Ứng dụng âm thanh trị liệu để chăm sóc thể chất, sức khoẻ tinh thần
Bệnh viện Y học cổ truyền Hà Đông đang từng bước ứng dụng âm thanh trị liệu. Đó là kết hợp châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt với âm nhạc trị liệu để tăng hiệu quả giảm đau, an thần; dùng nhạc thiền ca, tiếng chuông, tiếng trống, tiếng nước chảy trong hỗ trợ điều trị rối loạn giấc ngủ, stress, trầm cảm...
Cùng đó, các nhân viên y tế cũng hướng dẫn bệnh nhân kết hợp hít thở theo nhịp âm thanh để khai thông khí huyết, cân bằng âm dương… Bệnh nhân nhờ vậy dễ thư giãn hơn, giấc ngủ sâu hơn, tinh thần lạc quan hơn
PGS.TS Nguyễn Đức Minh - Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Hà Đông (Hà Nội), cho biết những thông tin trên tại sự kiện ra mắt dự án âm thanh, âm nhạc chăm sóc sức khỏe tinh thần Sound Healing World diễn ra hôm nay (9/9).
Theo PGS.TS Nguyễn Đức Minh, âm thanh trị liệu là cầu nối giữa y học và nghệ thuật, khẳng định nguyên lý "muốn chữa lành thân thể, trước hết cần chữa lành tâm hồn". Âm thanh được coi như một "vị thuốc vô hình" nhưng hữu hiệu. Từ ngàn đời, cha ông đã dùng ngũ âm trong nhạc luật cổ để điều hòa thân tâm.
PGS.TS Minh cho hay, trong y học cổ truyền, con người được nhìn nhận như một thể thống nhất giữa thân–tâm–trí. Khi tinh thần bất an, khí huyết rối loạn, bệnh tật sẽ sinh ra. Ngược lại, khi tâm hồn an lạc thì cơ thể cũng khỏe mạnh. Và âm thanh trong y học cổ truyền được coi là một vị thuốc vô hình nhưng hữu hiệu.
Từ ngàn đời, cha ông ta đã sử dụng ngũ âm trong nhạc luật cổ để điều hòa thân tâm, gắn liền với nguyên lý âm dương–ngũ hành–ngũ tạng. Mỗi thanh âm không chỉ để thưởng thức, mà còn là liệu pháp cộng hưởng giúp điều hòa ngũ tạng và cảm xúc.
Âm thanh không chỉ đi vào tai, mà còn tác động đến toàn bộ cơ thể: trên hệ thần kinh (làm dịu căng thẳng, điều hòa nhịp tim, hơi thở); trên khí huyết (giúp lưu thông, giảm co cứng cơ, đưa cơ thể vào trạng thái thư giãn); trên tinh thần (dẫn dắt tâm trí từ xao động về tĩnh lặng, giống như khi hành thiền).
Tại sự kiện, các chuyên gia nhận định âm thanh và tần số rung động ngày càng trở thành liệu pháp hỗ trợ giấc ngủ, giúp cân bằng tinh thần trong đời sống hiện đại nhiều áp lực. Liệu pháp chuông xoay Himalaya xuất hiện ở Việt Nam từ khoảng 10 năm trước, được những nhà trị liệu kiên trì thực hành và phát triển.
Công cụ chính là những chiếc singing bowl – chuông xoay thủ công có nguồn gốc từ dãy Himalaya – tạo ra âm thanh và rung động giúp cơ thể thư giãn, tự điều chỉnh từ bên trong. Phương pháp này hiện phổ biến ở nhiều quốc gia như Đức, Mỹ, Canada, Úc, Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan…
Các chuyên gia y tế cũng cho rằng mất ngủ tưởng như chỉ là một phiền toái đến từ đời sống quá nhiều âu lo nhưng lại là nguyên do dẫn đến nhiều trục trặc về sức khỏe tinh thần lẫn thể chất. Cuộc sống càng gấp gáp, hối hả thì giấc ngủ càng trở thành mối bận tâm của nhiều đối tượng, bất kể lứa tuổi và giới tính.
Liệu pháp âm thanh chuông xoay Himalaya sử dụng công cụ thủ công là những chiếc chuông xoay (singing bowl) có nguồn gốc từ vùng đất nóc nhà thế giới Himalaya tạo ra âm thanh và rung động giúp não bộ và cơ thể có được trạng thái thư giãn xuất hiện ở Việt Nam khoảng 10 năm trước.
Sau quá trình bền bỉ thực hành của những nhà trị liệu sức khỏe bằng âm thanh, lĩnh vực này đã có bước tiến lớn ở Việt Nam. OM Himalayas là đơn vị tiên phong đưa liệu pháp chuông xoay Himalaya đến nhiều tỉnh, thành phố và đã thành lập các trung tâm ứng dụng liệu pháp này ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Ông Nguyễn Mạnh Duy, Nhà sáng lập OM Himalayas, cho biết năm 2025 đánh dấu 10 năm liệu pháp chuông xoay hiện diện ở Việt Nam. OM Himalayas mong muốn xây dựng mô hình chăm sóc sức khỏe tinh thần không chỉ bằng âm thanh mà còn cả âm nhạc.
Từ năm 2023, hơn 20 chương trình "Hành trình tĩnh lặng" đã tiếp cận hàng ngàn người, khẳng định hiệu quả của âm thanh và âm nhạc như một "liều thuốc" cho sức khỏe. Từ nền tảng đó, Sound Healing World phát triển dự án "Sound Healing Concert", đưa âm thanh trị liệu đến gần hơn với công chúng.
Cũng tại buổi gặp gỡ, huyền thoại thiền ca Ani Choying Drolma, đến từ Nepal, chia sẻ bà trân trọng và biết ơn tình cảm sâu sắc mà khán giả Việt Nam dành tặng, coi đó như một mối nhân duyên.
"Âm nhạc của tôi không đơn thuần chỉ để giải trí, mà là phương thuốc nuôi dưỡng đời sống tinh thần, mang đến sự bình yên và tĩnh lặng từ bên trong" - huyền thoại thiền ca Ani Choying Drolma nói như vậy với báo chí, các khán giả Việt Nam hâm mộ thiền ca...