Tinh gọn bộ máy: Đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu, cải cách hành chính

Một trong những kết quả nổi bật là triển khai quyết liệt, hiệu quả việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.

Cũng trong ngày đầu khai mạc Kỳ họp, lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh tinh thần quyết liệt trong việc sắp xếp tinh gọn bộ máy, cải cách hành chính trong thời gian tới.

Đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu

Đáng chú ý trong tuần (20-25/10), Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một số văn bản liên quan đến kết nối, chia sẻ dữ liệu.

Cụ thể, ngày 20/10, Thủ tướng ký ban hành Quyết định số 2319/QĐ-TTg thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về dữ liệu. Ban Chỉ đạo quốc gia về dữ liệu là tổ chức phối hợp liên ngành, có chức năng nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị và giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo chỉ đạo, phối hợp thực hiện các chủ trương, chiến lược, cơ chế chính sách, các giải pháp quy mô quốc gia về dữ liệu, hoạt động xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; tích hợp, đồng bộ, lưu trữ, chia sẻ, phân tích, khai thác, điều phối dữ liệu tại Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia và giải quyết những công việc quan trọng, liên ngành về dữ liệu.

Tiếp theo, ngày 22/10, Chính phủ ban hành Nghị định số 278/2025/NĐ-CP quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Đáng chú ý trong Nghị định có quy định: Dữ liệu phục vụ giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công, phục vụ hoạt động chỉ đạo, điều hành cho các bộ, cơ quan trung ương, địa phương phải kết nối, chia sẻ, đồng bộ với Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia để Bộ Công an thực hiện điều phối cho các bộ, cơ quan trung ương, địa phương thông qua Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu. Nghị định cũng nêu rõ, chậm nhất đến ngày 31/12/2026, việc kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị được thực hiện thống nhất thông qua Nền tảng chia sẻ, điều phối dữ liệu.

Ngày 22/10/2025, Thủ tướng ban hành Công điện số 201/CĐ-TTg về việc tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu. Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng,Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố khẩn trương chỉ đạo rà soát đối với 734 thủ tục hành chính theo Văn bản số 4735/TCT ngày 20/10/2025 của Tổ Công tác triển khai Đề án 06, cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số gắn với Đề án 06 và các thủ tục hành chính khác có chứa một trong 15 loại giấy tờ đã có thông tin trên các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành có thể cắt giảm ngay…

Theo thống kê của Bộ Công an, đã có 15 loại giấy tờ công dân được số hóa, đủ điều kiện thay thế bằng dữ liệu điện tử, bao gồm: Chứng minh nhân dân, căn cước công dân, giấy khai sinh, giấy chứng tử, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, giấy xác nhận cư trú, giấy phép lái xe, thẻ bảo hiểm y tế, giấy đăng ký xe, hộ chiếu, giấy chứng nhận kết hôn, giấy xác nhận độc thân, giấy xác nhận nhân thân và Phiếu lý lịch tư pháp. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi khi dữ liệu được thay thế, việc yêu cầu người dân, doanh nghiệp xuất trình giấy tờ sẽ không còn cần thiết, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí và gánh nặng thực hiện chứng thực bản sao của UBND cấp xã...

Còn tại địa phương, trong tuần, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Phạm Đức Ấn đã ký ban hành Chỉ thị yêu cầu chấn chỉnh tình trạng lạm dụng bản sao có chứng thực và tăng cường xử lý hồ sơ trên môi trường điện tử, nhằm thúc đẩy chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính. Theo đó, các cơ quan, đơn vị, địa phương không được yêu cầu tổ chức, cá nhân nộp bản sao có chứng thực đối với trường hợp pháp luật chỉ yêu cầu nộp bản sao; các cơ quan, đơn vị, địa phương ưu tiên tái sử dụng dữ liệu đã có trên môi trường điện tử; không được yêu cầu nộp giấy tờ, tài liệu khi thông tin đã được tích hợp trên căn cước điện tử, tài khoản định danh điện tử (trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác).

Phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp

Ngày 24/10 vừa qua tại Quảng Ninh, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội thảo góp ý hoàn thiện Dự thảo báo cáo sơ kết cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2025 và phương hướng, nhiệm vụ cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026-2030. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Hồi cho biết, giai đoạn 2026-2030 có tính quyết định, cần xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu năng, phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp.

Đại biểu các bộ, ngành, địa phương đã tham góp nhiều ý kiến hoàn thiện dự thảo Báo cáo. Một số đại biểu đề cập đến việc cả nước đang đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ về chuyển đổi số quốc gia. Nếu như kho dữ liệu số từ các bộ, ngành chia sẻ xuống các địa phương thì sẽ thuận lợi trong cải cách hành chính. Các bộ, ngành, địa phương cần phối hợp để “làm sống” các kho dữ liệu số và tích hợp thật sớm để các kho dữ liệu này có thể vận hành thông suốt từ Trung ương xuống địa phương.

Sau sáp nhập, tỉnh Ninh Bình đã triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với yêu cầu phát triển khoa học - công nghệ, xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số hướng đến sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Đây được xem là “thước đo” hiệu quả hoạt động chính quyền địa phương 2 cấp tại địa phương.

Cụ thể như, xã Yên Mô đã tận dụng lại trụ sở UBND thị trấn Yên Thịnh (trước đây) làm Trung tâm phục vụ hành chính công; đầu tư máy lấy số tự động, 7 máy tính, 5 máy scan và 4 máy in với hệ thống mạng nội bộ ổn định. Khu vực tiếp công dân đến làm thủ tục hành chính được thiết kế khoa học, có bảng niêm yết thủ tục công khai. Xã bố trí cán bộ có kinh nghiệm, chuyên môn nghiệp vụ hướng dẫn nhân dân tận tình, chu đáo.

Ông Phạm Minh Cương, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Yên Mô cho biết, trung tâm sắp xếp, bố trí cán bộ đúng vị trí, theo năng lực, sở trường. Những cán bộ làm việc tại khu vực một cửa phải thành thạo việc sử dụng các thiết bị hiện đại, phần mềm dùng chung. Từ ngày 1/7 đến nay, Trung tâm đã tiếp nhận gần 8.000 hồ sơ; trong đó, số hồ sơ tiếp nhận trực tuyến đạt trên 87%, hồ sơ được số hóa thành phần và kết quả giải quyết, đạt trên 97%. Kết quả đánh giá chất lượng phục vụ trên cổng Dịch vụ công quốc gia quý III/2025 của Yên Mô cho thấy đơn vị dẫn đầu toàn tỉnh về tiêu chí công khai minh bạch và đứng thứ 3 toàn tỉnh về dịch vụ công trực tuyến…

Hội thảo "Quản trị địa phương trong bối cảnh chuyển đổi số: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sách cho Việt Nam" mới được tổ chức 22-23/10 tại Hà Nội. Sự kiện đã thu hút đông đảo các nhà khoa học, lãnh đạo một số ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đại diện một số tổ chức quốc tế tại Hà Nội và một số tổ chức có hợp tác khoa học với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Các đại biểu, nhà khoa học đã tập trung thảo luận về kinh nghiệm của các quốc gia trong quản trị địa phương, nhất là kinh nghiệm vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; đánh giá về những kết quả đạt được trong việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam về chuyển đổi số, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào quản trị địa phương.

Thảo luận sau phiên khai mạc, nhiều đại biểu nhấn mạnh, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, nơi cải cách hành chính gắn chặt với chuyển đổi số và đổi mới thể chế, trong đó cấp địa phương đóng vai trò tiên phong. Khi cấp cơ sở mạnh, năng động và liêm chính, quốc gia sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển nhanh và bền vững. Đổi mới quản trị địa phương trong bối cảnh chuyển đổi số là bước đi mang tính chiến lược nhằm hiện thực hóa tầm nhìn phát triển quốc gia đến giữa thế kỷ XXI.