Nguồn cảm hứng từ những người già luôn tiến lên phía trước

Minh Đăng/Báo Tin tức và Dân tộc 26/10/2025 07:45

Những cặp kính lão chăm chú, những mái đầu hoa râm chụm bên nhau… cùng kiên nhẫn ghi nhớ các thao tác, thực hành các câu lệnh, từ khóa. Đó là những hình ảnh đầy cảm hứng về “Lớp học AI đặc biệt” đã mang về Giải Ba Ảnh bộ cho tác giả Đỗ Ngọc Lưu trong cuộc thi ảnh/video Công nghệ từ Trái tim do Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) phối hợp tổ chức

Chú thích ảnh
Thầy Đinh Ngọc Sơn, Bí thư Chi bộ khu dân cư số 9 (phường Dịch Vọng Hậu, Hà Nội), nguyên Phó Trưởng khoa Phát thanh - Truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền trong lớp học của mình. Ảnh: NVCC

Không chỉ chú trọng đến các yếu tố nghệ thuật, hay những quy tắc về bố cục, ánh sáng, khung hình…, đúng như tên gọi,Giải thưởng ảnh/video Công nghệ từ Trái timđề cao những thông điệp nhân văn, những câu chuyện truyền cảm hứng về sự gắn kết giữa Con người - công nghệ để làm nên “Con đường thịnh vượng” cho đất nước. Trong mạch cảm hứng ấy, bộ ảnh “Lớp học AI đặc biệt cho người già thời 4.0 của thầy giáo Bí thư xóm” (tác giả Đỗ Ngọc Lưu) gây ấn tượng với Ban giám khảo và công chúng bởi tinh thần cầu tiến của những người cao tuổi, trong bối cảnh xã hội và công nghệ đang thay đổinhanh chóng.

Những người cao tuổi “không ở lại phía sau”

Với khung cảnh của một lớp học đơn sơ, với những người cao tuổi bên chiếc điện thoại thông minh, bộ ảnh mang đến câu chuyện về hành trình “chuyển đổi số”, làm quen với trí tuệ nhân tạo (AI) của những người cao tuổi thuộc khu dân cư số 9, phường Dịch Vọng Hậu (Cầu Giấy, Hà Nội).

Chú thích ảnh
Hiểu về công nghệ, những cụ ông, cụ bà đã không còn e ngại lĩnh vực lạ lẫm này.Ảnh: NVCC

Lớp học được tổ chức tại nhà riêng của thầy Đinh Ngọc Sơn, Bí thư Chi bộ khu dân cư số 9, nguyên Phó Trưởng khoa Phát thanh - Truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Và học viên là các cụ ông, cụ bà hưu trí, người cao tuổi hừng hực một tinh thần học hỏi với mong muốn làm quen với công nghệ,bắt đầu từ chiếc điện thoại thiết thân hàng ngày, để chủ động sử dụng, khai thác thông tin phục vụ cuộc sống.

Tác giả bức ảnh là Đỗ Ngọc Lưu, một sinh viên báo chí, hiện là cộng tác viên của Khối Media,Ban Thời sự - Báo điện tử Dân trí. Chia sẻ về bộ ảnh, Lưu cho biết: “Để phục vụ cho việc học tập cũng như định hướng nghề nghiệp sau này, tôi thường xuyên theo dõi những nhân vật có sức ảnh hưởng lớn trong ngành Báo chí - Truyền thông. Qua mạng xã hội, tôi tình cờ lướt thấy bài đăng của thầy Đinh Ngọc Sơn, nguyên Phó trưởng khoa Phát thanh Truyền hình - Học viện Báo chí và Tuyên truyền về lớp học AI của thầy. Tôi và ekip đã cùng lên kế hoạch, tiếp cận và tác nghiệp tại lớp học của thầy Sơn”

Chú thích ảnh
Tác giả Đỗ Ngọc Lưu. Ảnh: NVCC

Từ “cơ duyên” nắm bắt thông tin đến việc hình thành một tác phẩm báo chívà hơn thế, là giải thưởng đáng tự hào với một sinh viên,không chỉ là hành trình những bức ảnh đến với công chúng, mà còn là sự khai mở về nhận thức cho Lưu.

“Khi đến lớp học của thầy Sơn, tôi thật sự ấn tượng bởi hình ảnh những mái đầu bạc chăm chú nhìn vào màn hình, ghi chép, học hỏi... trong không khí cởi mở, tràn ngập tiếng cười. Nó trái ngược với hình dung quen thuộc về "người già và công nghệ". Ở đây, tôi không chỉ thấy một lớp học, mà thấy một tinh thần sống tích cực, một khát vọng không ngừng học hỏi, bất kể tuổi tác”.

Chú thích ảnh
Các học viên chăm chú ghi chép về những kiến thức mới mẻ.Ảnh: NVCC

Chính ở khoảnh khắc đó, Lưu và các bạn thấy mình bị “chinh phục” bởi các cụ, những người không để chính mình tụt hậu, không chấp nhận bị “bỏ lại phía sau” trong dòng chảy công nghệ và thời cuộc. Các cụ đã vượt qua sự e ngại, bất chấp trí tuệ đã suy giảm do tuổi tác để tự bước vào một hành trình thử thách mới: làm quen với những tính năng mới lạ, những khái niệm khó nắm bắt… để “bắt” điện thoại phục vụ mình, để tự tiếp cận các thông tin và dịch vụ hữu ích hàng ngày.

“Đến với cuộc thi qua bộ ảnh này, tôi muốn truyền đi hình ảnh giá trị của công nghệ, của tinh thần cộng đồng. Chuyển đổi số và AI giống như một sợi dây kết nối giúp rút ngắn khoảng cách thế hệ, khi con cháu không còn phải "giảng hộ", mà những người già cũng có thể chủ động học và sáng tạo, được dẫn dắt đi cùng trong thời đại AI”, Đỗ Ngọc Lưu cho biết.

Công nghệ,sự kết nối đa chiều

Chia sẻ sự gắn bó của mình với nhiếp ảnh, Lưu cho biết, tất cả bắt đầu từ những năm cấp 2, khi được sở hữu chiếc điện thoại thông minh đầu tiên. Cậu bé đã dùng điện thoại để chụp mọi thứ xung quanh: con người, cảnh vật, khung cảnh sinh hoạt…

Chú thích ảnh
Những người từng e ngại công nghệ, nay lại trở thành người truyền cảm hứng.Ảnh: NVCC

Từ những khái niệm về xấuđẹp ban đầu, Lưu đã dần làm quen với các kĩ thuật, thông số, các quy tắc nhiếp ảnh… Sự kết nối đầu tiên mà Lưu học được chính là gắn bó với thiết bị của mình, biết cách sử dụng nó để cùng nhau “kể” những câu chuyện.

“Mãi đến khi cầm trên tay chiếc máy ảnh đầu tiên vào năm nhất đại học, tôi mới thực sự tìm hiểu, tiếp cận và định hướng bản thân về lĩnh vực ảnh báo chí, đặc biệt là với các vấn đề thời sự, xã hội… Kỷ niệm đặc biệt có lẽ chính là đợt bão Yagi tháng 9/2024. Ngày 11/09/2024, tôi có mặt tại phường Chương Dương Độ và Phúc Tân từ sớm để ghi nhận người dân chạy lũ. Khi len theo đường nước vào khu vực ngập sâu tới sát cổ, tôi trượt chân, ngã ngửa ra sau cùng chiếc máy ảnh. May mắn là đúng lúc đó thuyền của người dân di tản ra ngoài, tôi nhanh chóng đưa máy ảnh lên cao và bám vào thuyền người dân để trụ và giữ lại được toàn bộ bài ảnh tại khu vực Phúc Tân”, Đỗ Ngọc Lưu xúc động chia sẻ.

Bộ ảnh“Lớp học AI đặc biệt cho người già thời 4.0 của thầy giáo Bí thư xóm”:

Trong câu chuyện của mình, chàng cộng tác viên báo chí trẻ tuổi này cũng nhắc đến một mối kết nối thứ hai,kết nối giữa con người và công nghệ: “Với người trẻ như tôi, công nghệ trở thành một yếu tố tất yếu, không chỉ đơn giản là công cụ, mà còn là môi trường sáng tạo. Bên cạnh đó, với định hướng theo đuổi sự nghiệp Báo chí, tôi nhận thấy người làm báo không thể đứng ngoài cuộc cách mạng công nghệ, mà phải học cách hòa nhập, sử dụng AI như một người bạn đồng hành. Công nghệ, hay trí tuệ của máy móc không thay thế con người, mà khuếch đại năng lực của con người. Nắm bắt được ý nghĩa của mối quan hệ cộng sinh đó, bất cứ ai cũng không bị “ngợp” hay lo lắng rằng robot, AI “cướp việc” của chúng ta”.

Giải thưởng ảnh/video Công nghệ từ Trái tim lần đầu tiên được Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) phối hợp tổ chức năm 2024. Năm nay, giải thưởng được tổ chức với chủ đề Sáng tạo Việt - Đường tới thịnh vượng, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới, sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị. Mỗi tác phẩm là một phần của câu chuyện lớn hơn về sự kết nối giữa công nghệ và con người, phản ánh khoa học công nghệ như một động lực phát triển trong mọi ngành nghề theo tinh thần của Nghị quyết 57. Hiện, 63 tác phẩm tiêu biểu nhất của Giải thưởng được trưng bày tại Vườn hoa Tao Đàn, Hà Nội (đối diện trụ sở Thông tấn xã Việt Nam, số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội) từ ngày 23 - 26/10.

Minh Đăng/Báo Tin tức và Dân tộc