Thủ đoạn lừa tình khiến chuyên gia IT Mỹ trắng tay
Joe Novak năm ngoái nhận được tin nhắn Facebook với lời chào thân thiện từ một người lạ, ông không thể ngờ đó là khởi đầu cho bi kịch cuộc đời mình.
Tin nhắn đến vào một ngày tháng 10/2024, ba tháng sau khi Novak, 52 tuổi, chia sẻ trên mạng về việc ông thiếu những lựa chọn thức ăn nhanh an toàn cho con trai. Cậu bé mắc chứng bất dung nạp gluten. Bài đăng chỉ nhận được vài lượt "thích" và bình luận từ bạn bè.
"Tôi không biết anh, anh nằm trong dánh sách bạn bè được Facebook gợi ý, vì thế tôi kết bạn với anh, hy vọng không khiến anh cảm thấy khó chịu", tin nhắn viết. "Tôi thấy bài đăng của anh về con trai thật ấm áp. Tôi nghĩ chúng ta có thể kết nối với nhau".

Tin nhắn có vẻ vô hại. Tài khoản Facebook thuộc về một phụ nữ tóc vàng mảnh khảnh tên Ailis Danner. Cô tự mô tả mình là nhà thiết kế thời trang, làm việc tại Đại lộ Madison, khu trung tâm mua sắm cao cấp của thành phố New York.
Hai người bắt đầu trao đổi tin nhắn và theo gợi ý của Ailis, cuộc trò chuyện được chuyển từ Facebook Messenger sang WhatsApp, nơi nội dung nói chuyện dần trở nên riêng tư hơn.
Novak vừa mất ghế phó chủ tịch phụ trách công nghệ thông tin tại một công ty tiếp thị qua điện thoại vài tháng trước đó, đồng thời đang trong quá trình ly hôn vợ và giành quyền nuôi con.
Vỏ bọc
Ailis gây chú ý với Novak bằng lối sống nay đây mai đó đầy hấp dẫn của mình. Cô nói mình cũng đã ly hôn, giống như ông. Cô kể mình đã mất con do sẩy thai nên rất ngưỡng mộ tình cảm ông dành cho các con.
Hồi tháng hai, họ trở thành "người yêu". Nhưng những gì tưởng chừng là mối tình lãng mạn thực ra là âm mưu nhằm dụ Novak vào một khoản đầu tư tiền mã hóa giả mạo. Đến tháng 4, ông đã chuyển 280.000 USD, gần như toàn bộ tiền tiết kiệm cả đời, vào trang web đầu tư mà cô ta giới thiệu. Người phụ nữ, cùng tài khoản Facebook của cô ta, biến mất không lâu sau đó.
"Tôi đã mất mọi thứ, tương lai của các con tôi, tương lai của chính tôi", Novak, sống tại Wallington, New Jersey, nói. "Tôi khóc mỗi ngày. Làm sao bạn có thể nói với người mẹ 78 tuổi đang bệnh rằng bạn đã mất mọi thứ".
Novak là một trong những nạn nhân của làn sóng lừa đảo trực tuyến đang lây lan khắp toàn cầu. Chiêu lừa thường bắt đầu bằng những tin nhắn vô thưởng vô phạt qua mạng, sau đó kẻ lừa đảo sẽ tìm cách chiếm cảm tình của nạn nhân rồi mời gọi họ tham gia đầu tư, vẽ nên hình ảnh về một cuộc sống giàu có, thành công dễ dàng đạt được.
Ailis thường xuyên khoe hình ảnh về lối sống xa hoa, xe sang, các kỳ nghỉ sang trọng và ghế hàng đầu tại những buổi trình diễn thời trang. Cô ta gửi cho Novak những tin nhắn thoại vui tươi qua WhatsApp, giải thích cách phát âm tên cô, và chia sẻ video về chú chó với bộ lông xù màu nâu tên Lucky.
Đôi lúc, các video lại thể hiện những khoảnh khắc đời thường hơn, như cảnh tuyết rơi đẹp như tranh vẽ ở Manhattan hay bước chân cô đi xuyên qua đám đông hỗn loạn của New York.
"Tôi muốn sống trung thực và chân thành với người khác vì chỉ bằng cách đó, chúng ta mới giành được tôn trọng và kết giao được với những người bạn tốt hơn. Tôi rất vui khi gặp anh. Tôi 39 tuổi. Tôi thấy ảnh của anh và cứ nghĩ anh chỉ 45 tuổi thôi. Tôi không ngờ anh lại chăm sóc bản thân tốt đến vậy", Ailis viết trong một tin nhắn gửi Novak.
Các chi tiết và hình ảnh được xây dựng cẩn thận là một phần của kế hoạch tạo dựng lòng tin. Novak sống cách New York chỉ khoảng 30 km nên ông biết khi nào có tuyết rơi. Điều này khiến câu chuyện của Ailis càng trở nên đáng tin hơn.
"Cô ta thường nói về tiền bạc. Cô ta gửi cho tôi ảnh về những chiếc xe hơi sang trọng cùng lối sống xa hoa", Novak nói. "Tôi không mấy quan tâm. Ở tuổi 50, tất cả những gì tôi muốn là kết nối với một ai đó. Tôi không quan tâm cô ta có gì".
"Ailis Danner" nói với Novak rằng cô ta sống ở Queens, nhưng không có cái tên nào như vậy trong khu vực thành phố New York, theo tìm hiểu của CNN. Số WhatsApp mà "Ailis" dùng để liên lạc với Novak cũng chỉ là số điện thoại rác. Các bức ảnh và video Ailis gửi cho Novak thực chất được lấy từ trang Instagram của một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội chuyên về phong cách sống ở New York.
Dụ dỗ đầu tư
Novak cho biết ông là người kín đáo và hướng nội. Ở trường trung học, ông từng được bình chọn là người ít nói nhất lớp.
Ông có bằng khoa học máy tính từ Đại học Rutgers, kết hôn chớp nhoáng ở tuổi 25, sau đó ly hôn rồi kết hôn lại lần nữa. Cuộc hôn nhân kéo dài hơn một thập kỷ trước khi kết thúc vào năm ngoái.
Từng là một giám đốc điều hành giám sát một đội ngũ khoảng 20 người nhưng Novak bị cho nghỉ việc vào năm 2023. Mọi thứ không may đến dồn dập khiến Novak chông chênh hơn bao giờ hết.
Ailis nói rằng cô ta là một người nhập cư từ Đức đang cố gắng tìm chỗ đứng trong thế giới thời trang hào nhoáng của New York.
"Chúng tôi chia sẻ với nhau những trải nghiệm như vậy. Tôi cảm thấy được thấu hiểu", ông nói.
Ailis thể hiện cô ta quan tâm đến ông theo cách mà chưa ai từng làm. Có những ngày Novak đưa mẹ đi khám bác sĩ và ông sẽ nhận được tin nhắn từ Ailis hỏi thăm mọi việc diễn ra thế nào. Mối quan hệ mới này khiến ông cảm thấy được san sẻ bớt áp lực khi đang đối mặt vụ ly hôn, Novak nói.
Người bạn mới nói rằng giống như ông, cô ta thích đi bộ đường dài, chơi golf và các hoạt động ngoài trời. Trong một cuộc trò chuyện, cô ta nói rằng mình rất ấn tượng với phong cảnh hồ George, một địa điểm cắm trại yêu thích của Novak và các con ông ở vùng thượng New York. Ông cho biết bản thân chưa từng đăng bất cứ điều gì trên mạng xã hội về những lần cắm trại đó.
"Tôi chưa từng nhắc đến hồ George. Tôi không biết làm thế nào cô ta lại kết nối được điều đó", ông nói.
Đây không phải điểm trùng hợp duy nhất. Ailis cũng nói cô ta là nhà đầu tư vào một công ty thiết bị y tế. Công ty này tình cờ lại có văn phòng ngay sát cạnh công ty cũ của Novak. Ngay cả việc họ sống cách nhau chưa đầy một giờ lái xe cũng giống như định mệnh, ông cho hay.
"Lúc bấy giờ, tôi nghĩ trong đầu 'ồ, lại một mối liên kết khác'", Novak kể. "Giờ đây, điều duy nhất tôi có thể nghĩ đến là 'mày không khác gì thằng ngốc'".
Là giám đốc điều hành công nghệ với kiến thức máy tính sâu rộng, Novak từng giúp công ty mình phục hồi sau một vụ tấn công bằng mã độc tống tiền. Ông không thể ngờ mình lại trở thành nạn nhân bị lừa đảo qua mạng.
Nhìn lại, Novak giờ đây cho hay ông đã bỏ qua rất nhiều dấu hiệu đáng ngờ. Ví dụ, Ailis thích gửi tin nhắn văn bản hoặc ghi âm giọng nói ngắn hơn là xuất hiện trên camera.
Tuy nhiên, vẫn có một ngoại lệ. Trong những ngày đầu tin nhắn, họ đã có cuộc gọi video WhatsApp kéo dài 15 phút.
Novak nhớ thấy ai đó ngồi ở phía cuối chiếc bàn dài trong một căn phòng họp. Khuôn mặt người đó bị mờ nhưng có cấu trúc xương mặt tương tự Ailis. Người này ngồi giữa những kệ sách và hậu cảnh là tấm rèm che trên thứ gì đó trông giống như ô cửa sổ tối. Nhưng lúc bấy giờ là khoảng 15h ở New Jersey, cùng múi giờ với New York, và trời vẫn còn sáng.
"Đó không phải một cuộc gọi video cận cảnh", Novak nói. "Tôi đã không đủ cảnh giác. Sau sự việc, tôi đọc rất nhiều về chủ đề lừa đảo trực tuyến và quả thực là có những dấu hiệu mà tôi đã bỏ lỡ".
Novak tin rằng bản tính thành thật của ông đã khiến ông trở thành mục tiêu dễ dàng với những kẻ lừa đảo.
Không có việc làm, ông nói với Ailis rằng mình cần các cơ hội đầu tư để bảo đảm tương lai cho hai đứa con 13 và 15 tuổi.
"Tôi bảo cô ta rằng 'anh cần làm gì đó với số tiền này, bởi anh phải duy trì cuộc sống. Anh phải có tiền tiết kiệm để lo việc học cho các con'", Novak nhớ lại.
Ailis gợi ý tiền mã hóa như một nguồn thu nhập thụ động ổn định và giải thích cách chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng của ông sang ví kỹ thuật số, sau đó kết nối nó với trang web mà cô ta mô tả là nơi đầu tư sinh lời. Cô ta yêu cầu ông gửi ảnh chụp màn hình thông tin cá nhân, trong đó có chi tiết tài khoản, rồi hướng dẫn ông cách sử dụng trang web.
Theo như cô ta giải thích, trang web đầu tư có các cấp độ khác nhau và khách hàng đầu tư càng nhiều tiền càng được hưởng lãi suất cao. Mỗi cấp độ lại yêu cầu mức đầu tư tối thiểu, ít nhất 100.000 USD cho cấp độ một, 250.000 USD cho cấp độ hai và 500.000 USD cho cấp độ ba.
Tháng 12 năm ngoái, Novak bắt đầu với hai khoản tiền gửi, mỗi khoản 1.500 USD, và sau đó rút ra mà không gặp bất cứ vấn đề gì. Ông đã bị thuyết phục. Cứ mỗi lần rút được một chút tiền, ông lại thêm tin tưởng rằng hệ thống đang hoạt động trơn tru.
Mỗi cấp độ đầu tư đều cam kết một khoản lợi nhuận hàng ngày, vì vậy số dư sẽ tăng lên liên tục. Novak cho hay để yên tiền trong tài khoản càng lâu thì ông càng kiếm được nhiều, nên ông cố gắng không động đến nó.
"Em nghĩ anh không cần tương tác với tài khoản thường xuyên. Khi tài khoản sinh lời, không cần thiết phải rút tiền mỗi ngày", Ailis nhắn cho Novak.
"Toàn bộ tiền của anh đã đổ vào tài khoản này nên anh vẫn cần rút tiền để chi tiêu, nhưng chắc chắn không phải là hàng ngày", Novak trả lời.

"Tôi phải chịu trách nhiệm một nửa chi phí đại học cho các con. Tôi không có việc làm. Và giờ, tôi vừa nhận được một cục tiền 280.000 USD", Novak nói, đề cập đến phần tiền của ông từ căn nhà mà ông và vợ cũ từng mua. "Vì vậy, mọi thứ có vẻ hoàn hảo".
Vỡ mộng
Ailis giúp ông xử lý toàn bộ quá trình đầu tư, dù bạn bè khuyên ông nên cẩn thận.
"Nhưng lúc đó tôi lại tự nhủ 'mình là một gã thông minh cơ mà, mình đang kiếm tiền'. Tâm trí là kẻ thù lớn nhất của bạn", Novak nói. "Đến cuối tháng 1, tôi đã bỏ 150.000 USD vào trang web".
Trong lúc đó, Novak vẫn cố thuyết phục Ailis gặp mặt trực tiếp, nhưng cô ta nói với ông rằng mình đang bận rộn chuẩn bị cho Tuần lễ Thời trang New York vào tháng 2. Lễ Tình nhân, khi Novak bắt đầu thắc mắc tại sao Ailis không sắp xếp thời gian để gặp mặt, cô ta đã làm ông quên đi câu hỏi bằng cách gửi một tin nhắn WhatsApp thổ lộ tình yêu. Novak bị bất ngờ những cũng đáp lại tình yêu của đối phương.
Họ đã lên kế hoạch gặp nhau uống cà phê ở Central Park vào cuối tháng hai. Nhưng khi ngày hẹn gần đến, Ailis hủy bỏ, nói rằng cô ta có kế hoạch khác với chị gái, hứa sẽ sắp xếp lại lịch hẹn sớm.
Cùng tháng đó, Novak nhận được một thông báo từ trang web tiền điện tử thúc giục ông chuyển sang cấp độ tiếp theo vì các nhà đầu tư mới đang đổ vào. Ailis nói với ông rằng nếu gửi thêm tiền, cô ta sẽ bỏ số tiền tương đương để ông đạt cấp độ 500.000 USD.
Novak nói ông đã gửi tất cả những gì mình có, tổng cộng 280.000 USD. Nhưng vào tháng 3, khi ông cố gắng rút một phần tiền lãi, trang web từ chối yêu cầu và đòi một khoản phí hơn 40.000 USD.
"Anh đã rất hoảng loạn vào chiều thứ 6, nhưng rồi cảm giác đó qua đi vì anh biết em sẽ có câu trả lời. Hãy nói chuyện khi nào em online. Anh thực sự nhớ em. Luôn nghĩ về em", Novak nhắn tin cho Ailis.
"Xin lỗi vì đã trả lời muộn. Em không biết anh đang nói về vấn đề gì. Nhưng anh có thể hỏi dịch vụ khách hàng trực tuyến và họ sẽ cho anh biết cần phải làm gì", Ailis trả lời.
Cùng ngày, một người bạn gửi cho ông bài viết về mánh khóe lừa đảo trực tuyến. Khi ấy, Novak biết gần như chắc chắn rằng mình đã bị lừa.
"Anh đã liên hệ với dịch vụ khách hàng. Anh đã bỏ tất cả tiền của mình vào đó, từng xu. Anh không còn gì ngoài số tiền lãi, nhưng họ không cho phép anh dùng chúng", Novak tiếp tục nhắn cho Ailis. "Anh bắt đầu cảm thấy lo lắng bởi anh không còn tiền trả hóa đơn nữa".
Ailis dần trả lời thưa thớt hơn. Tuyệt vọng muốn lấy lại tiền, Novak giả vờ bị ốm và cầu xin Ailis cho anh vay tiền đi khám bác sĩ.
Tháng 7, Ailis gửi cho ông một tin nhắn qua WhatsApp. "Em tin anh sẽ sớm khỏe lại thôi. Thần may mắn sẽ không phụ lòng bất cứ người tốt nào", tin nhắn viết. Cô ta hỏi liệu ông có thể dùng tiền từ quỹ hưu trí 401(k) để trả phí khám bệnh không.
Trang Facebook của Ailis biến mất không lâu sau đó. Trang web đầu tư nơi ông gửi tiền cũng vậy. Mỗi lần cố gắng đăng nhập, ông đều nhận được thông báo lỗi.
Bị sốc và xấu hổ, Novak đã dành phần lớn mùa hè ẩn mình tại nhà mẹ ông ở Wallington. Nếu không nhờ bà giúp đỡ, ông có lẽ đã phải sống ngoài đường.
Ông đang dần thoát khỏi cơn ác mộng và tìm kiếm hướng đi tiếp theo. Novak đã báo cáo sự việc với chính quyền địa phương và nộp đơn lên Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Internet (IC3) của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI).
Novak cũng đang tìm việc. Những ngày tự trách bản thân dần ít đi. "Bây giờ, khi cuối cùng có thể chia sẻ về chuyện này, tôi cảm thấy lạc quan hơn cho tương lai của mình", Novak nói.
Ailis đã xuất hiện lại trên Facebook với một tài khoản và họ mới. Nhưng những hình ảnh về xe sang, cảnh quan New York và chó cưng Lucky vẫn gần như không thay đổi.
Đầu tháng trước, người này nhắn tin cho Novak qua WhatsApp lần đầu tiên kể từ tháng 7 với một loạt tin nhắn chế giễu.
Ailis: Ông ổn không?
Novak: Làm sao tôi có thể ổn được với những gì cô làm với tôi?
Ailis: Tôi làm gì?
Novak: Cô thuyết phục tôi đầu tư, thúc tôi dốc hết tiền vào đó và tôi làm theo. Rồi ngay sau khi lấy được tất cả tiền của tôi, cô biến mất. Tôi trao cả trái tim cho cô rồi cô lừa dối tôi suốt 6 tháng mà cuối cùng vẫn không chịu gặp mặt. Đó là một vụ lừa đảo và tôi không hiểu tại sao cô không thừa nhận điều đó.
Ailis: Được thôi. Giận dữ không giải quyết được vấn đề gì. Tôi không ép ông đầu tư. Là lỗi của ông khi không chịu trả phí.
Novak: Tôi cầu nguyện mỗi ngày rằng cô sẽ phải xuống địa ngục chịu đựng đau khổ. Ánh sáng luôn chiến thắng bóng tối. Cô đã tự chọn con đường của mình. Cô sẽ phải trả giá vào một ngày nào đó, tôi đảm bảo như vậy.
Vũ Hoàng (Theo CNN, AFP, Reuters)