Tôi bị chê 'dở hơi' vì lắp ghế an toàn cho con từ 7 năm trước

Năm 2018, tôi mua chiếc ôtô đầu tiên và cũng là năm có bé thứ hai. Do quê xa nên tôi trang bị ngay một chiếc ghế an toàn cho bé. Khỏi nói chắc ai cũng biết phản ứng của những người xung quanh tôi. Họ chê: "chật chỗ", "lãng phí", "năm dùng có đôi lần"... Còn vợ tôi gom tất cả lại mỗi hai chữ "dở hơi". Thực tế sử dụng sau này, tôi thấy rằng việc trang bị ghế an toàn cho con giúp tôi yên tâm hơn nhiều khi lái xe. Vợ tôi cũng được thảnh thơi hơn khi đi xa. Còn công dụng lớn nhất là bảo vệ cho con trong trường hợp xảy ra tai nạn thì may mắn là tôi không thấy.

Quay trở lại năm 2007, khi nhà nước quy định bắt buộc người xe máy phải đội mũ bảo hiểm, tôi thậm chí còn nhớ những câu hỏi của nhiều người như: "Ra ngõ đi chợ cũng phải đội mũ à?", "xe số để mũ vào đâu?", "ngứa đầu làm sao mà gãi?"... Có cả những tranh ảnh biếm họa về quy định này tràn đầy trên Internet. Cá nhân tôi lại không mấy bất ngờ vì bố tôi từng là người đi lao động ở Đức về, luôn có thói quen đội mũ bảo hiểm từ cả chục năm trước. Tôi và đám trẻ con quanh nhà cũng thường lấy mũ bảo hiểm của ông ra đội để làm phi công.

Thực tế thế nào chắc mọi người cũng rõ - quy định đội mũ bảo hiểm dần đi vào đời sống chỉ sau 2-3 năm sau. Ai lái xe máy ra đường cũng tự giác đội mũ, không còn những nghi ngờ về sự đúng đắn của việc đội mũ bảo hiểm. Thời điểm đó, Việt Nam có lẽ là nước thứ 7 ở Đông Nam Á có quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy. Bây giờ nhìn lại, có lẽ chúng ta đã có câu trả lời cho câu hỏi: luật chưa phù hợp hay là vì chúng ta đã quá tuỳ tiện?

Năm 2025, câu chuyện gần như tương tự lặp lại, Việt Nam phát triển hạ tầng không kịp với sự tăng trưởng của xe cá nhân và các phương tiện bốn bánh nói chung và đưa ra quy định bắt buộc trang bị ghế trẻ em. Thực tế, chúng ta cũng là nước đi sau trong quy định này - Thái Lan, Indonesia, Philippines đều đã áp dụng từ trước. Sự phản ứng hôm nay cũng giống với quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm với những câu hỏi cắc cớ: "Có ghế nhưng bé không chịu ngồi thì sao?", "ôtô vốn đã an toàn hơn xe máy rồi còn bắt bẻ hơn nữa làm gì?", "sao không cấm trẻ em đi xe máy luôn?", "taxi, xe dịch vụ trang bị thế nào?"...

>>Nỗi lo lắp ghế an toàn cho trẻ trên ôtô

Nếu vào năm 2007, tôi có thể hiểu được sự phản đối rầm rộ của người dân vì lúc đó Internet chưa đến tay từng người, thiết bị thông minh chỉ chiếm số ít dân số, thì thời điểm này, vào năm 2025 với công cụ miễn phí như ChatGPT, tôi thấy khá khó hiểu rằng tại sao lại có những sự phản ứng dữ dội như vậy? Chúng ta có thể dễ dàng tìm hiểu luật ra đời với mục đích gì, các nước xung quanh với điều kiện tương tự đã áp dụng ra sao? Chỉ cần hỏi và chúng ta sẽ thấy luật không hề tự dưng mà có.

Những quy định của pháp luật với người tham gia giao thông cũng là nhằm giảm tối đa những nguy hiểm tiềm tàng cho người dân, đảm bảo thiệt hại tối thiểu nhất cho người tham gia giao thông khi có tai nạn. Sẽ thật vô lý khi chúng ta tiếp nhận luật theo kiểu: "Tôi phải thay đổi thì người khác cũng phải thay đổi, tôi tốn tiền thì người khác cũng phải tốn tiền, hay tôi thấy như vậy là đủ an toàn cho con em mình rồi"... Tôi nghĩ chúng ta cần chấp nhận rằng một quy định nếu cứu được nhiều người thì nên được áp dụng cho tất cả.

Những phản ứng tiêu cực từ những người xung quanh khi tôi trang bị ghế trẻ em vào nhiều năm trước, những ánh mắt có phần khó chịu khi tôi điều chỉnh người già phụ nữ trẻ em ra ghế sau ôtô thay vì cho ngồi ghế trước, hay việc luôn ép buộc người bên cạnh thắt dây an toàn... cá nhân tôi không cảm thấy phiền lòng, bởi tôi quan tâm tới họ và cũng để cho chính tôi không phải hối hận, để ngay cả trong những trường hợp xấu xảy ra tôi có thể tin rằng mình đã làm hết trách nhiệm.

Nói cho cùng, khi bạn người chủ gia đình, là bố mẹ của những em bé, mà lại cẩu thả với sự an toàn của bản thân, gia đình hoặc đơn thuần vì chưa nhận thức được đầy đủ những mối nguy hại có thể sẽ xảy ra, thì ai sẽ ở bên để ép buộc bạn có những sự phòng bị đầy đủ? Chỉ với những quy định của pháp luật mới có thể điều chỉnh được hành vi của con người.

Tất nhiên, tôi cũng mong rằng Nhà nước khi ban hành luật, dù là đi sau các nước khác, nhưng cũng nên cũng có sự điều chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế và có những bước chuẩn bị để người dân đỡ bị sốc hơn. Ví dụ như nên áp dụng cho trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh trước, và mở rộng lứa tuổi áp dụng sau 1-2 năm.

Quang Huy