Thu phí xe điện theo quãng đường để bù thuế xăng, dầu

Mục tiêu của California là con đường đi thẳng đến việc áp dụng rộng rãi xe điện, có nghĩa người tiêu dùng phải nói lời tạm biệt với những chiếc xe xăng truyền thống, và cùng với đó là một phần lớn nguồn thu của bang để duy trì đường sá.

Với doanh thu thuế xăng dầu dự kiến giảm, các quan chức bang đang khám phá một giải pháp thay thế mới: phí đường bộ theo dặm. Có nghĩa, các chủ xe điện không phải trả tiền mua nhiên liệu hóa thạch sẽ phải đóng góp vào phí bảo trì đường bộ theo cách khác.

Hiện khoảng 80% ngân sách bảo trì đường bộ của California được tài trợ thông qua thuế xăng dầu. Với mỗi gallon xăng được bơm tại trạm xăng, khoảng 61 cent được dùng để duy trì mạng lưới đường cao tốc, đường liên bang và đường địa phương rộng lớn của bang.

Khi ngày càng nhiều người chuyển sang sử dụng xe điện, nguồn thu này sẽ dần cạn kiệt. Đây là lúc phí đường bộ có thể phát huy tác dụng. California đã hoàn thành chương trình thí điểm phí đường bộ vào đầu năm nay, thu của chủ sở hữu xe điện 2-4 cent cho mỗi dặm (1,6 km) họ lái xe.

Về lý thuyết, đây là một cách đơn giản để thu hồi nguồn vốn cần thiết cho việc bảo trì mà không cần dựa vào nhiên liệu hóa thạch. Nhưng việc thực hiện có thể không hề đơn giản.

Thứ nhất, chi phí thiết lập và vận hành có thể cao. Thứ hai, những người lái xe đi quãng đường dài, thường là những người ở vùng nông thôn hoặc có quãng đường đi làm xa, có thể phải gánh chịu phần lớn chi phí.

Như Fox 26 News đưa tin, một người đi lại 5 ngày một tuần giữa Hanford và Fresno (khoảng 53,4 km) có thể phải trả khoảng 11 USD một tuần theo hệ thống được đề xuất. Nhân con số đó lên trong một tháng hoặc một năm, và nó sẽ trở thành một khoản chi phí đáng kể đối với những người có thể không có lựa chọn thay thế dễ dàng.

Sau đó, còn có câu hỏi về việc làm thế nào để bang giám sát quãng đường di chuyển của mỗi phương tiện. Một phương pháp được đề xuất là lắp đặt thiết bị theo dõi vào xe và ghi lại số dặm đã đi.

Điều đó có thể nhanh chóng trở nên tốn kém, đặc biệt nếu cần phải triển khai trên tất cả các xe điện trên đường phố California. Và ngay cả khi công nghệ này khả thi, nó lại làm phát sinh một loại chi phí khác, đó là chi phí liên quan đến quyền riêng tư của người lái xe.

Nhiều người dân California có thể có những lo ngại chính đáng về việc bị giám sát trực tiếp như vậy, đặc biệt nếu dữ liệu được xử lý bởi bên thứ ba hoặc được sử dụng ngoài mục đích thuế. Việc cân bằng giữa việc giám sát hiệu quả và quyền riêng tư cá nhân có thể là một vấn đề nan giải.

Theo David Kline từ Hiệp hội Người đóng thuế California, logic đằng sau khoản phí này rất đơn giản: ai đó phải trả tiền cho đường sá và đó nên là những người sử dụng đường sá.

Tuy nhiên, ông lo ngại rằng phí này có thể chuyển gánh nặng sang những người khác, đặt câu hỏi liệu một số người phải lái xe đường dài có đủ khả năng chi trả khoản phí mới này hay không. Sự căng thẳng giữa tính công bằng và tính thực tiễn vẫn chưa được giải quyết khi bang cân nhắc bước đi tiếp theo.

Mỹ Anh