Thông qua Luật Quy hoạch (sửa đổi) và Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi)

Tăng cường phân cấp, phân quyền trong hoạt động quy hoạch

Với 428/445 đại biểu tham gia biểu quyết, chiếm tỷ lệ 90,49%, Quốc hội thông qua dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi). Đây là dự án luật quan trọng nhằm tháo gỡ các "điểm nghẽn", tăng cường phân cấp, phân quyền và đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động quy hoạch.

Luật Quy hoạch (sửa đổi) gồm 6 Chương, 58 Điều và các Phụ lục kèm theo.

Luật tập trung giải quyết các vấn đề trọng tâm để khắc phục tình trạng quy hoạch chậm, chồng chéo và thiếu thống nhất. Luật có một số điểm mới so với luật hiện hành. Theo đó, luật hoàn thiện hệ thống quy hoạch và làm rõ khái niệm "Quy hoạch chi tiết ngành". Hệ thống quy hoạch bao gồm: Quy hoạch cấp quốc gia (tổng thể, không gian biển, sử dụng đất, ngành); Quy hoạch vùng; Quy hoạch tỉnh; Quy hoạch chi tiết ngành; Quy hoạch đô thị và nông thôn; Quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Một điểm mới quan trọng của Luật là thay thế khái niệm "quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành" bằng "quy hoạch chi tiết ngành". Thay đổi này nhằm phản ánh đúng tính chất cụ thể hóa của loại quy hoạch này, xác định rõ mối quan hệ thứ bậc và giải quyết vướng mắc trong việc xác định vai trò pháp lý.

Chính phủ đã rà soát, tinh gọn danh mục quy hoạch, giảm từ 78 xuống còn 49 quy hoạch.

Thực hiện tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", Luật có sự thay đổi lớn về thẩm quyền phê duyệt. Theo đó, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt Quy hoạch tỉnh, Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, thay vì Thủ tướng phê duyệt như trước đây. Điều này giúp giảm tải cho Trung ương và tăng tính chủ động cho địa phương.

Về quy hoạch vùng, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch vùng để đảm bảo tính liên kết và giải quyết các vấn đề liên tỉnh.

Với quy hoạch ngành, thẩm quyền phê duyệt thực hiện theo quy định của Chính phủ (có thể phân cấp cho Bộ trưởng đối với một số quy hoạch).
Luật cũng tháo gỡ vướng mắc về đánh giá sự phù hợp của dự án với quy hoạch. Đây là nội dung mới được bổ sung tại Điều 48 để giải quyết khó khăn thực tiễn. Trong đó, Luật cho phép quyết định đầu tư khác với quy hoạch đối với các dự án đầu tư công đặc biệt, khẩn cấp hoặc theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ; sau đó quy hoạch sẽ được cập nhật, điều chỉnh theo thủ tục rút gọn,.

Luật cũng thể hiện sự đổi mới về thời kỳ và tầm nhìn quy hoạch. Theo đó, thống nhất thời kỳ quy hoạch là 10 năm (tính từ năm có chữ số cuối là 1 đến năm có chữ số cuối là 0). Tầm nhìn quy hoạch là 30 năm. Điều này đảm bảo sự đồng bộ với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

Luật quy định thiết lập hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch để quản lý thống nhất, phục vụ công tác quản lý nhà nước và cung cấp thông tin cho người dân, doanh nghiệp. Quy hoạch phải được công bố công khai (trừ nội dung bí mật nhà nước) để người dân và tổ chức tiếp cận thuận lợi,.

Luật dự kiến có hiệu lực từ 1/3/2026. Tuy nhiên, các quy định về điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 để phục vụ sắp xếp đơn vị hành chính hoặc mục tiêu tăng trưởng sẽ có hiệu lực sớm hơn (từ ngày Luật được thông qua) để kịp tiến độ thực hiện trước 31/12/2025. Luật Quy hoạch (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng, khắc phục các bất cập hiện nay và tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Nâng cao hiệu quả bảo vệ người gửi tiền

Với 448/449 đại biểu tham gia biểu quyết, chiếm 94,71%, Quốc hội thông qua dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Luật bao gồm 8 Chương và 41 Điều, với kết cấu cụ thể như sau:

Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) có nhiều thay đổi quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ người gửi tiền và đảm bảo an toàn hệ thống. Theo đó, Luật minh bạch hóa thông tin trực tuyến, khi bổ sung quy định về hình thức công khai việc tham gia bảo hiểm tiền gửi. Cụ thể, tại Điều 16, ngoài việc niêm yết bản sao Chứng nhận tại các điểm giao dịch, tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi phải công khai thông tin này trên trang thông tin điện tử của mình (nếu có).

Luật nâng cao vai trò trong xử lý khủng hoảng và hỗ trợ các tổ chức tín dụng, với việc quy định chi tiết về việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi tham gia vào quá trình can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt và xử lý sự cố, khủng hoảng. Các cơ chế mới bao gồm: cho vay đặc biệt; mua trái phiếu dài hạn.

Luật quy định rõ trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong việc chia sẻ dữ liệu, thông tin về tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi để thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Về quản lý nhà nước, Luật khẳng định Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về bảo hiểm tiền gửi theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan.

Luật quy định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi chấm dứt hoạt động nhận tiền gửi hoặc mất khả năng chi trả, tổ chức bảo hiểm tiền gửi phải có trách nhiệm trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền.

Sau khi Luật được thông qua, Chính phủ sẽ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan sớm ban hành văn bản hướng dẫn để đưa Luật vào cuộc sống nhanh nhất và hiệu quả nhất.