Người trẻ giả vờ đi làm dù đang thất nghiệp

Giữ kỷ luật bằng cách “giả vờ đi làm”

Mỗi sáng, Xiao Ding (30 tuổi) bắt đầu ngày mới giống như bao người lao động khác tại Bắc Kinh (Trung Quốc). Cô mặc đồ công sở, mang theo các vật dụng phục vụ công việc văn phòng rồi tới một thư viện công cộng. Tại đây, cô mở laptop và bắt đầu một ngày làm việc. Chỉ có điều Xiao Ding đang thất nghiệp.

"Tôi không nói cho gia đình biết rằng tôi đã nghỉ việc. Cho tới khi có được bước tiến mới, tôi không muốn người thân phải lo lắng vì mình", Xiao Ding cho hay.

Theo cô, việc giả vờ đi làm không phải để cô lừa dối gia đình, mà để cô duy trì kỷ luật. Sau 8 năm làm việc trong lĩnh vực marketing sản phẩm công nghệ, cô đã nghỉ việc trong năm 2023. Hiện Xiao đã trải qua 22 tháng thất nghiệp.

"Tôi lựa chọn việc giả vờ đi làm vì hai lý do chính. Thứ nhất, tôi muốn duy trì kỷ luật sinh hoạt hàng ngày. Thứ hai, tôi muốn tạo cho bản thân áp lực phải bước ra khỏi nhà đúng khung giờ đi làm", Xiao chia sẻ thêm.

Dù vậy, mọi việc đang không mỉm cười với Xiao. Cô đã gửi đi hơn 1.000 hồ sơ ứng tuyển, nhưng chỉ có 4 nơi mời cô tới phỏng vấn và không đưa lại lời mời hợp tác nào.

Xiao cho rằng thị trường lao động hiện nay tại Trung Quốc khá ảm đạm. Ở thời điểm tâm lý tệ nhất, Xiao từng dành cả ngày chỉ để nằm nhà lướt điện thoại, cô cảm thấy cả người ê ẩm vì nằm nhiều. Đó là lúc cô nhận ra mình đang bị mất phương hướng, mất kỷ luật trong cuộc sống.

Đồng thời, cô cũng cảm thấy bản thân dường như trở nên vô giá trị đối với nhu cầu của xã hội. Dù vậy, Xiao không phải thanh niên duy nhất hàng ngày giả vờ đi làm.

Giải pháp tâm lý để đương đầu với thất nghiệp

Tại Trung Quốc, không ít người trẻ không tìm được việc làm đang đối diện với vấn đề này bằng cách "diễn". Họ tìm tới các thư viện, quán cà phê có thiết kế giống như văn phòng để chống chọi với thực tế khắc nghiệt rằng họ đang thất nghiệp.

Trào lưu giả vờ đi làm thoạt tiên nghe có vẻ hài hước, nhưng đằng sau đó là một thực tế đáng suy ngẫm. Đó là câu chuyện của những người lao động đang vật vã tìm chỗ đứng. Các chuyên gia xã hội học nhìn nhận xu hướng này chính là cơ chế đương đầu của những người lao động thất nghiệp, họ lựa chọn phủ lên thực tế khắc nghiệt một lớp sơn hài hước nhẹ nhàng.

Giảng viên Zhan Yang giảng dạy chuyên ngành nhân học tại Đại học Bách khoa Hong Kong (Trung Quốc) nhận định: "Giống như trào lưu "nằm im", trào lưu giả vờ đi làm cũng là một lựa chọn của những người trẻ đang loay hoay trong cuộc sống. Giả vờ đi làm vừa thể hiện sự vỡ mộng, vừa phản ánh sự khát khao của người lao động".

Tại Trung Quốc, giá trị của một cá nhân thường gắn chặt với giá trị của họ trong công việc, vì vậy, giả vờ đi làm còn là một cách để người lao động đang thất nghiệp giữ gìn hình ảnh, giữ vững tâm lý, để họ có cảm giác gắn kết với cộng đồng, bớt đi sự lạc điệu.

Những văn phòng “giả công sở”

Có những người lao động dư dả tiền bạc hơn, họ không tìm đến thư viện công cộng hay quán cà phê, mà trả tiền để được ngồi trong những văn phòng “giả công sở”. Ở đây không có sếp, văn phòng “giả công sở” mở ra để phục vụ những người lao động thất nghiệp muốn có cảm giác mình vẫn đang đi làm.

Các văn phòng này có bàn ghế, có phòng họp, có mạng internet, thậm chí có cả máy in, máy photo, khu vực pha đồ uống, ăn nhẹ... Những văn phòng kiểu này đang ngày càng phổ biến tại các thành phố lớn ở Trung Quốc.

Tại một văn phòng “giả công sở” nằm ở ngoại ô thành phố Hàng Châu (Trung Quốc), hàng chục thanh niên ngồi im lặng tại bàn làm việc. Có người gõ bàn phím rất "hăng", có người mải miết lập những biểu đồ như sắp phải thuyết trình.

Chiếc máy in đặt ở góc phòng đang vận hành, phát ra âm thanh khe khẽ. Chuyên nghiệp là vậy, nhưng tất cả chỉ là "diễn".

Với mức phí 30 tệ/ngày (hơn 110.000 đồng), những người lao động thất nghiệp sẽ có riêng một bàn làm việc cho mình để ngồi từ sáng đến tối.

Anh Chen Yingjian vừa mở ra một văn phòng “giả công sở” như vậy, anh muốn đưa lại không gian an toàn cho những người đang tìm việc.

Ý tưởng này đến với Chen trong tháng 7 vừa qua khi con trai của một người bạn muốn được tới văn phòng của Chen để trải nghiệm không khí làm việc, đồng thời muốn được anh vào vai nhà tuyển dụng đặt ra các câu hỏi phỏng vấn, để cậu thanh niên có thêm kinh nghiệm.

Nhìn ra cơ hội kinh doanh từ tình huống này, anh liền mở một văn phòng “giả công sở” để chào đón những người thất nghiệp. Anh còn cung cấp dịch vụ “giả phỏng vấn” để những người này có thêm trải nghiệm.

Trong vòng một tháng, Chen nhận được hàng nghìn bộ hồ sơ xin việc. Anh xem từng hồ sơ và mời những người có hồ sơ ấn tượng tới phỏng vấn, rồi để những người này được ngồi "làm việc" trong văn phòng, đương nhiên họ vẫn phải trả phí đầy đủ. Những người có hồ sơ không ấn tượng thậm chí còn không có suất để được ngồi trong văn phòng, dù họ sẵn sàng trả phí.

Khi có mặt trong văn phòng, “nhân sự” không được ngủ, không được chơi game, không được làm ồn. Tinh thần chung toát ra tại văn phòng này phải là... sự tập trung.

"Chúng tôi đưa lại giá trị cảm xúc, giúp những người đang hoang mang khi đi tìm việc lấy lại sự tự tin và không bị lạc lối. Giả vờ đi làm cũng là một sự cố gắng. Khi một người giả vờ đạt được điều đó, họ đang thực sự khao khát và rất có động lực", anh Chen nói.

Nhiều chuyên gia xã hội học nhìn nhận những văn phòng như thế này có thể giúp ích cho những người đang đi tìm việc, để họ bớt cô đơn trong giai đoạn khó khăn.

Giả vờ đi làm khác gì với trào lưu "nằm im"?

Trào lưu "nằm im" đã xuất hiện trong giới trẻ Trung Quốc từ nhiều năm trở lại đây.

Những thanh niên "nằm im" lựa chọn cuộc sống ít áp lực, họ không theo đuổi việc thăng tiến trong sự nghiệp hay các giá trị vật chất cao cấp. Họ chấp nhận sống nghèo, làm việc chừng mực để có thu nhập vừa đủ trang trải một cuộc sống thật đơn giản.

Xu hướng "giả vờ đi làm" hay trào lưu "nằm im" đều là những cách để người trẻ tại Trung Quốc tìm lại ý nghĩa trong cuộc sống, trong lúc họ chưa có được sự ổn định trong công việc.

Hai xu hướng này phản ánh hai cách "dò dẫm" của người trẻ giữa những bấp bênh trong công việc, khi thị trường lao động đang trở nên khắc nghiệt hơn bao giờ hết.

Theo CAN/SCMP

Bích Ngọc