trong tương lai.