Giá USD tự do thế nào sau khi Ngân hàng Nhà nước đề nghị 3 bộ phối hợp quản lý?

Sáng 26-10, giá USD trên thị trường tự do được một số điểm giao dịch thông báo ở mức 27.550 đồng/USD mua vào, 27.700 đồng/USD bán ra, ổn định so với hôm qua. Giá USD tự do chững lại sau nhiều ngày tăng nhanh và đang cao hơn giá USD ở các ngân hàng thương mại khoảng 1.300 đồng – là mức chênh lệch rất cao trong thời gian qua.

Bởi giá USD ở các ngân hàng thương mại hiện tại được giao dịch quanh 26.112 đồng/USD mua vào, 26.352 đồng/USD bán ra, không thay đổi trong nhiều ngày qua.

Nếu so với hồi đầu tháng 10, giá USD trong ngân hàng giảm khoảng 94 đồng; trong khi đó giá USD trên thị trường tự do lại tăng rất mạnh 1.100 đồng. Diễn biến này khiến chênh lệch giữa tỉ giá USD/VND trên thị trường chính thức và không chính thức giãn rộng.

Liên quan đến sự lệch pha giữa tỉ giá tự do và tỉ giá chính thức, ông Nguyễn Danh Thái, chuyên gia Khối Vĩ mô, Công ty CKG Việt Nam, cho rằng tỉ giá tự do phản ánh cung - cầu thực tế và tâm lý thị trường trong ngắn hạn. Hiện nay, nhà đầu tư và người dân gia tăng găm giữ USD trong bối cảnh giá vàng trong nước và quốc tế vẫn cao, xuất hiện nhu cầu gom USD để nhập lậu vàng, làm cầu ngoại tệ tăng. Từ đó, đẩy tỉ giá tự do lên nhanh hơn so với tỉ giá chính thức.

Ở kênh chính thức, các quy định về mua - bán ngoại tệ tại ngân hàng thương mại rất chặt chẽ, chỉ cho phép giao dịch khi có nhu cầu hợp pháp và chứng từ hợp lệ, trong khi lượng bán cũng bị giới hạn. Các ngân hàng thương mại chỉ được giao dịch trong biên độ 5% quanh tỉ giá trung tâm, theo cơ chế "neo có kiểm soát". Gần đây, Ngân hàng Nhà nước đã bán kỳ hạn có hủy ngang để bình ổn nguồn cung USD, qua đó giữ mặt bằng tỉ giá thương mại quanh 26.320 đồng/USD.

Cùng với việc lãi suất liên ngân hàng hiện tại trên 5%, Mỹ bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất giúp giảm áp lực mất giá đối với tỉ giá chính thức.

"Tỉ giá tự do tăng nhanh do nhu cầu thực và tâm lý phòng thủ, trong khi tỉ giá chính thức vẫn ổn định nhờ nguồn cung được điều tiết và chính sách linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước. Chênh lệch hiện tại giữa hai thị trường, chủ yếu phản ánh kỳ vọng ngắn hạn của thị trường mang tính chất đầu cơ. Về lâu dài, Ngân hàng Nhà nước cần điều hành linh hoạt, kết hợp với việc duy trì dòng vốn USD chảy vào đủ mạnh từ xuất siêu, FDI, vốn gián tiếp (FII), kiều hối nhằm thu hẹp chênh lệch tỉ giá" – ông Nguyễn Danh Thái nói.

Tăng cường phát hiện mua, bán ngoại tệ trái phép

Trước diễn biến này, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản gửi Bộ Công an, Bộ Công Thương, Thanh tra Chính phủ về việc phối hợp quản lý hoạt động thị trường ngoại hối.

Ngân hàng Nhà nước đánh giá, thời gian gần đây, trước diễn biến phức tạp của kinh tế thế giới, tỉ giá giữa đồng Việt Nam với đồng USD trên thị trường không chính thức có dấu hiệu biến động và xuất hiện sự chênh lệch với tỉ giá giao dịch trong hệ thống ngân hàng.

Để chủ động các biện pháp ổn định thị trường ngoại hối, hạn chế tối đa rủi ro cho hoạt động của hệ thống ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm túc quy định pháp luật về quản lý ngoại hối đối với hoạt động cung ứng dịch vụ ngoại hối. Ngân hàng Nhà nước đề nghị Bộ Công an, Bộ Công Thương, Thanh tra Chính phủ chỉ đạo các đơn vị chức năng của cơ quan thực hiện thanh tra, kiểm tra, giám sát, quản lý hoạt động ngoại hối của các tổ chức, cá nhân trong nền kinh tế.

Kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm về quản lý ngoại hối, nhất là hoạt động mua, bán ngoại tệ trái pháp luật, hoạt động của thị trường ngoại hối không chính thức; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật (nếu có) theo quy định. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng đề xuất 3 cơ quan nói trên cung cấp thông tin về các vụ việc, các trường hợp vi phạm quy định về quản lý ngoại hối để Ngân hàng Nhà nước kịp thời triển khai các biện pháp quản lý thị trường ngoại hối hiệu quả, bảo đảm an toàn cho hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Thái Phương