Vợ chồng rơi vào vòng xoáy 'ai giỏi tài chính thì ôm hết lương'

Chuyện vợ chồng ai giữ tiền tưởng nhỏ mà lại to, vì động chạm đến cơm áo gạo tiền, thứ dễ làm lung lay hạnh phúc nhất.

Ở Việt Nam, nhiều người mặc định "đã là vợ thì phải giữ toàn bộ lương chồng", sau đó phát cho chồng ít tiền tiêu vặt, thế là sinh ra khái niệm "quỹ đen" nếu anh chồng lén giữ riêng khoản nào đó. Nghe qua thì tưởng hợp lý, nhưng càng nghĩ càng thấy lấn cấn.

Vợ chồng tôi chọn cách khác ngay từ khi cưới: Tiền ai người đó giữ, đồng thời có hai quỹ chung: Một cho chi tiêu hàng tháng, một cho tiết kiệm dài hạn (nếu có dư).

Hầu hết mọi khoản thu chi đều được ghi rõ trong một file Google Trang tính, cả hai cùng xem, cùng kiểm soát. Nhờ vậy chưa bao giờ rơi vào cảnh vợ hỏi "anh tiêu gì mà hết nhiều thế?" hay chồng càu nhàu "sao em mua sắm lắm thế?".

Ngoài công việc, tôi cũng hay đi chợ nấu ăn, nghiên cứu mua sắm cho nhà cửa, còn những kế hoạch dài hạn như xây nhà, mua xe hay đi du lịch thì cả hai vợ chồng đều cùng bàn bạc.

Có tháng tôi chi trong quỹ chung còn nhiều hơn vợ, dù các khoản thiết yếu hàng ngày thì vợ vẫn là người lo chính. Với tôi, việc người chồng chủ động tham gia quản lý tài chính chung không phải để giành quyền, mà là cách thể hiện trách nhiệm chăm lo gia đình, nhất là trong việc hoạch định dài hạn, để tài chính luôn bền vững.

Nghe thì đơn giản, nhưng thật ra không dễ để cặp nào cũng áp dụng. Vì sao? Trước hết là vì nhiều người... sợ nói chuyện tiền bạc. Nghĩ rằng bàn bạc chi tiêu sẽ dễ cãi nhau, nên chọn cách né tránh hoặc phó mặc.

Nhưng trớ trêu thay, chính lúc né tránh mới là mầm mống của mâu thuẫn. Một lý do nữa là thiếu mục tiêu rõ ràng. Vợ chồng tôi có thói quen theo dõi chi tiêu và thu nhập bằng số liệu cụ thể, nên chỉ cần mở file là biết ngay chỗ nào hợp lý, chỗ nào cần điều chỉnh.

Nhờ vậy, việc lên kế hoạch cho tương lai trở nên thực tế và chủ động, chứ không rơi vào cảnh "cứ tiêu đã, tính sau" để rồi gặp khó khăn mới loay hoay, đi vay nợ khắp nơi, lấy chỗ nọ bù chỗ kia...

Nhiều cặp đôi lại rơi vào vòng xoáy "ai giỏi tài chính hơn thì ôm hết", còn người kia phó mặc. Nhưng phó mặc lâu ngày sẽ biến thành mất tiếng nói. Chưa kể, người ôm hết tiền dễ sinh tâm lý "có quyền quyết định", biến hôn nhân thành mối quan hệ chủ - phụ thay vì đồng hành.

Một số ông chồng thì ngại ghi chép vì sợ bị mang tiếng "tính toán như đàn bà, đếm củ dưa hành đong lọ nước mắm". Thế là lười theo dõi, nhưng khi công việc thu nhập sa sút hoặc thấy chi tiêu nhiều quá thì hoang mang, quay ra hỏi vợ... lại dễ thành xung đột.

Chưa hết, cũng có những người thực sự muốn quản lý nhưng thiếu công cụ. Ứng dụng có sẵn thì phức tạp, còn tự làm file thì không biết bắt đầu từ đâu. Tôi cũng từng thử nhiều ứng dụng, thấy rườm rà, cuối cùng phải tự mày mò mấy tháng mới ra cái file đủ đơn giản và trực quan để cả hai cùng dùng.

Ngoài ra còn yếu tố văn hóa, người Việt vẫn quen suy nghĩ "đàn ông đi kiếm tiền, đàn bà giữ tiền, chăm con, lo việc nhà". Nếu chồng làm việc nhà hoặc chăm con thì được khen là "phụ giúp" vợ, chứ ít ai nghĩ đó là trách nhiệm chung. Tư duy này vừa bất công, vừa khiến người vợ ôm đồm quá nhiều, người chồng thì xa rời các quyết định tài chính.

Nói đi cũng phải nói lại, vợ chồng tôi vẫn giữ tiền riêng. Tiền riêng thì thích làm gì làm, mua quà, cho nhau thêm, chẳng ai ghi vào file. Chính nhờ có khoảng không gian riêng ấy mà việc tặng quà, bất ngờ cho nhau trở nên thoải mái, tự nhiên hơn, chứ không biến thành nghĩa vụ phải báo cáo.

Thực ra, cũng có nhiều gia đình không hề ghi chép chi tiêu mà vẫn sống hạnh phúc. Ngày xưa, mô hình khá phổ biến là người chồng đi làm rồi đưa phần lớn thu nhập cho vợ, còn người vợ lo toàn bộ chi tiêu trong nhà.

Cách đó vẫn ổn, nhưng nó gắn với bối cảnh thế hệ trước: Phụ nữ thường ít đi làm, hoặc chỉ ở nhà chăm con và nội trợ, còn đàn ông là trụ cột kinh tế chính.

Nhưng thời nay thì khác. Phụ nữ ngày càng độc lập, họ có công việc, có thu nhập riêng, ít phụ thuộc hơn vào đàn ông. Nếu vẫn giữ cách quản lý tài chính kiểu "một người ôm hết", rất dễ tạo ra cảm giác bất công hoặc áp lực không cần thiết.

Việc cả hai cùng tham gia quản lý, cùng lên kế hoạch dài hạn và cùng chia sẻ trách nhiệm trong gia đình, theo mình mới là công thức phù hợp hơn với cuộc sống hiện đại.

Tôi nghĩ hạnh phúc không nằm ở việc vợ giữ hết tiền hay chồng ôm két, mà nằm ở sự minh bạch, công bằng và tôn trọng.

Có quỹ chung để cùng nhau lo toan, có quỹ riêng để tự do, có mục tiêu để hướng tới, có số liệu để không cãi vã. Vậy là đủ. Chứ cứ khăng khăng "vợ phải giữ hết lương chồng mới là được yêu thương" thì yêu ví hay yêu chồng?

Trịnh Mạnh