Loạt ưu đãi để Khu CNC Hòa Lạc trở thành đô thị đổi mới sáng tạo

Thông tin được ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết khi nói về giải pháp phát triển Khu công nghệ cao (CNC) Hòa Lạc sau hơn hai năm nhận bàn giao nguyên trạng khu này từ Bộ Khoa học và Công nghệ.

Ông cho biết, TP Hà Nội đang hoàn thiện Đề án phát triển Khu CNC Hòa Lạc đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Mục tiêu xây dựng Hòa Lạc thành trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu, phát triển và sản xuất công nghệ cao hàng đầu cả nước, đóng góp lớn cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa Thủ đô.

Theo ông Dũng, khi nghiên cứu mô hình của các nước, chẳng hạn thành phố khoa học Tsukuba của Nhật Bản, khu đô thị thông minh Songdo của Hàn Quốc hay một số mô hình của Trung Quốc, Hà Nội đã quyết định điều chỉnh quy hoạch, xác lập Hòa Lạc là đô thị khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo.

Để hiện thực hóa mục tiêu, Hà Nội triển khai một loạt giải pháp. Trong đó, thành phố sẽ ưu tiên khởi công tuyến đường sắt số 5 vào ngày 19/12 để giao thông kết nối thuận tiện hơn.

Ông Dũng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của "ba nhà", gồm nhà nước, nhà trường và nhà doanh nghiệp trong quá trình đưa khu CNC Hòa Lạc trở thành đô thị đổi mới sáng tạo. Ông chỉ ra, nơi đây đã có những thuận lợi nhất định khi có nhà nước tạo điều kiện cho khu, có các doanh nghiệp là nhà đầu tư, có đại học quốc gia và một số trường đại học cũng sắp di dời đến khu vực. Không chỉ trong nước, mối liên kết này sẽ trở thành sợi dây kết nối quốc tế.

"Chúng tôi sẽ cố gắng phát triển những doanh nghiệp dạng spin-off (tách đơn vị kinh doanh độc lập), ươm mầm cho các start-up, đưa sản phẩm thương mại hóa ra được thị trường", ông Dũng cho hay.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, thành phố sẽ đưa ra những chính sách ưu đãi đặc biệt với nhà đầu tư, doanh nghiệp cũng như nhân sự trình độ cao làm việc ở tại khu CNC Hòa Lạc thời gian tới. Trong đó, môi trường làm việc là yếu tố được chú trọng. "Để có môi trường làm việc thuận lợi, phải trao cho họ niềm tin, đặc biệt từ chính quyền và lãnh đạo thành phố. Hiện Luật Thủ đô cho phép những mô hình thử nghiệm. Chuyên gia, nhà khoa học nếu mời về, vai trò của họ sẽ giống kiến trúc sư trưởng cấp tỉnh và cấp dự án", ông Dũng cho hay. "Theo Nghị định 231 của Chính phủ, chúng tôi có thể trao quyền, trao sứ mệnh và điều kiện phát triển cho họ. Đây là những yếu tố rất là quan trọng".

Về chế độ đãi ngộ, ông Dũng cho biết thành phố đã tính đến việc kết hợp nhiều chuyên gia, nhà khoa học "thành hệ sinh thái, có ekip để phát triển" thay vì độc lập, riêng lẻ. "Chúng tôi cam kết và khẳng định sẽ áp dụng những chế độ chính sách hỗ trợ ưu đãi, vượt trội nhất nhằm mời chuyên gia, nhà khoa học về với Thủ đô", ông nói.

Cùng với đó, Hà Nội dự kiến bố trí kinh phí đầu tư đối với hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Theo Phó chủ tịch Thành phố, trước đây Hòa Lạc gặp khó trong đầu tư thu hút nhà khoa học, chuyên gia, phòng lab, trường học do vướng quy định cũ. Còn hiện tại, việc được toàn quyền đầu tư hứa hẹn "tạo nên sự đột phá mới".

Hà Nội là địa phương đầu tiên của cả nước bố trí 4% tổng chi ngân sách (khoảng 9.088 tỷ đồng) từ năm 2026, trong đó chi đầu tư công chiếm 5.560 tỷ đồng, chủ yếu cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Trong số này, khu CNC Hòa Lạc nhận "gói đặc biệt". "Với đầu tư công lớn, chúng tôi ưu tiên tạo sự phát triển và khu CNC Hòa Lạc là điểm trọng yếu, là cực tăng trưởng trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số", ông Dũng cho hay.

Khu CNC Hòa Lạc hiện nhận ưu đãi mức cao nhất dành cho đô thị đổi mới sáng tạo, gồm 100% ưu đãi về thuế, thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu và tiền thuê đất. Doanh nghiệp được miễn 100% số thuế phải nộp trong bốn năm đầu tiên kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Ông Dũng cũng nhấn mạnh Hà Nội sẽ chấm dứt việc thu hút đầu tư đại trà, hướng ưu tiên nhà đầu tư vào công nghệ chiến lược. Đây được đánh giá là điểm quan trọng tạo ra giá trị hệ sinh thái, thực hiện 11 công nghệ chiến lược của Trung ương, gồm AI, chip bán dẫn, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới - các lĩnh vực Hà Nội cũng đang xác định là công nghệ chiến lược.

Nguyên Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân cho biết, trước đây Khu CNC Hòa Lạc đã được Thủ tướng và Chính phủ cho phép thực hiện cơ chế một cửa. Tuy nhiên mô hình quản lý chưa thuận lợi như hiện nay. Lý do khi đó Khu CNC Hòa Lạc do Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý, trong khi về địa lý, hành chính thuộc thẩm quyền của Hà Nội. Vì thế khi triển khai các thủ tục, Ban quản lý Khu phải làm việc với rất nhiều sở ngành của Hà Nội, để thực hiện các thủ tục giải phóng mặt bằng, cấp sổ đỏ, cấp giấy phép đầu tư, hay cung cấp điện nước hạ tầng cho các nhà đầu tư.

"Hiện mọi việc thuận lợi hơn rất nhiều. Nếu như có cơ chế một cửa với cơ sở dữ liệu đủ lớn và đủ chính xác, môi trường đầu tư hoàn toàn có thể thay đổi để các nhà đầu tư khi đến với Hòa Lạc", TS Quân nói.

Ông Vũ Xuân Hùng, Trưởng ban quản lý các khu CNC và khu công nghiệp TP Hà Nội, cho biết, hạ tầng khoa học công nghệ tại Hòa Lạc có khoảng 80 phòng thí nghiệm; hạ tầng xã hội, kỹ thuật và kết nối giao thông chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư; thể chế đặc thù còn thiếu độ mở; nguồn nhân lực chất lượng cao chưa ổn định, chủ yếu lao động ngắn hạn. Tuy nhiên giá đất ở Hòa Lạc so với các khu công nghiệp khác trên địa bàn và các tỉnh lân cận hiện ưu đãi hơn. Chẳng hạn, đất thuê ở đây chỉ 105-120 USD, thấp hơn mức 250 USD mặt bằng chung ở Hà Nội, được xem là ưu điểm lớn nhất để thu hút giới đầu tư về Hòa Lạc.

Cũng theo ông Hùng, HĐND thành phố đã họp và thông qua nghị quyết về thu hút nhân lực chất lượng cao, dự kiến ban hành thời gian tới. Đây là cơ sở để các khu CNC như Hòa Lạc thu hút nhân tài trong nước, Việt kiều và nước ngoài muốn cống hiến. Những người này sẽ được cấp thẻ riêng, theo mức "đồng", "bạc", "vàng" và "kim cương" với mức ưu đãi tăng dần. Tùy theo mức, những người này cũng được cung cấp hạ tầng, cơ sở nghiên cứu và tạo điều kiện tốt nhất cho cả bản thân và gia đình để chuyên tâm cống hiến.

Khu công nghệ cao Hòa Lạc được thành lập từ năm 1998, tại huyện Thạch Thất và Quốc Oai (tỉnh Hà Tây cũ, nay thuộc Hà Nội), cách trung tâm Hà Nội 30 km.

Sau nhiều lần điều chỉnh quy hoạch, hiện Khu công nghệ cao Hòa Lạc có quy mô gần 1.600 ha, được xây dựng theo mô hình thành phố khoa học.

Theo Nghị quyết số 119 Chính phủ ký ban hành ngày 1/8/2023, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc thuộc quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ bàn giao về UBND TP Hà Nội. Đến nay Khu CNC Hòa Lạc đã thu hút được 109 dự án đầu tư, với tổng vốn đăng ký khoảng 121 nghìn tỷ đồng.

Bảo Lâm