7 bài học cuộc sống

Sách có tên gốc The Science of Happiness: Seven Lessons for Living Well là tác phẩm của giáo sư người Anh Bruce Hood về hạnh phúc của con người, xuất bản lần đầu năm 2024. Tác phẩm mở ra góc nhìn khoa học về nguồn gốc của sự an lạc, lý giải vì sao nhiều người càng trưởng thành càng cảm thấy bất hạnh. Hơn 40 năm nghiên cứu khoa học thần kinh và tâm lý học phát triển, tác giả cho rằng hạnh phúc là trạng thái ai cũng có thể tập luyện để đạt được.

Từ lời mở đầu, Bruce Hood đặt câu hỏi liệu người đọc có nhận ra hầu hết trẻ con đều vui vẻ trước những thứ giản đơn, còn người lớn thường bị kẹt trong suy nghĩ tiêu cực và đặt mình trong thế ganh đua. Theo giáo sư, vấn đề ở chỗ trẻ em luôn xem bản thân là trung tâm, không bận tâm quá khứ hay tương lai nên dễ tìm niềm vui. Nhưng khi lớn lên, ai cũng nhận ra thế giới không chỉ xoay quanh mình, buộc bản thân phải hòa hợp và cạnh tranh để tìm sự công nhận.

Thế nhưng, người trưởng thành vẫn có thể mắc tư duy vị kỷ, quan trọng hóa vấn đề của bản thân đến mức xem nhẹ nỗi lo của người khác. Điều này cũng là nguyên nhân dẫn đến bất hạnh. Giáo sư đưa độc giả đến bài học đầu tiên: "Chuyển đổi cái tôi" - giảm tập trung vào bản thân để nhẹ gánh lo âu.

Mặt khác, sự phát triển của công nghệ góp phần làm con người u sầu nhiều hơn. Dù khoa học cho phép công dân toàn cầu thoải mái kết nối nhau, nhiều cuộc khảo sát cho thấy chúng ta dễ bị cô đơn trong thời đại tân tiến. Từ đó, giáo sư đưa ra bài học thứ hai - "tránh sự cô lập" - khi bàn về sự phụ thuộc của người trưởng thành vào xã hội.

Bài học tiếp theo là "khước từ những so sánh tiêu cực". Theo Bruce Hood, con người thường tự so bản thân với người khác, suy tưởng về tương lai hoặc lo lắng nhiều thứ vượt ngoài tầm với. Những điều này ngăn mọi người tận hưởng hiện tại nơi hạnh phúc vốn đang diễn ra. Ngoài ra, giáo sư cho biết não bộ có xu hướng thiên về sự tiêu cực, khuyên mọi người rèn luyện sự lạc quan để thay đổi cách xử lý thông tin. Đây cũng là bài học thứ tư.

Những bài học còn lại bao gồm "kiểm soát sự chú ý" - phát triển khả năng tập trung vào hiện tại, "kết nối với người khác" để tìm sự gắn kết xã hội, "đứng ngoài cái tôi" - nhìn thế giới bằng đôi mắt vị tha để hiểu ai cũng xứng đáng được hạnh phúc. "Hành vi vị kỷ tạo ra hạnh phúc nhất thời, trong khi hành vi vị tha hướng tới người khác đưa đến trạng thái hạnh phúc chân thật và lâu bền hơn", ông đúc kết trong sách.

Trích lời giới thiệu của đơn vị xuất bản sách trong nước: "Với sự kết hợp giữa dữ liệu khoa học và thông điệp nhân văn, Cội nguồn của hạnh phúc đã mang đến một góc nhìn hoàn toàn mới mẻ về nguồn gốc của hạnh phúc và những trở ngại trên con đường tìm kiếm xưa nay của chúng ta".

Sách lần lượt nhận 4,4/5 và 3,8/5 sao trên nền tảng Amazon và Goodreads. Một độc giả Anh nhận xét đây là một tác phẩm đáng đọc. "Tác giả trình bày nội dung một cách sâu sắc, thể hiện một cách tiếp cận mang tính cá nhân, dễ làm người đọc đồng cảm và áp dụng hàng ngày. Rất khuyến khích những ai đang tìm các bài hướng dẫn thiết thực, gần gũi về cách cải thiện sức khỏe tinh thần đọc quyển này".

Bruce Hood là giáo sư bộ môn Tâm lý học Phát triển Xã hội của Đại học Bristol, Anh từ năm 1999. Ông lấy bằng tiến sĩ khoa học thần kinh tại Đại học Cambridge, giảng dạy tại đại học College London, Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và đại học Havard. Một số quyển ông từng xuất bản gồm SuperSense (2009), The Self Illusion (2012), The Domesticated Brain (2014).

Tác giả hiện là thành viên của Hiệp hội Tâm lý học Mỹ, Anh và Viện Hoàng gia Anh. Ngoài công việc nghiên cứu, ông tham gia nhiều chương trình phát thanh và truyền hình, từng góp mặt trong phim tài liệu về sinh thái Living in the Future's Past (2019).

Phương Thảo