'Exit 8' - người khen, kẻ chê dở tệ

“Chuyện gì xảy ra với Exit 8?” là câu hỏi được đặt ra, sau những phản hồi trái ngược của khán giả về bộ phim xuất hiện tràn ngập trên mạng xã hội.

Một bên chê phim thậm tệ, cho rằng Exit 8 ngớ ngẩn, nhạt nhẽo, là một trải nghiệm tại rạp "phí thời gian". Số khác lại cho rằng đã lâu rồi, điện ảnh xứ Phù Tang mới có một tác phẩm đặc biệt, độc đáo và cá tính như thế.

Những nhận xét này trái ngược tới mức, thật khó tin rằng chúng đang cùng hướng về một bộ phim.

Bức tranh ẩn dụ

Bước ra từ hai liên hoan phim danh giá là Cannes và Toronto, Exit 8 thành công thu hút sự chú ý ngay từ trước khi công chiếu. Tác phẩm thuộc chủ đề kinh dị tâm lý được cầm trịch bởi đạo diễn Genki Kawamura, cái tên từng làm nên thành công của những YourName (2016), Suzume (2022) hay Monster (2023)...

Lấy cảm hứng từ một trò chơi điện tử cùng tên nổi tiếng ra mắt năm 2023, chuyện phim theo chân một nhân viên văn phòng, “The Lost Man”, một ngày bỗng mắc kẹt trong mê cung hành lang tàu điện ngầm vô tận. Tại đây, anh chàng bất đắc dĩ phải tham gia vào một trò chơi tìm kiếm “lối ra số 8”.

Luật chơi cực kỳ đơn giản: Không được phép bỏ qua bất kỳ điều gì bất thường ở hành lang của mỗi lối ra. Nếu phát hiện dị thường, hãy quay đầu đi ngược lại. Nếu không có gì bất thường, cứ đi tiếp. Phải chọn đúng 8 lần liên tiếp, nhân vật mới có thể thành công thoát khỏi mê cung.

Bởi chỉ cần một lần phán đoán nhầm, mọi thứ sẽ quay trở lại vạch xuất phát.

Bối cảnh hành lang hẹp xuất hiện xuyên suốt phim.

Exit 8 thoạt nhìn là câu chuyện kỳ quặc về một nhân viên văn phòng mắc kẹt trong hành lang tàu điện ngầm. Thế nhưng, Kawamura đầy liều lĩnh khi đặt nhân vật của mình, cũng là chính khán giả, vào một mê cung không lối thoát, nơi sự lặp lại của nó giam cầm nạn nhân. Và chỉ khi nhận ra điều bất thường, họ mới có cơ hội được tìm ra lời giải.

Nói về cảm hứng thực hiện, anh tâm sự: “Tôi luôn khao khát thực hiện một bộ phim kinh dị đặt trong bối cảnh Tokyo hiện đại, nơi ranh giới giữa mơ và thực, thời gian và không gian bị xóa nhòa".

Chính ở ngã rẽ ấy, Exit 8 mở ra lớp nghĩa ẩn dụ mang tính châm biếm đầy thú vị về cuộc sống hiện đại, nơi con người ta cứ mãi giam cầm bản thân trong vòng lặp nhàm chán của công việc, cuộc sống, rồi dần có xu hướng lờ đi cảm xúc bản thân, hay những mối quan hệ xung quanh.

Chuyện phim mở ra qua những bất ổn xã hội hiện lên tràn ngập bảng tin màn hình điện thoại, hay rắc rối xảy ra ngay trên chuyến tàu điện ngầm. Thế nhưng, chẳng một ai thực sự bận tâm mà chọn cách lướt qua hoặc bỏ mặc, nhắm mắt làm ngơ vì đó chẳng phải vấn đề của mình. Chỉ tới khi bản thân vướng vào rắc rối, họ mới thấy bế tắc và nhận ra vấn đề thật sự không dễ giải quyết chỉ bằng cách tặc lưỡi mà lướt qua.

Hành lang vô tận chàng trai rơi vào, dưới góc độ nào đó, là phép ẩn dụ cho vòng lặp cuộc sống, nơi con người ta vô tình biến bản thân thành cỗ máy khi chỉ lặp đi lặp lại những hoạt động như đã được lập trình.

Điểm độc đáo nằm ở chỗ những dị thường không phải hình ảnh ma quái hay tai ương phi lý. Đó là những chi tiết nhỏ bé tưởng như vô hại mà bất kỳ ai cũng dễ bỏ qua. Thế nhưng, các dấu hiệu mơ hồ ấy lại chính là mấu chốt để tìm đường thoát. Bởi nếu không chịu quan sát và kịp thời thay đổi, nhân vật sẽ quay về với điểm xuất phát, hệt như cách chính chúng ta quay trở lại vòng lặp cuộc sống tẻ nhạt, từ ngày này qua tháng khác.

Ẩn dụ này còn trở nên ý nghĩa hơn khi nhân vật đối mặt “dị thường” lớn nhất: trách nhiệm làm cha. Bộ phim như một phép thử cho sự trưởng thành, bởi điều đáng sợ không nằm ở mê cung trước mắt mà ở sự rạn nứt nội tâm trước viễn cảnh phải hy sinh vì người khác. Từ đó, Exit 8 khắc họa một dạng nỗi sợ rất đời thường: Nỗi sợ mất tự do, sợ bước ra khỏi vùng an toàn.

Đây chính là điểm khiến nhiều khán giả Nhật Bản cho rằng phim “gãi đúng nỗi đau của một thế hệ đàn ông trung niên” - những người đã quen sống trong hệ thống công việc lặp đi lặp lại và không dám thay đổi.

Tác phẩm gây sốt tại quê nhà Nhật Bản, là phim live-action ăn khách nhất 2025.

Trải nghiệm kỳ quặc

Exit 8 không nhiều thoại, cốt truyện, bối cảnh cũng tối giản.

Điều làm nó khác biệt là trải nghiệm kỳ quặc mà Kawamura đem tới cho nhân vật lẫn cả người xem. Dưới góc độ một bộ phim kinh dị, đứa con tinh thần của anh không mấy đặc sắc. Chẳng có nhiều hình ảnh, thước phim kích hoạt nỗi sợ trong tâm trí người xem, theo cái cách nguyên thủy nhất mà những tác phẩm cùng dòng cố gắng làm.

Song xét trên khía cạnh tâm lý, Exit 8 lại thành công ngoài mong đợi. Nỗi ám ảnh, ức chế từ những vòng lặp vô hạn trói buộc khán giả vào một cuộc khám phá khủng hoảng hiện sinh. Tại đó, ai cũng thấy một phần của chính mình trong nhân vật. Kawamura khiến người ta phải thẳng thắn đối diện với những khía cạnh vô nghĩa của cuộc sống thường nhật, và đặt câu hỏi: “Liệu chúng ta có đang đi đúng hướng, hay chỉ lòng vòng trong hành lang do chính mình dựng nên?”.

Với người xem tìm kiếm trải nghiệm kịch tính, Exit 8 không khác một mê cung giam cầm họ trong hành trình nhạt nhẽo: Cốt truyện dễ đoán, tình tiết chậm chạp. Tiếng thở hổn hển của anh chàng nhân viên văn phòng, tiếng gót giày nện lọc cọc xuống hành lang… cho đến vòng lặp của hàng loạt hình ảnh quen thuộc xuất hiện trên bức tường dễ dàng ru ngủ bất kỳ ai không đủ sự kiên nhẫn. Phải khi thời lượng đi qua phân nửa, phim mới bắt đầu chuyển dời điểm nhìn nhân vật.

Song, đây lại là điều khiến Exit 8 trở nên ấn tượng, nhất là với những người xem yêu thích lối kể chuyện slow-burn. Kỹ thuật quay one-shot được sử dụng liên tục, theo sát bước chân nhân vật. Sự ngột ngạt, ức chế kéo dài để lại cảm giác bức bối với nhân vật lẫn chính người xem.

Exit 8 nhận 96% đánh giá tích cực từ giới phê bình trên trang Rotten Tomatoes.

Thế nên, người yêu, kẻ ghét Exit 8 là chuyện không mấy ngạc nhiên.

Bởi lẽ, đây không phải là tác phẩm mang xu hướng giải trí thông thường, mà là sự chiêm nghiệm, quan sát của đạo diễn trước những vấn đề xã hội, được kể lại bằng ngôn ngữ điện ảnh đậm cá tính cá nhân.

Tuy nhiên, chính phong cách này khiến phim không dễ tiếp cận số đông. Nhịp độ chậm, sự lặp đi lặp lại và nhiều thông điệp ẩn dụ không phải ai cũng đủ kiên nhẫn để nắm bắt. Tại Nhật Bản, nhiều cây bút phê bình ngợi khen Exit 8 là một “thí nghiệm dũng cảm”, cho thấy những chiêm nghiệm độc đáo và táo bạo về cuộc sống.

Nhưng song song đó, không ít ý kiến thể hiện tâm trạng thất vọng khi rời rạp, cho rằng phim không khác gì một đoạn video game được kéo dài, chậm chạp tới uể oải.