Cần tính năng ‘nhắc chậm nộp thuế tự động’ và xem lại mức xử phạt
Để người dân và doanh nghiệp tuân thủ thuế tốt hơn, nhiều chuyên gia cho rằng, ngành Thuế cần chuyển từ tư duy quản lý sang đồng hành.
Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế, Trọng tài viên Trung tâm trọng tài Quốc tế VIAC, thời gian qua, Cục Thuế đã triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi số và đạt được những kết quả đáng ghi nhận, được đánh giá là cơ quan Nhà nước xuất sắc trong chuyển đổi số. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề cần cải thiện.
Hiện nay, việc nộp thuế được thực hiện tự động tuy nhiên bà Nguyễn Thị Cúc đề xuất, cần thêm tính năng nhắc chậm nộp thuế tự động.
Ngoài ra, nội dung của Nghị định 125/2020/NĐ-CP có quy định những hành vi bị xử phạthành chính về thuế, hóa đơn, nhưng có nhữngtrường hợp cá nhân nộp hồ sơkhai quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với số tiềnít, nhưng vẫn nằm trong khung tiền phạt. Đây là vấn đề bất cập cần được xem xét.
“Theo Luật Xử lý vi phạm hành chính, người dân chỉ cần nộp chậm một số ngày nhất định đã bị phạt như nhau, dù số tiến thuế phải nộp rất nhỏ. Ví dụ, có trường hợp người nộp thuế chỉ phải nộp vài trăm nghìn đồng, nhưng vì chậm hạn vẫn bị phạt ở mức vài triệu đồng, điều này gây tâm lý e ngại và chưa thực sự công bằng”, bà Nguyễn Thị Cúc chia sẻ.
Bà Nguyễn Thị Cúc nêu ví dụ,nếu chậm kê khai nộp thuế từ 61đến dưới 90 ngày, mức phạt có thể dao động từ 8 - 15 triệu đồng, không phân biệt số tiền chậm nộp. Điều này dẫn đến tình trạng bất cập, ví dụ một cá nhân chỉ chậm khai thuế thu nhập cá nhân với số tiền 300.000 đồngnhưng vẫn bị phạt đến 8 triệu đồng.
Điều 13. Xử phạt hành vi vi phạm về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế
1. Phạt cảnh cáo đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn từ 01 ngày đến 05 ngày và có tình tiết giảm nhẹ.
2. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn từ 01 ngày đến 30 ngày, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này.
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn quy định từ 31 ngày đến 60 ngày.
4. Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây: a) Nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn quy định từ 61 ngày đến 90 ngày...
Bên cạnh đó, người kinh doanh vừa chịu ngưỡng thuế, vừa phải gánh nhiều chi phí ngoài thuế như phí quản lý chợ, chi phí đảm bảo an toàn thực phẩm, chi phí vận hành… Điều này khiến họ gặp nhiều áp lực trong kinh doanh. “Nếu có chính sách giúp giảm các chi phí ngoài thuế đó, họ sẽ sẵn sàng tuân thủ nghĩa vụ thuế tốt hơn. Như vậy, muốn nâng cao tuân thủ, không chỉ có chính sách thuế, mà cần đồng bộ thể chế, giảm chi phí, tạo thuận lợi thật sự cho người nộp thuế”, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế đề xuất.
Tại Hội thảo "Thúc đẩy tự giác tuân thủ, đóng góp đầy đủ thuế -Xây dựng kỷ nguyên hùng cường" mới đây, ông Vũ Hoàng Long, Phó Trưởng Thuế TP Hà Nội cho biết, Hà Nội đang quản lý trên 240.000 doanh nghiệp, 342.000 hộ kinh doanh, hơn 10 triệu mã số thuế và gần 2 triệu hộ nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp, trong khi toàn ngành chỉ có khoảng 3.400 công chức thuế.
“Ngoài các ứng dụng chung của ngành, Hà Nội đã xây dựng thêm các công cụ riêng, ví dụ như Chatbot ‘trợ lý ảo’, nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp giải đáp chính sách thuế, hướng dẫn kê khai, nộp thuế điện tử. Các ứng dụng này được tích hợp trên cổng thông tin của Thuế TP Hà Nội, giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí cho người nộp thuế”, ông Vũ Hoàng Long cho biết.
Theo ông Vũ Hoàng Long, trọng tâm hiện nay là tăng cường tuyên truyền và hỗ trợ để người nộp thuế hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, hướng tới tuân thủ tự nguyện. Khi người nộp thuế thực hiện đúng và đủ, họ sẽ giảm được chi phí, thời gian';đồng thời, cơ quan Thuế cũng tập trung nguồn lực vào quản lý rủi ro thay vì phải xử lý vi phạm.
Thuế TP Hà Nội đã xây dựng hệ thống tiêu chí quản lý rủi ro, nhằm phát hiện sớm hành vi trốn, tránh thuế hoặc chiếm đoạt tiền thuế của ngân sách, bảo đảm công bằng giữa các đối tượng nộp thuế.
Từ tháng 3/2025, Thuế TP Hà Nội đã triển khai hoàn thuế thu nhập cá nhân điện tử. Trên cơ sở dữ liệu quản lý thu nhập, các tổ chức chi trả thu nhập và cơ quan Thuế phối hợp xây dựng cơ sở dữ liệu tự động, giúp người nộp thuế có thể thực hiện hoàn thuế trực tuyến, nhận tiền hoàn nhanh nhất, kịp thời nhất, trực tiếp vào tài khoản, không cần tiếp xúc với cơ quan thuế. Điều này giúp giảm thời gian, chi phí và tăng sự hài lòng của người dân.
Thời gian tới, theo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), việc hoàn thuế giá trị gia tăng điện tử cũng sẽ được triển khai rộng rãi. Khi đó, doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn hoàn thuế nhanh chóng hơn, tạo thuận lợi trong hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng.
“Ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data) cùng kết nối với các cơ quan khác như: Hải quan, kho bạc, ngân hàng… sẽ giúp hoàn thuế, quản lý thuế ngày càng minh bạch, chính xác, giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp, hướng tới nâng cao mức độ tuân thủ tự nguyện của người nộp thuế”, ông Vũ Hoàng Long nhận định.