Đề xuất bỏ cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Sáng 27/10, Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình thừa ủy quyền Thủ tướng đã trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp để giải quyết những tồn tại trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp.

Một trong những điểm nổi bật của dự luật là bổ sung quy định cơ quan, tổ chức "không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2". Quy định này nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng, đảm bảo phù hợp với pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Phiếu lý lịch tư pháp gồm phiếu lý lịch tư pháp số 1 và lý lịch tư pháp số 2 được cấp cho cá nhân. Trong đó, phiếu số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp phải được sự đồng ý của người được cấp.

Như vậy, so với luật hiện hành, dự luật nhấn mạnh việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp phải có sự đồng ý của chủ thể và tuân theo quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong đó, thông tin cá nhân quan trọng trong phiếu lý lịch tư pháp cũng không được chia sẻ, phân tích và cơ quan, tổ chức không có thẩm quyền cũng không được yêu cầu cung cấp nếu không cần thiết.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết qua thẩm tra, một số ý kiến cho rằng quy định của dự thảo "khó có thể khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2". Nếu các cơ quan, tổ chức, nhất là cơ quan, tổ chức nước ngoài vẫn yêu cầu thì cá nhân vẫn miễn cưỡng phải cung cấp để có thể hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục.

Do đó, ý kiến này đề nghị nghiên cứu, bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, nội dung này chỉ được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu và phục vụ việc tra cứu, sử dụng của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Thông tin về tình trạng án tích của cá nhân đã được thể hiện trên Phiếu lý lịch tư pháp số 1.

Một số đại biểu đề nghị cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng đối với quy định về việc cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 bởi có thể khiến người dân gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục về xin thị thực, xuất cảnh, nhập cư. Hiện nay, một số quốc gia sở tại vẫn yêu cầu phải cung cấp thông tin liên quan đến án tích. Ý kiến này đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý quy định theo hướng xác định rõ một số trường hợp cụ thể mà cơ quan, tổ chức có thể yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Bên cạnh đó, một số đại biểu cho rằng thực tiễn cũng cho thấy đang tồn tại việc lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1, tạo ra gánh nặng không cần thiết cho cả người dân và cơ quan quản lý nhà nước.

Để khắc phục tình trạng này, đại biểu đề nghị tiếp tục cân nhắc, chỉnh lý quy định phù hợp với tình hình thực tiễn và chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Dự luật cần bổ sung nguyên tắc về những trường hợp cơ quan, tổ chức được phép yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Lý lịch tư pháp sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình rút gọn tại kỳ họp 10.

Sơn Hà