Người đàn ông hơn 20 năm gắn bó với nghề nhọc nhằn, hiểm nguy rình rập

Lặng lẽ mưu sinh bằng nghề săn lươn đồng 

Khi ánh hoàng hôn buông xuống, trên những thửa ruộng còn vương hơi nước, một bóng người lặng lẽ bắt đầu hành trình mưu sinh. Đó là anh Phan Đức Thành (41 tuổi, xã Vân Tụ, Nghệ An), người đã dành hơn hai thập kỷ gắn bó với nghề câu lươn.

Với dáng người cao gầy, nước da sạm nắng và đôi tay chai sần vì bùn đất, anh Thành kể rằng từ thuở nhỏ, chiều nào cũng ra đồng câu lươn, dần dà quen rồi thành cái nghiệp gắn bó hơn 20 năm qua.

“Ngoài việc phụ vợ bán sách giáo khoa, tôi lại ra đồng, ao hồ tìm nơi có lươn”, anh chia sẻ. Những buổi tối trở về, giỏ lươn nặng trĩu trên tay là thành quả của một đêm dầm sương gió.

Theo kinh nghiệm của anh Thành, lươn thường trú ngụ ở những bờ đất sạt lở, bãi bồi lồi lõm, quanh gốc cỏ, cây chuối, khoai môn hoặc gần các cống nước. Hang lươn có nhiều tầng, rất khó nhận biết.

“Nhìn bên ngoài, hang lươn như bị che giấu bởi rác, vỏ ốc, lá cây. Chỉ người quen nghề mới phát hiện được”, anh giải thích.

Nghề câu lươn đòi hỏi sự kiên nhẫn, tinh mắt và cả sự gan dạ. “Thấy bọt khí hay vệt bùn là biết có lươn. Dùng que chọc nhẹ, rồi thò tay vào đúng chỗ, nắm cổ nó mà kéo lên”, anh nói. 

Có đêm anh Thành đi đến gần sáng chỉ được nửa giỏ lươn, nhưng anh không nản lòng. “Đó là công sức của mình, ít hay nhiều đều đáng quý”, anh chia sẻ.

Nghề nhọc nhằn, hiểm nguy rình rập

Câu lươn tưởng chừng đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều hiểm nguy. Đồng ruộng ban đêm là nơi trú ngụ của rắn nước, rắn hổ trâu. Anh Thành từng vài lần bị rắn cắn, đỉa bám đầy chân. Những hôm mưa lớn, nước dâng tận bụng, lạnh tê người nhưng vẫn phải bám ruộng để kiếm sống.

“Có đêm trượt chân ngã xuống mương sâu, may bám được cọc tre mà leo lên. Nghề này cực nhưng không làm thì lấy gì nuôi con”, anh tâm sự.

Mỗi đêm, anh bắt đầu từ 19h đến gần sáng, thu được 1-2kg lươn, khi gặp may được 3kg. Với giá 200.000-300.000 đồng/kg, thu nhập đủ để lo cho gia đình nhỏ gồm vợ và hai con đang tuổi ăn học.

Anh Thành cho biết, lươn đồng Nghệ An nổi tiếng thịt thơm, săn chắc nên được thương lái và nhà hàng ưa chuộng. Cháo lươn, miến lươn đã trở thành hương vị quen thuộc của xứ Nghệ.

Thế nhưng, số lượng lươn tự nhiên đang ngày càng ít do ruộng bị bê tông hóa, thuốc diệt cỏ sử dụng nhiều. “Có hôm tôi đi cả chục cây số mà chỉ được vài con”, anh thở dài.

Trong căn nhà nhỏ cuối làng, buổi sáng anh Thành trở về, vợ đã chuẩn bị sẵn nước nóng để anh rửa tay chân. Hai vợ chồng cùng phân loại lươn, chọn những con lớn bán nhà hàng, con nhỏ bán lẻ. Người dân địa phương đã quen với hình ảnh anh cùng chiếc đèn pin, giỏ tre lội ruộng đêm. 

Với anh Thành, nghề câu lươn là một phần cuộc đời. “Đi câu lươn nghe tiếng dế, tiếng nhái mà nhớ lại tuổi thơ, nhớ cha mẹ. Từng bờ mương, thửa ruộng đều là một phần ký ức. Nghề này nuôi tôi lớn, rồi nuôi được con cái ăn học. Dù vất vả, tôi cũng không bỏ. Mình còn làm được ngày nào thì giữ nghề ngày đó”, anh Thành chia sẻ.

Cùng với sự phát triển của nông nghiệp công nghệ cao, môi trường

“Lươn đồng không chỉ là đặc sản mà còn là hồn quê. Bát cháo lươn ngon ở thành phố cũng là nhờ mồ hôi người nông dân, người đi săn lươn”, anh nói.

Hình ảnh người đàn ông cao gầy, nước da cháy nắng, đôi tay chai sần cầm chắc chiếc cần câu, lội giữa đồng ruộng đêm tối săn từng con lươn, như khắc họa sức sống bền bỉ của làng quê Nghệ An.

Nguyễn Phê