Vi khuẩn lao phổi tấn công cột sống người đàn ông
Ông Niên, 66 tuổi, mắc lao phổi nhiều năm trước, nay bị vi khuẩn tấn công cột sống gây lao xương, đau lưng dữ dội, yếu liệt hai chân.
Ông Niên đau lưng và khó cúi ngửa người, đi khám được chẩn đoán lao xương cột sống kèm thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống thắt lưng, uống thuốc một thời gian nhưng bệnh nghiêm trọng hơn. Kết quả chụp X-quang, MRI và xét nghiệm tại Bệnh viện Tâm Anh TP HCM cho thấy phổi của ông Niên bị tổn thương nhiều do vi khuẩn lao, đốt sống L1 bị hủy xương gần hoàn toàn, L2 bị hủy xương một phần, xuất hiện ổ áp xe. Cột sống biến dạng, ảnh hưởng đến chức năng phổi. Ông Niên còn yếu liệt ở cả hai chân, sức cơ chỉ còn 3/5, cơ thể suy kiệt.
TS.BS.CKII Trần Quang Hiển, Trưởng khoa Phẫu thuật cột sống, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, giải thích lao xương không phải là bệnh hiếm gặp nhưng khó phát hiện sớm, do triệu chứng đặc trưng là đau xương dễ nhầm với bệnh xương khớp khác, người bệnh chậm trễ thăm khám. Bệnh thường do vi khuẩn lao từ phổi hoặc hệ tiêu hóa đi theo đường máu, bạch huyết đến khu trú trong hệ xương khớp. Tuy nhiên, nếu sức đề kháng kém, dù điều trị khỏi lao phổi, vẫn có nguy cơ vi khuẩn lao quay lại tấn công một cơ quan khác, như trường hợp ông Niên là ở cột sống.
Bác sĩ Hiển cho hay hiện phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả duy nhất đối với ông Niên. Nếu không mổ, người bệnh không thể vận động, nằm một chỗ khiến phổi càng suy yếu, biến chứng nặng như loét tì đè, huyết khối nguy cơ đột quỵ, tiên lượng tử vong cao.

Do người bệnh có tiền sử lao phổi, quá trình gây mê có thể dẫn đến các biến chứng hô hấp nguy hiểm như co thắt hoặc chấn thương đường thở, giảm thông khí hoặc các biến chứng sau rút ống nội khí quản... Các bác sĩ hội chẩn đa chuyên khoa gồm Phẫu thuật cột sống, Gây mê hồi sức và Hô hấp, chỉ định phẫu thuật giải ép cột sống cho ông Niên bằng đường mổ lối trước.
Bác sĩ tiếp cận vị trí tổn thương thông qua đường rạch mở da ở trước ngực. Một bên phổi được làm xẹp để tạo tầm nhìn tốt hơn, bộc lộ ổ lao áp xe rõ ràng hơn. Nhờ đó, bác sĩ có thể loại bỏ toàn bộ mô viêm lao, ngăn ngừa nguy cơ tái phát, loại bỏ các thành phần xương, mô mềm gây chèn ép, giải phóng rễ thần kinh, giúp người bệnh phục hồi khả năng vận động.
Với các đốt sống bị tổn thương, bác sĩ mổ hàn xương bằng lồng titanium, đặt ốc lối trước vào thân đốt sống ngực T12 và thắt lưng L2 để cố định, lấy lại đường cong sinh lý, tái tạo sự ổn định cho cột sống. Cuối cùng, người bệnh được kiểm tra lại tình trạng phổi trước khi kết thúc phẫu thuật.
BS.CKI Vũ Ngọc Bảo Quỳnh, khoa Phẫu thuật Cột sống, tiên lượng trước mổ, ông Niên phải nằm ICU lâu dài. Tuy nhiên, sau hai giờ nằm ICU, ông Niên được chuyển về phòng bệnh thường trong tình trạng chức năng phổi và sinh hiệu ổn định. Sau ba ngày phẫu thuật, người bệnh không còn đau, có thể đứng lên và đi chậm với sự hỗ trợ của khung tập đi. Hai ngày sau, ông Niên được xuất viện, cần tập vật lý trị liệu để cải thiện sức cơ và tiếp tục điều trị với thuốc kháng lao để khống chế lao phổi và lao xương. Tái khám sau hơn một tháng phẫu thuật, ông Niên có thể tự đi lại, không cần trợ giúp.

Bác sĩ khuyến cáo lao xương nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm có nguy cơ cao dẫn đến các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng khả năng vận động, thậm chí là tử vong. Người có tiền sử mắc bệnh lao cần lưu ý khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau xương tại chỗ, khó cúi ngửa người, mệt mỏi, sốt về chiều, sụt cân, da xanh xao, ăn uống kém... để đi khám ngay và kịp thời điều trị.
Phi Hồng