Trắng tay sau bão

Đứng trên con tàu lật nghiêng ở làng chài Vũng Chào, phường Sông Cầu (Phú Yên cũ) trưa 7/11, anh Xuân Châu, 34 tuổi, buồn bã nhìn những mảng thủng lớn trên thân tàu. Nước tràn qua chỗ vỡ ngập hầm máy đến đầu gối.

Trước khi bão Kalmaegi đổ bộ, anh đưa tàu ra đìa cách bờ 50 m để thả neo, dùng dây thừng chằng chống cẩn thận. Khu vực này nằm trong eo vịnh được chắn gió, nên anh tin tàu sẽ an toàn. Nhưng sức gió giật cấp 14 khiến nỗ lực ấy vô ích. Sóng lớn ập vào, dồn tàu anh va đập hàng chục phương tiện khác. Khi nước rút, hàng trăm tàu thuyền nằm chồng chất, nhiều chiếc vỡ nát, chìm một phần dưới mặt nước đục ngầu.

Hơn 16 năm bám biển, trải qua nhiều cơn bão nhưng đây là lần anh Châu chứng kiến cuồng phong lại gây thiệt hại lớn đến vậy. Dọc 500 m đường ven làng chài, nhiều thuyền thúng, ghe composite vỡ toác bị lồng bè, cây gỗ, thùng phuy nhựa chất chồng lên. Một số chiếc mắc kẹt với nhau khiến nhiều chủ tàu cố gắng kéo ra không thành.

Anh Châu kể, từ năm 18 tuổi anh đã theo người trong xóm ở khu Vạn Phước ra khơi đánh cá. Hơn ba năm trước, tích cóp ít vốn, anh vay mượn bạn bè, người thân mua con tàu cùng dàn máy móc hơn một tỷ đồng, chuyên đánh bắt cá hố ở vịnh Xuân Đài. Mỗi chuyến biển kéo dài 4-5 ngày, anh cùng gần chục bạn thuyền thu nhập khoảng 5-7 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Tuy nhiên, có chuyến không trúng cá, họ phải bù lỗ tiền dầu và chi phí ăn uống.

Vợ anh làm nội trợ, nuôi hai con đang học lớp 1 và lớp 6 nên con tàu là nguồn sống duy nhất của cả gia đình. Theo anh, tàu hư hỏng nặng, chi phí sửa chữa ước bằng nửa giá tàu mới. Thu nhập hàng tháng chỉ đủ trang trải sinh hoạt nên không có tiền tích lũy, trong khi khoản nợ mua tàu vẫn chưa trả xong. "Giờ tôi không biết xoay đâu ra tiền để sửa tàu, coi như mất trắng", anh Châu nói.

Cũng bị sóng đánh vỡ một phần ghe dài 7 m, ông Hiền, 50 tuổi, cùng vợ tất bật xuống hầm tháo động cơ để tránh bị ngập nước. Nhà ông cách bến khoảng 2 km. Đêm 6/11, khi giông tố ập vào khu neo đậu, hai vợ chồng đứng ngồi không yên, định chạy ra xem nhưng nước đã dâng ngập đường. Đợi đến tờ mờ sáng, ông vội đến làng chài thấy khung cảnh tan hoang, chiếc ghe mang tên mình bị kẹt giữa hai ghe lớn hơn, may chưa chìm.

Chiếc ghe composite trị giá hơn 100 triệu đồng được ông Hiền mua cách đây hai năm để đánh bắt cá sòng, cá mai, cá tích. Do là cá nhỏ, không thể ướp lạnh, ông thường ra khơi từ tối, đến sáng trở về bán cho thương lái khi cá còn tươi. Mỗi chuyến trúng cá, ông lời khoảng một triệu đồng, song cũng có khi lỗ. "Giờ ghe bị kẹt, chưa biết khi nào mới kéo ra được để sửa. Không có ghe, vợ chồng tôi chẳng biết lấy gì trang trải", ông nói.

Vũng Chào là làng chài hình thành trước năm 1975, nằm giữa vịnh Xuân Đài – vùng biển có hình vòng cung kéo dài từ Gành Đá Dĩa (xã An Tuy Đông) đến bãi biển Ôm (phường Sông Cầu). Dọc vịnh, người dân lập nên nhiều làng chài, đặt tên gắn với chữ "vũng", trong đó "Vũng Chào" mang ý nghĩa "chào mời thương lái" – nơi xưa kia tàu buôn thường cập vào mua cá.

Nhờ vị trí nằm sâu trong vịnh, kín gió, nơi đây nhiều năm qua là điểm tránh trú bão của ngư dân khắp vùng. Chính quyền từng xây hàng trăm cột bêtông ngoài đìa trước làng để tàu thuyền có chỗ cột dây, chằng chống khi bão đến.

Trước khi bão Kalmaegi áp sát đất liền, hàng trăm tàu, ghe, thuyền thúng neo đậu quanh đìa cách bờ 50 m. Tuy nhiên, do nằm ngay vùng tâm bão, sóng cao và gió giật mạnh đã đánh dạt hàng loạt phương tiện vào bờ, gây hư hỏng nặng.

Ông Võ Ngọc Thạch, Chủ tịch UBND phường Sông Cầu, cho biết trước khi bão đổ bộ, chính quyền vận động ngư dân chằng chống, neo đậu cẩn thận, song với sức gió giật cấp 14, nhiều ghe tàu vẫn không trụ vững.

Thống kê ban đầu, phường có khoảng 30 tàu dài 6-15 m và hơn 70 ghe, vỏ lãi composite, thuyền thúng bị sóng đánh hư hỏng, chưa kể nhiều chiếc bị chìm. Ngoài ra, khoảng 1.200 lồng bè nuôi tôm hùm cũng bị cuốn trôi, thiệt hại ước tính hơn 20 tỷ đồng.

Theo ông Thạch, chính quyền sẽ hỗ trợ người dân làm thủ tục khoanh nợ ngân hàng, xem xét giảm lãi suất để họ có điều kiện sửa chữa phương tiện, sớm trở lại đánh bắt và khôi phục sinh kế.

Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, đến 17h ngày 7/11, bão Kalmaegi đã làm 5 người chết (ba ở Đăk Lăk, hai ở Gia Lai), ba người mất tích tại Quảng Ngãi và 17 người bị thương.

Gió mạnh và mưa lớn khiến 244 căn nhà bị sập, trong đó Gia Lai chiếm 199 căn; hơn 17.500 nhà khác bị tốc mái, hư hỏng, riêng Gia Lai gần 12.500 nhà, Đăk Lăk hơn 4.300 nhà. Triều cường, nước biển dâng gây ngập hơn 8.500 nhà tại hai địa phương này.

Suốt hôm qua, sau khi bão tan, người dân làng chài ven ra vịnh lặng lẽ thu dọn đống đổ nát, vớt lại những gì còn sót. Nhiều ngư dân như anh Châu, ông Hiền vẫn loanh quanh bên xác tàu, chưa biết đến khi nào mới có thể ra khơi.

Đình Văn