Tập đoàn lừa đảo giăng bẫy 7.000 người già
Trần Quang Đạo lập nhiều công ty, chỉ đạo gọi điện giả là nhân viên chăm sóc y tế lừa tặng sản phẩm sức khỏe cho 7.000 người cao tuổi, chiếm đoạt 39 tỷ đồng trong vài tháng.
Ngày 20/11, hành vi của Đạo cùng 141 người khác được nêu trong kết luận điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất, đề nghị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông.
Bộ Công an xác định, phần lớn nạn nhân trong vụ án là người cao tuổi, thu nhập thấp, phụ thuộc vào lương hưu, tiền tiết kiệm, nguồn trợ cấp của gia đình... muốn được chăm sóc sức khỏe nhưng thiếu kiến thức xã hội, công nghệ. Tổng số tiền nhóm Đạo chiếm đoạt lên tới hàng trăm tỷ đồng, trở thành đường dây lừa đảo quy mô lớn nhất từng bị triệt phá.
Con số nạn nhân lên đến hàng trăm nghìn người, song trong phạm vi vụ án này chỉ xác định được 7.000 người.
Chân dung ông 'trùm' tập đoàn lừa đảo
Giai đoạn 2010-2012, Đạo học hệ Cao đẳng Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng TP HCM nhưng bỏ dở, chuyển sang làm nhiều công việc khác nhau. Anh ta từng làm tại các đơn vị tổ chức chương trình tri ân, bốc thăm, quay số trúng thưởng... nên hiểu rõ cách thức vận hành.
Theo kết luận điều tra, từ kinh nghiệm này, Đạo nảy sinh ý định mạo danh các doanh nghiệp có chương trình tri ân để lừa nạn nhân nhận quà "miễn phí". Người được thông báo trúng thưởng phải trả phí vận chuyển với mức cao hơn nhiều lần giá trị sản phẩm, hoặc sau khi chuyển tiền sẽ bị cắt liên lạc.
Đầu năm 2023, Đạo nhờ mẹ, người thân và bạn bè đứng tên thành lập bốn pháp nhân gồm Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Ressun, Cửa hàng TikTok Shop Resshose, Công ty TNHH Rees Mark và Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Lesson. Anh ta tuyển nhiều người vào các vị trí quản lý và điều hành trực tiếp.
Tại các doanh nghiệp, nhóm này tuyển hàng trăm nhân viên đảm nhiệm việc xây dựng kịch bản (giáo trình), mua dữ liệu thông tin và tập huấn cách gọi điện lừa khách. "Con mồi" chủ yếu là người cao tuổi, những người thường xuyên sử dụng thực phẩm chức năng.
Nhân viên phòng kinh doanh sử dụng hệ thống điện thoại được mã hóa đầu số do nhà mạng cấp, khiến nạn nhân không thể gọi lại. Họ xưng là nhân viên Bệnh viện Dinh dưỡng TP HCM, Trung tâm tiêm chủng vaccine... và thông báo người nghe là "khách hàng may mắn" được tặng 12 tháng sử dụng nước yến sào, mỗi tháng một hộp gồm 6 lọ.
Theo kịch bản, người nhận chỉ phải trả 279.000 đồng phí vận chuyển cho lần đầu, với lý do đây là khoản thu của đơn vị giao hàng, không phải của bệnh viện hay công ty; các tháng sau không phát sinh phí. Khi nạn nhân đồng ý, nhân viên dặn chú ý điện thoại để nhận cuộc gọi xác nhận địa chỉ.
Sau đó, nhóm lập đơn và chuyển cho bộ phận chăm sóc khách hàng nhập vào hệ thống, để bộ phận kho đóng gói sản phẩm. Mỗi hộp nước yến gồm 6 lọ, công ty mua vào 79.000 đồng, được dán thêm mã dự thưởng rồi giao cho đơn vị vận chuyển. Khi nhận hàng và phiếu dự thưởng, nạn nhân thanh toán phí như đã được thông báo.
'Bẫy' bằng quà ngày càng giá trị
Ngay sau khi nạn nhân nhận hộp yến đầu tiên, nhóm tiếp tục giả danh nhân viên công ty phụ trách mã dự thưởng kèm quà tặng. Họ thông báo người nhận đủ điều kiện tham gia quay thưởng với các giải trị giá 10 đến 100 triệu đồng như ghế massage, tủ lạnh, tivi, máy giặt. Để được tham gia, nạn nhân phải bổ sung thông tin và "trả phí" làm hồ sơ từ 730.000 đến 990.000 đồng. Công ty còn hứa tặng thêm sản phẩm giá trị thấp như trà ô long, máy sấy tóc (100.000-200.000 đồng) và cam kết hoàn 100% phí nếu chưa sử dụng quà, hoặc 80% nếu đã dùng.
Khi nạn nhân đồng ý, nhân viên lập đơn, chuyển cho bộ phận chăm sóc khách hàng nhập lên hệ thống CRM để kho đóng gói; sau đó bàn giao cho đơn vị vận chuyển. Người nhận thanh toán phí hồ sơ cho nhân viên giao hàng.
Khoảng 2-3 ngày sau khi hoàn tất "hồ sơ dự thưởng", nhóm tiếp tục giả danh nhân viên công ty thông báo nạn nhân đã trúng thưởng. Để nhận giải, họ yêu cầu nạn nhân trả thêm phí hoàn thiện hồ sơ xuất kho từ 1 đến 3 triệu đồng. Người nghe được tặng kèm sản phẩm trị giá khoảng 300.000 đồng và được hứa hoàn 100% phí nếu chưa dùng quà, hoặc 80% nếu đã sử dụng.
Quy trình lập đơn, nhập hệ thống, kho đóng gói và giao hàng được lặp lại như trước, nạn nhân thanh toán khoản phí mới cho nhân viên vận chuyển.
Với cách thức này, nhóm Đạo liên tục tạo thêm lý do và đưa ra các "quà tặng" có giá trị lớn hơn để nạn nhân tin tưởng chuyển tiền. Chỉ khi người bị lừa nhận ra hoặc không còn khả năng chi trả, các cuộc gọi mới dừng lại.
Cơ quan điều tra xác định Đạo và đồng phạm đã chiếm đoạt hàng trăm tỷ đồng của hàng chục nghìn nạn nhân bằng thủ đoạn trên. Hồi giữa năm 2024, khi bị kiểm tra, anh ta chỉ đạo xóa dữ liệu và tiêu hủy toàn bộ chứng cứ.
Theo dữ liệu còn lại tại bốn công ty, chỉ trong gần ba tháng (từ 1/3 đến 17/6), nhóm này chiếm đoạt gần 40 tỷ đồng của khoảng 7.000 người. Đạo còn bị cáo buộc sử dụng 2,1 tỷ đồng để mua bán, khai thác trái phép hơn 1,1 tỷ thông tin cá nhân.
Giữa tháng 6, C02 phối hợp Công an TP HCM tổ chức nhiều mũi, đồng loạt bắt giữ và khám xét bốn trụ sở công ty cùng các kho hàng của nhóm Đạo. Cơ quan điều tra thu giữ 65 laptop, 21 máy tính, 301 điện thoại để bàn, điện thoại di động, 460 triệu đồng, ôtô cùng nhiều sản phẩm và tài liệu liên quan đến hoạt động lừa đảo.
Đối với các sản phẩm nước yến được sử dụng trong quá trình phạm tội, Bộ Công an phối hợp Công an TP HCM và Khánh Hòa thu thập mẫu và trưng cầu giám định. Do chưa có kết quả, cơ quan chức năng chưa đưa ra hướng xử lý với phần này.
Quốc Thắng