Thêm 220.000 thanh niên không đi làm cũng không đi học và lý do bất ngờ

Hoa Lê 07/10/2025 06:00

Khoảng 1,6 triệu thanh niên 15-24 tuổi không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo trong quý III. Đây là giai đoạn thị trường lao động ghi nhận tỷ lệ thanh niên "2 không" ở mức cao.

Số người không có việc làm tăng

Cũng trong quý III, cả nước có khoảng 1,06 triệu , giảm 6.350 người so với quý trước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động là 2,22%, giảm so với quý trước.

Trong đó, tỉ lệ thất nghiệp của lao động của khu vực thành thị tiếp tục duy trì dưới mức 3%. Số doanh nghiệp gia nhập thị trường tiếp tục cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường và tình hình xuất nhập khẩu khởi sắc, góp phần làm giảm tỷ lệ thất nghiệp.

Tính chung 9 tháng qua, cả nước có khoảng 1,05 triệu người thất nghiệp trong độ tuổi lao động. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động là 2,22%.

Từ số liệu trên, Cục Thống kê cho biết, tình hình lao động thất nghiệp của nước ta cải thiện hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng vẫn dao động quanh mức 2,2% như thời kỳ trước khi dịch Covid-19 xuất hiện.

Thanh niên 15-24 tuổi thất nghiệp ở mức 9,03%, cao hơn so với quý trước. Trong đó, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên khu vực thành thị là 12,4%, cao hơn 5,56% so với khu vực nông thôn.

Thêm 220.000 thanh niên không đi làm cũng không đi học và lý do bất ngờ - 1

Tỷ lệ lao động thất nghiệp (Biểu đồ: Cục Thống kê).

Trong quý III, có khoảng 1,6 triệu thanh niên 15-24 tuổi không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo (chiếm 11,5% tổng số thanh niên), tăng 222.400 người so với quý trước và tăng 183.200 người so với cùng kỳ năm trước.

Theo Cục Thống kê, quý III thường là giai đoạn mà tỷ lệ thanh niên không có việc làm, không tham gia học tập hoặc đào tạo tăng lên. Do đây là thời điểm nhiều thanh niên vừa tốt nghiệp từ các trường đại học, cao đẳng hoặc trung cấp, đang trong quá trình chuyển đổi từ môi trường giáo dục sang thị trường lao động.

Trong đó, tỷ lệ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập, đào tạo ở khu vực nông thôn cao hơn khu vực thành thị, tương ứng 13% so với 9,5%.

"Tỷ lệ thất nghiệp thanh niên và tỷ lệ thanh niên không có việc làm, không tham gia học tập hoặc đào tạo ở Việt Nam vẫn duy trì ở mức cao, phản ánh tình trạng khó khăn khi tìm kiếm việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp", báo cáo nêu.

Vì vậy, việc định hướng và phân luồng thanh niên cần được chú trọng và triển khai hiệu quả hơn, đồng thời cần tăng cường sự liên kết chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp. Theo Cục Thống kê, từ đó sẽ góp phần tối ưu hóa nguồn nhân lực và cân bằng cung- cầu lao động.

Mức độ "lệch pha" của cung - cầu lao động

Báo cáo về tình hình lao động, việc làm quý III và 9 tháng đầu năm của Tổng Cục thống kê công bố tỷ lệ lao động không sử dụng hết tiềm năng. Đây là chỉ tiêu tổng hợp thể hiện mức độ “lệch pha” giữa cung và cầu lao động trên thị trường, đồng thời cũng phản ánh tình trạng dư cung về lao động.

Trong điều kiện kinh tế phát triển bình thường, tỷ lệ lao động không sử dụng hết tiềm năng luôn tồn tại. Tỷ lệ này thường tăng cao khi thị trường chịu các cú sốc về kinh tế - xã hội.

Thêm 220.000 thanh niên không đi làm cũng không đi học và lý do bất ngờ - 2

Tỷ lệ lao động không sử dụng hết tiềm năng (Biểu đồ: Cục Thống kê).

Cục Thống kê nêu ví dụ về tỷ lệ lao động không sử dụng hết tiềm năng của Việt Nam cao kỷ lục là 10,4% vào quý IV/2021 do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Sau đó, con số này giảm dần và duy trì dao động quanh mức 4%. Điển hình, quý III ghi nhận tỷ lệ này là 3,4%, tương ứng khoảng 1,83 triệu người.

Tính chung 9 tháng đầu năm, số lao động không sử dụng hết tiềm năng là khoảng 1,92 triệu người, tương ứng 3,7%.

Tại thời điểm quý III, số lao động làm công việc tự sản tự tiêu là 3,8 triệu người, giảm 72.500 người so với quý trước. Trong số này có đến 86,9% lao động ở khu vực nông thôn.

Có hơn 3% số người sản xuất sản phẩm tự sản tự tiêu là nữ giới (chiếm 63,0%).

Tính chung 9 tháng đầu năm, số lao động làm công việc tự sản tự tiêu là hơn 3,8 triệu người, giảm 83.500 người so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, 87,0% lao động làm công việc tự sản tự tiêu ở khu vực nông thôn, lao động nữ làm công việc tự sản tự tiêu chiếm 62,7%.

Hoa Lê