Đào tạo hơn 70.000 nhân lực cho kỷ nguyên đường sắt tốc độ cao
Việt Nam đặt trọng tâm vào việc đào tạo kỹ sư, chuyên gia vận hành, bảo trì các tuyến đường sắt tốc độ cao, tiến tới hình thành trung tâm đào tạo và chuyển giao công nghệ hiện đại trong khu vực.
Phó Thủ tướng Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 2230/QĐ-TTg ngày 9/10/2025, phê duyệt Đề án đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2035, định hướng đến năm 2045.
Đây là bước đi quan trọng nhằm chuẩn bị nhân lực cho giai đoạn hiện đại hóa hạ tầng và vận hành các tuyến đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị trong tương lai.
Đề án là bước đi quan trọng chuẩn bị nhân lực cho kỷ nguyên đường sắt tốc độ cao (Ảnh: Đỗ Linh).
70.000 nhân sự khai thác, vận hành đường sắt
Theo Đề án, tổng quy mô đào tạo và phát triển nguồn nhân lực đường sắt đến năm 2035 ước khoảng 70.000 người ở nhiều trình độ khác nhau. Trong đó, trình độ sau đại học khoảng 2.000 người (gồm 100 tiến sĩ và 1.900 thạc sĩ), đại học khoảng 18.000 người, cao đẳng 30.000 người, và trung cấp khoảng 20.000 người.
Cơ cấu đào tạo được phân theo nhóm chuyên môn kỹ thuật cụ thể: Kỹ thuật xây dựng công trình đường sắt: khoảng 12.300 người; Kỹ thuật xây dựng: 21.400 người; Thông tin - tín hiệu đường sắt: 9.300 người; Hệ thống điện và năng lượng đường sắt: 7.600 người; Đầu máy - toa xe: 8.000 người; Kinh tế xây dựng và kinh tế vận tải đường sắt: 2.100 người; Khai thác vận tải đường sắt: 9.300 người.
Ngoài ra, ít nhất 40.000 người sẽ được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ phục vụ vận hành, khai thác và bảo trì các tuyến đường sắt. Trong đó, đường sắt tốc độ cao khoảng 13.800 người, đường sắt quốc gia 5.000 người, và đường sắt đô thị khoảng 21.200 người.
Tầm nhìn đến năm 2045, Đề án định hướng tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng bổ sung lực lượng nhân sự đáp ứng nhu cầu triển khai các dự án đường sắt mới, đặc biệt là hệ thống đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Việt Nam phấn đấu hình thành một số trung tâm đào tạo, chuyển giao công nghệ đường sắt hiện đại, có năng lực hợp tác quốc tế, đủ sức đảm nhận vai trò trung tâm đào tạo trong khu vực.
6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm
Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Đề án xác định sáu nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ chốt:
Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển nguồn nhân lực đường sắt, bảo đảm đồng bộ với quy hoạch phát triển mạng lưới đường sắt quốc gia.
Thứ hai, tăng cường năng lực cho các cơ sở đào tạo và nghiên cứu, hình thành mạng lưới các trường, viện có chương trình đào tạo chuyên sâu, đạt chuẩn quốc tế.
Thứ ba, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt cho các vị trí kỹ sư, chuyên gia vận hành, khai thác, bảo trì hệ thống đường sắt hiện đại.
Thứ tư, phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu, ứng dụng, tiếp nhận và làm chủ công nghệ đường sắt, phục vụ chuyển giao công nghệ và phát triển công nghiệp đường sắt trong nước.
Thứ năm, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, mở rộng liên kết đào tạo với các quốc gia có ngành đường sắt phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Pháp, nhằm học hỏi công nghệ và chuẩn đào tạo tiên tiến.
Thứ sáu, huy động và đa dạng hóa nguồn lực đầu tư, khuyến khích mô hình hợp tác công – tư (PPP) trong đào tạo và phát triển nhân lực đường sắt.
Bước chuẩn bị cho kỷ nguyên đường sắt tốc độ cao
Theo Bộ Giao thông vận tải, nhân lực là yếu tố then chốt quyết định thành công của chiến lược phát triển hạ tầng giao thông hiện đại. Khi các dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP.HCM và các vùng kinh tế trọng điểm được triển khai, nguồn nhân lực được đào tạo bài bản sẽ là nền tảng bảo đảm an toàn, hiệu quả và năng suất vận hành.
Đề án này được kỳ vọng không chỉ đáp ứng nhu cầu nhân lực trong nước mà còn mở ra cơ hội hợp tác, chuyển giao công nghệ và hội nhập quốc tế, hướng tới mục tiêu đưa ngành đường sắt Việt Nam trở thành một trong những trụ cột của hệ thống giao thông hiện đại vào giữa thế kỷ XXI.